Γράφει η Μαρία Δήμου
Η Άννα (Κόρα Καρβούνη) ζει με το σκυλάκι της σε ένα μικρό διαμέρισμα, ενώ παράλληλα εργάζεται σε ένα κατάστημα ΙΚΕΑ για τα προς το ζην. Έχοντας συνηθίσει ο ένας τον άλλον -και αυτό αρκεί για να γεμίσει την ανιαρή της καθημερινότητα- ο σκύλος της βρίσκει ξαφνικό θάνατο, βυθίζοντας την Άννα σε βαθιά θλίψη. Θλίψη που δεν είναι ικανή να αποδοθεί με λόγια, αλλά δύσκολα ακόμη και με πράξεις, καθώς είναι οριακά ανέφικτο να ψυχολογήσουμε πλήρως την πρωταγωνίστρια.
Στην γειτονιά της, μένει ένα ευκατάστατο ζευγάρι με τα δύο ανήλικα παιδιά του. Η πρωταγωνίστρια μετά την απόφασή της να ζητήσει από την μητέρα της γειτονικής οικογένειας, την Σοφία (Μαρία Σκουλά), να θάψει το νεκρό της σκυλί στον κήπο του σπιτιού της, αποκτούν σταδιακά μια ιδιόρρυθμη, αμήχανη σχέση μεταξύ τους.
Πηγή εικόνας: imdb.com
Η Άννα παίρνει την θέση του σκυλιού της, ψάχνοντας κάποια νέα οικογένεια να την «υιοθετήσει». Παρά το γεγονός ότι ο σύζυγος της Σοφίας δείχνει φανερά ενοχλημένος από την απότομη εισβολή της Άννας στην ήσυχη οικογένειά του και στην προβλέψιμη ρουτίνα του, η γυναίκα του αποδεικνύεται εξαιρετικά ευάλωτη και κατ’ επέκταση ανεκτική απέναντι στις μεγάλες ανάγκες της γειτόνισσάς της. Ίσως από μητρικό ένστικτο ή κάποια απόκρυφη ταύτιση με το πρόσωπό της, βλέποντας εν δυνάμει τον εαυτό της μέσα από εκείνη. Δύο τόσο διαφορετικά πρόσωπα, βρίσκουν με έναν ιδιαίτερο τρόπο κοινά στοιχεία αναμεταξύ τους και βιώνουν ξεχωριστά το «τέρας» της μοναξιάς, μέσα από τις δικές τους πραγματικότητες η καθεμία.
Από τίς λίγες πληροφορίες που μας δίνονται για το υπόβαθρο της κεντρικής ηρωίδας, μαθαίνουμε ότι η αδερφή της κατοικεί μόνιμα στην Αμερική, ενώ η ίδια αναμένει στωικά την άφιξή της, η οποία δεν πραγματοποιείται τελικά ποτέ. Η Σοφία, άθελά της λειτουργεί ως υποκατάστατο, γεμίζοντας αυτομάτως το κενό που θα γέμιζε υπό άλλες συνθήκες η αδερφή με τον ερχομό εκείνης και της δικής της οικογένειας. Η Πέννυ Παναγιωτοπούλου, φέρει με διακριτικό τρόπο τις επιρροές της από το ανεξάρτητο αμερικάνικο σινεμά στην παραπαίουσα ελληνική κινηματογραφική βιομηχανία και συνδιαλέγεται για ακόμη μια φορά με την απώλεια (όπως και στην προηγούμενή της ταινία, «Δύσκολοι αποχαιρετισμοί: Ο μπαμπάς μου») και την αθεράπευτη ανθρώπινη μοναξιά, βρίσκοντας έδαφος και στα δεδομένα του σήμερα.
Πηγή εικόνας: imdb.com
Λιτά κινηματογραφικά μέσα και ένα στιλιζάρισμα που παρότι αισθητά παρόν, διαχέεται με έναν ιδιαιτέρως ανεπιτήδευτο τρόπο, αποτελούν καίρια σκηνοθετικά εργαλεία της εν λόγω σκηνοθέτιδας. Απλή, όμως όχι απλοϊκή αφήγηση, που στηρίζεται στο συναίσθημα και όχι στην αφηγηματικά πλούσια δομή, σκιαγραφεί έτσι εύστοχα την απλότητα της καθημερινότητας, που εκτός από μικρές ή μεγάλες χαρές, χαρακτηρίζεται και από οδυνηρές απώλειες και κατά κύριο λόγο από μεγάλα κενά ανίας.
Η υποκριτική της Κόρας Καρβούνη, συμβάλλει κι αυτή με την σειρά της στο εγχείρημα που επιδιώκει να αποδώσει καθαρά συναισθήματα, δίχως φλυαρία. Αποτυπώνει μια χαρακτήρα που από συμπαθής γίνεται ενίοτε αντιπαθής και καταπιεστική, ενώ αργότερα και πάλι προσεγγίσιμη, παρά την ανορθόδοξη συμπεριφορά της ως προς τον περίγυρο. Αφότου καταφέρει ερήμην της να ξεδιπλώσει μια άλλη πτυχή της οικογένειας από την οποία άτυπα φιλοξενείται αλλά και να διαταράξει της ισορροπίες της προς όφελος των κρυφά καταπιεσμένων της μελών, αποχωρεί και αν όχι με αξιοπρέπεια, τουλάχιστον με μεγαλύτερη δύναμη από ότι πριν, ούτως ώστε να πορευτεί με αυτά που διαθέτει.
Πηγή εικόνας: imdb.com
Χωρίς υπερβολές και δίχως φαιδρούς χαρακτήρες ή διαλόγους, η Παναγιωτοπούλου σε συνεργασία με την συν-σεναριογράφο, Κάλλια Παπαδάκη, θέτει στο τραπέζι και το ζήτημα των κοινωνικών τάξεων, περιγράφοντας μια ηρωίδα στην οποία καθρεπτίζεται ο μέσος άνθρωπος, που με απανθρωπιά παραγκωνίζεται επειδή δεν μπόρεσε, δεν ήθελε ή δεν πρόλαβε να τηρήσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε να αποκτήσει εγκαίρως όλα εκείνα που απαιτεί η κοινωνική νόρμα. Οικογένεια, οικονομική ευχέρεια, επαγγελματική αποκατάσταση, φιλίες, έρωτας. Έννοιες που αποκλίνουν πλήρως από τις, κατά συνέπεια, πράξεις της.
Το «September» αποδομεί έναν κόσμο που τρέχει με φρενήρη ρυθμό και τα παιδιά του πασχίζουν και μοχθούν για να τον προλάβουν. Και εν τέλει αυτό που απομένει είναι η μοναξιά, η αποξένωση, τα αποσιωποιημένα απωθημένα, τα καταχωνιασμένα μυστικά. Τελικά όμως, είναι δύσκολο και οριακά ακατόρθωτο να διευκρινιστεί εάν η Άννα είναι μόνη της επειδή είναι «περίεργη» ή απλά το αντίστροφο. Και αυτή είναι μαγεία…
September (2013), Πηγή εικόνας: impawards.com
After a 10-year hiatus from filmmaking, director Penny Panayotopoulou makes her highly-anticipated return to the Festival with this poignant study of a solitary woman who develops an increasingly peculiar attachment to a neighboring family following the death of her dog.
