Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
Συναντήσαμε τον εικαστικό, Πέτρο Καραβέβα στη γενέτειρά του, τη Σύρο, όπου ζει και εργάζεται. Ο αναμφίβολα προικισμένος τοπιογράφος, με μεγάλη προθυμία, μας έδειξε έργα αντιπροσωπευτικά της νέας του δουλειάς, καθώς τα τελευταία χρόνια, έχει ανοίξει νέους ορίζοντες στην προσωπογραφία.
Παρατηρώντας τα πρόσωπα που επιλέγει και τις εκφράσεις τους διακρίνουμε ότι ο καλλιτέχνης προσπαθεί να αποδώσει στον καμβά τον χαρακτήρα και τη συναισθηματική ιδιοσυγκρασία του μοντέλου του με διαύγεια και πλαστικότητα. Οι χρωματικοί χειρισμοί, οι φωτοσκιάσεις, καθώς και ο χρωματισμός του βάθους δημιουργούν την αίσθηση του έμψυχου και ο θεατής έχει την αίσθηση ότι το πορτρέτο συνομιλεί μαζί του.
Εντυπωσιασμένοι από την οπτική με την οποία αντιμετωπίζει και αποδίδει τα πρόσωπα που ζωγραφίζει, συναντήσαμε τον εικαστικό στο ατελιέ του στην Αθήνα για να μιλήσουμε μαζί του εκτενέστερα.
– Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τη θεματολογία των έργων σας;
Τα πρώτα χρόνια ζωγράφιζα κυρίως νεκρές φύσεις και τοπία. Αντικείμενα της καθημερινότητας και αγαπημένοι τόποι μου έδιναν ερεθίσματα και συχνά αποτελούσαν προκλήσεις που ήθελα να αντιμετωπίσω. Με ενδιέφερε να αποδώσω τις υφές και τις χρωματικές αξίες του γύρω μου κόσμου.
Ωριμάζοντας όμως πνευματικά και εικαστικά στρεφόμουν όλο και περισσότερο στο πορτρέτο. Το ορατό αποτελούσε πλέον το μέσο για την απόδοση της ανθρώπινης εσωτερικότητας. Αυτό που προσπαθώ να αποδώσω σε κάθε πορτρέτο μου είναι η ιδιαίτερη ανθρώπινη ποιότητα του μοντέλου. Την ομοιότητα της εικόνας στον καμβά απλώς και μόνο με τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου που ζωγραφίζω τη θεωρώ ανεπαρκή.
– Όπως μας είπατε, τα τελευταία χρόνια ζωγραφίζετε κυρίως πορτρέτα. Με τι κριτήριο επιλέγετε τα πρόσωπα που αποτυπώνετε στον καμβά;
Συχνά με ρωτούν γιατί ζωγραφίζω και ανθρώπους προχωρημένης ηλικίας ή άτομα που η εξωτερική τους εμφάνιση δεν ανταποκρίνεται στην εικόνα των πολλών για το «ωραίο». Η απάντηση είναι ότι με εμπνέουν οι μορφές που παρουσιάζουν εικαστικό και συγχρόνως ανθρώπινο ενδιαφέρον. Ένα πρόσωπο δεν χρειάζεται να έχει όμορφα χαρακτηριστικά για να παρουσιάζει ενδιαφέρον προς αποτύπωση στον καμβά. Αυτά που με έλκουν σε ένα πρόσωπο είναι οι γωνίες, η έκφραση, η εσωτερικότητα που αντικατοπτρίζεται σε αυτό.
– Τι τεχνικές χρησιμοποιείτε για να αποδίδετε εκφραστικότερα το έργο; Παίζει σημαντικό ρόλο το χρώμα;
Δεν θα έλεγα ότι χρησιμοποιώ συγκεκριμένες τεχνικές, με την έννοια προκαθορισμένων συνταγών. Ακολουθώ μάλλον ορισμένο στυλ παραστατικής ζωγραφικής: Δεν δουλεύω παραθετικά, « τοποθετώντας» τη μια χρωματική αξία δίπλα στην άλλη, προκειμένου να αποδώσω τις φόρμες και τη συνολική αίσθηση του θέματος. Τη ζωγραφική μου θα τη χαρακτήριζα επιθετική. Αυτό σημαίνει ότι δουλεύω με πάστες και λαζούρες σε διαδοχικά στρώματα και ότι από την «ταλαιπωρία» της ύλης προκύπτει το τελικό αποτέλεσμα. Επιδιώκω τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια, συνδυασμένη όμως με τη μέγιστη δυνατή ελευθερία. Αυτό συνεπάγεται ότι θυσιάζω κάτι από το χρώμα, καθώς περισσότερο με ενδιαφέρει ο δυναμισμός της πινελιάς.
