Όταν, ανάμεσα σε άλλα, η Peggy Guggenheim, ρωτήθηκε σχετικά με το πόσους συζύγους είχε, η αυθόρμητη απάντηση της ήταν: “δικούς μου ή των άλλων?” και σίγουρα, δεν ήταν η πρώτη φορά που οι δημόσιες προκλητικές απαντήσεις και τα καυστικά σχόλια της μεγάλης κυρίας της τέχνης, ταρακουνούσαν τα λιμνάζοντα νερά της κοινωνικής ηθικής.
Γράφει η Λιάνα Ζωζά
Γκαλερίστα και συλλέκτρια εκπληκτικών έργων τέχνης, αλλά και αξιοσημείωτων καλλιτεχνών, κέρδισε επάξια τη ζηλευτή από πολλούς θέση της, στην τέχνη. Η σκανδαλώδης ζωή της, αποτελεί ακόμη και σήμερα αντικείμενο συζήτησης, ειδικά μετά τη μεταφορά της στην οθόνη, μέσα από το ντοκυμαντέρ Peggy Guggenheim: Art Addict.
Η ίδια έλεγε, πως ήταν μια απελευθερωμένη γυναίκα πολύ πριν βρεθεί ο όρος για να το περιγράψει. Η “απελευθέρωση” αυτή, την έκανε να εγκαταλείψει τον άνδρα και τα παιδιά της για έναν θυελλώδη έρωτα με τον John Holmes, να έχει μια έντονη ερωτική ζωή, λέγεται πως έχει κοιμηθεί σχεδόν με όλους τους συνεργάτες της καλλιτέχνες και πολλούς ακόμη και να περάσει τέσσερις ολόκληρες μέρες σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου με τον Samuel Beckett, χωρίς να σηκωθεί από το κρεββάτι, παρά μόνο για το room service.
Η σκανδαλώδης ζωή της, αποτελεί ακόμη και σήμερα αντικείμενο συζήτησης, ειδικά μετά τη μεταφορά της στην οθόνη, μέσα από το ντοκυμαντέρ Peggy Guggenheim: Art Addict
H Marguerite “Peggy” Guggenheim, γεννήθηκε στις 26 Αυγούστου του 1898, στη Νέα Υόρκη, σε μια πλούσια εβραϊκή οικογένεια, μέλη της νεοϋορκέζικης εβραϊκής ελίτ και με καθορισμένο προορισμό από παράδοση, που ήταν να παντρευτεί κάποιον της ίδιας κοινωνικής τάξης και καταγωγής, να μεγαλώσει παιδιά και να ασχοληθεί με αγαθοεργίες.
Το μέλλον όμως, είχε άλλα σχέδια για την επαναστατημένη έφηβη που ξύρισε τα φρύδια της για να σοκάρει και να προκαλέσει τον περίγυρό της. Ο πολυεκατομμυριούχος πατέρας της, που ήταν ένας από τους επιβάτες του Τιτανικού, βρήκε τραγικό τέλος στο ναυάγιο του πλοίου, το 1912, αφήνοντάς την, κληρονόμο του και δίνοντας της με τον τρόπο αυτό την ευκαιρία να ανεξαρτητοποιηθεί και να χειραφετηθεί σε αρκετά νεαρή ηλικία.
Το 1920, δραπετεύει από το γκέτο της εβραϊκής ελίτ, της Νέας Υόρκης και πηγαίνει στο Παρίσι. Μην έχοντας ιδιαίτερες σπουδές, μιας και έχει τελειώσει μόνο το κολλέγιο, αλλά έχοντας ένα σπάνιο ταλέντο να ξεχωρίζει τους πολλά υποσχόμενους καλλιτεχνες και μια μεγάλη επιθυμία για την τέχνη, αρχίζει να συνανστρέφεται με συγγραφείς και καλλιτέχνες, μέλη της avant-garde.
Επέλεξε τον Laurence Vail, για να “ξεφορτωθεί την παρθενιά της”, όπως η ίδια δήλωσε κυνικά και απέκτησε μαζί του δύο παιδιά και αμέτρητους εραστές, κατά τη διάρκεια του γάμου τους
Εκεί γνωρίζει και τον πρώτο της σύζυγο, τον εκκεντρικό συγγραφέα και καλλιτέχνη Laurence Vail, που την μυεί στην τέχνη και τη συστήνει στην καλλιτεχνική κοινότητα του Παρισιού και σε καλλιτέχνες, όπως ο Man Ray που τη φωτογραφίζει σαν ένα από τα μοντέλα του και οι Constantin Brâncuși και Marcel Duchamp.
Επέλεξε τον Laurence Vail, για να “ξεφορτωθεί την παρθενιά της”, όπως η ίδια δήλωσε κυνικά και απέκτησε μαζί του δύο παιδιά και αμέτρητους εραστές, κατά τη διάρκεια του γάμου τους. Ένας από αυτούς, ο συγγραφέας John Holmes, ήταν αυτός που την οδήγησε στο να εγκαταλείψει τον άνδρα και τα παιδιά της και να τον ακολουθήσει και αυτή ήταν η αρχή για να ζήσει στη συνέχεια τη ζωή της, όπως εκείνη ήθελε, με τους δικούς της όρους και κανόνες, προχωρώντας μόνο μπροστά.
Η θυελλώδης σχέση της με τον Holmes, έχει τραγικό τέλος το 1934, μιας και εκείνος πεθαίνει κατά τη διάρκεια μιας απλής επέμβασης και η Peggy Guggenheim, αποφασίζει τέσσερα χρόνια αργότερα, να ανοίξει την πρώτη της γκαλερί, την Guggenheim Jeune, στο κέντρο του Λονδίνου παρουσιάζοντας έργα του Jean Cocteau, με την υποστήριξη του φίλου της Marcel Duchamp και στη συνέχεια των Vassili Kandinsky, Constantin Brâncuși, Henry Moore και Yves Tanguy. Η σύζυγος του τελευταίου προσπάθησε να της πετάξει στο πρόσωπο ένα ψάρι κατά τη διάρκεια δείπνου, όταν πληροφορήθηκε τη σχέση τους.
Παράλληλα, αρχίζει να δημιουργεί την ανεκτίμητης αξίας σήμερα, συλλογή της από έργα των Pablo Picasso, Max Ernst, Juan Miró, Rene Magritte, Man Ray, Salvador Dalí και Paul Klee χρησιμοποιώντας το αλάνθαστο κριτήριό της, για τις επιλογές της.
Η ίδια άλλωστε δήλωνε πως “είχε αποφασίσει να αγοράζει ένα έργο την ημέρα και το κατάφερε”. Ανάμεσα, στα υπέροχα έργα της συλλογής της και τα πρώτα έργα του Lucien Freud.
Το 1941 και μετά το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αναγκάζεται να επιστρέψει στη Νέα Υόρκη, μιας και η ζωή της βρίσκεται σε κίνδυνο λόγω της καταγωγής της. Τα έργα της την ακολουθούν, δηλώνοντάς τα σαν οικιακά σκεύη για να καταφέρει να τα σώσει, μετά την άρνηση του Λούβρου να τα προστατέψει, θεωρώντας τα χωρίς αξία.
Με αυτά ανοίγει το 1942 τη νέα της γκαλερί, στο Μανχάταν, της Νέας Υόρκης, με το όνομα The Art of This Century.
Εκεί ανακαλύπτει, τον άσημο ακόμη Jackson Pollock, τον οποίο χρηματοδοτεί με το ποσό των $300 το μήνα και του δανίζει τα χρήματα που του χρειαζόταν για να αγοράσει ένα σπίτι στο Long Island και να ζωγραφίζει μακρυά από τους πειρασμούς της Νέας Υόρκης.
Στο ταξίδι της, στην Αμερική την ακολουθεί ο Max Ernst και παντρεύονται, επειδή εκείνος διασφαλίζει τη διαμονή του και την καριέρα του. Ο γάμος λήγει λίγα χρόνια αργότερα και η Guggenheim επιστρέφει στην Ευρώπη μιας και ποτέ δεν συμφιλιώθηκε με τη ιδέα της εμπορίας των έργων τέχνης.
Ο προορισμός της, αυτή τη φορά η Βενετία, όπου το 1947 αγοράζει το Palazzo Venier dei Leoni και γίνεται η μόνιμη κατοικία της μέχρι το θάνατό της, στις 23 Δεκεμβρίου του 1979. Στον ίδιο χώρο φιλοξενείται μέχρι και σήμερα η συλλογή της που ανήκει και διαχειρίζεται από το Solomon R Guggenheim Museum.
Η Peggy Guggenheim, αν και δεν υπήρξε ποτέ ιδιαίτερα όμορφη, έχει απασχολήσει με την προσωπική της ζωή και τις ερωτικές της σχέσεις, όσο και με τη συλλογή των έργων της. Σε τέτοιο σημείο μάλιστα, που ακόμη και μέσα από τις δηλώσεις της, να μην μπορεί να ξεχωρίσει κανείς τον μύθο από την πραγματικότητα. Τι πειράζει, άλλωστε, όταν πρόκειται για μια πολύπλευρη προσωπικότητα, όπως η δική της?
Η ίδια έδωσε τη δική της εκδοχή για τη ζωή της, όταν έλεγε: “I look back on my life with great joy. I think it was a very successful life. I always did what I wanted and never cared what anyone thought. Women’s lib? I was a liberated woman long before there was a name for it.”