– Πιστεύετε ότι επιλέγει κάποιος για τον χώρο του ή για τη συλλογή του ένα πορτρέτο;
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα επέλεγαν για τον χώρο τους το πορτρέτο ενός αγνώστου. Δεν ισχύει, όμως, το ίδιο για τους συλλέκτες. Εκείνοι επιλέγουν έργα συγκεκριμένων καλλιτεχνών. Επιλέγουν καλλιτέχνες με βάση το ύφος της ζωγραφικής τους, την εμπορευσιμότητα των έργων τους και το πόσο καταξιωμένοι είναι. Βέβαια, αρκετοί συλλέκτες μου έχουν ζητήσει να φιλοτεχνήσω και πορτρέτα προσφιλών τους προσώπων.
– Θεωρείτε ότι μια συλλογή έργων τέχνης, μπορεί να αποτελέσει επένδυση;
Η αγορά έργων τέχνης θεωρείτο πάντα μια σημαντική επένδυση. Στις μέρες μας αποτελεί και μια ιδιαίτερα συμφέρουσα επένδυση, καθώς οι τιμές έχουν αισθητά μειωθεί λόγω της οικονομικής κρίσης.
– Ποια είναι η σχέση ζωγράφου – συλλέκτη;
Η προσωπική μου εμπειρία με δίδαξε ότι η σχέση ζωγράφου συλλέκτη επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τη θέση που κατέχει ο πρώτος στο καλλιτεχνικό στερέωμα. Βέβαια, καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της σχέσης αυτής διαδραματίζει και η προσωπικότητα τόσο του καλλιτέχνη όσο και του συλλέκτη. Συμβαίνει έτσι σε κάποιες περιπτώσεις η σχέση ζωγράφου – συλλέκτη να μετεξελίσσεται από τυπική, επαγγελματική σε ουσιαστική και βαθιά φιλική.
“Σήμερα η κατάσταση είναι δύσκολη. Δεν πουλιούνται πολλά έργα και οι τιμές είναι σαφώς χαμηλότερες. Παρ’ όλΑ αυτά γίνονται σημαντικές εκθέσεις και η ζωγραφική προβάλλεται περισσότερο απ’ ό,τι στις παλιές «καλές» εποχές. Αυτό με κάνει να αισιοδοξώ για το μέλλον”
– Πώς βλέπετε την αγορά τέχνης σήμερα;
Η αγορά τέχνης έχει οπωσδήποτε επηρεαστεί από την οικονομική κρίση. Όταν διακυβεύονται η επιβίωση και το εξασφαλισμένο μέλλον των ανθρώπων, η αγορά έργων τέχνης μοιάζει περιττή πολυτέλεια. Από την άλλη πλευρά, στις σκοτεινές, στις δύσκολες εποχές που ζούμε, η τέχνη παρέχει τη δυνατότητα διεξόδου και ανάτασης. Σήμερα η κατάσταση είναι δύσκολη. Δεν πουλιούνται πολλά έργα και οι τιμές είναι σαφώς χαμηλότερες. Παρ’ όλ’ αυτά γίνονται σημαντικές εκθέσεις και η ζωγραφική προβάλλεται περισσότερο απ’ ό,τι στις παλιές «καλές» εποχές. Αυτό με κάνει να αισιοδοξώ για το μέλλον.
– Πιστεύετε ότι η δραστηριότητα ενός ζωγράφου είναι πιο εύκολη στο εξωτερικό από ό,τι στην Ελλάδα;
Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω αν και σε ποιο βαθμό η ζωή ενός ζωγράφου είναι ευκολότερη στο εξωτερικό, καθώς εγώ ζω και εργάζομαι στην Ελλάδα. Υποθέτω όμως ότι σε χώρες, στις οποίες η τέχνη έχει μεγαλύτερη αναγνώριση και προβολή και οι οποίες διαθέτουν μεγαλύτερη αγορά, οι επαγγελματικές δυνατότητες ενός ζωγράφου θα είναι σαφώς περισσότερες.
– Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Έχω ήδη ξεκινήσει ένα νέο κύκλο δουλειάς με θέμα τον άνθρωπο και, αν όλα εξελιχθούν ομαλά, θα κάνω την έβδομη ατομική μου έκθεση μέσα στον επόμενο χρόνο.
* Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “axianews”.
