Γράφει ο Σωτήρης Χάιδας
Ένα εξαιρετικά ευκατάστατο νεόπλουτο ζευγάρι, ζει με την την κόρη του και την οικιακή του βοηθό στην ευρύχωρη, ευάερη και ευήλια βίλα τους, σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία με θέα το απέραντο, αγχολυτικό «μπλε» της θάλασσας. Η ήρεμη καθημερινότητά τους και η άνετη ζωή τους θα διαρραγούν από μια ξαφνική νευρολογική αθένεια που θα ανακύψει στη βοηθό, ενώ ταυτόχρονα το ζευγάρι κάνει τις πρώτες περικοπές στο μπάτζετ του με πρώτο εξιλαστήριο θύμα την άτυχη εργαζόμενή τους.
Η περιχαρής οικογένεια απαρτίζεται από τον ευγενικό αλλά κάπως απόμακρο άνδρα, την ζεστή και ευπροσήγορη γυναίκα, τη γλυκιά μοναχοκόρη τους και φυσικά το ανεπίσημο αλλά σοβαρά αξιοσέβαστο μέλος, την οικιακή βοηθό (Νάντια), η οποία μετράει 12 χρόνια στο σπιτικό, έχοντας αποκτήσει άριστες σχέσεις με το ζευγάρι και δη με τα θηλυκά της οικογένειας. Ωστόσο, η πολύ υγιής και ουσιαστική σχέση που έχουν οικοδομήσει όλα αυτά τα χρόνια, θα κατεδαφιστεί ξαφνικά και ανοίκεια, μετά από τα δυσάρεστα νέα που θέλουν την Νάντια να μην μπορεί πλέον να ανταποκριθεί στις επαγγελματικές της υποχρεώσεις στο σπίτι, εξαιτίας μιας σοβαρής νευρολογικής ασθένειας που την έπληξε.
Η ίδια έχει ψυχανεμιστεί ότι η θέση της τρέμει και το μέλλον της φαντάζει αμφίβολο, με μια κόρη στο εξωτερικό για σπουδές και φυσικά το απευκταίο ξεβόλεμα που διαβλέπει να έρχεται οσονούπω, καθώς και η υποβάθμιση της από ισότιμο μέλος της οικογένειας σε μια άρρωστη και ανήμπορη ξένη (κυριολεκτικά και μεταφορικά), με αποτέλεσμα να κρατήσει κρυφή την διάγνωση. Το ζευγάρι που διάγει εύρωστη ζωή θα ανανήψει από την μέθη του πλούτου εξαιτίας της οικοινομικής φούσκας που έσκασε συμπτωματικά, θα μάθει για την εν λόγω ασθένεια και θα αρχίσει να κάνει περικοπές, βάζοντας στο στόχαστρο την αγαπημένη τους οικιακή βοηθό με πρόφαση την οικονομική τους δυσχέρεια.
Ο άκρατος νεοπλουτισμός και η ελληνική νομενκλατούρα καταπίνει κάθε συναίσθημα ανθρωπιάς, η εξαρτημένη σχέση εργαζόμενου-εργοδότη θα επικρατήσει της φιλίας, η αποξένωση θα επισκιάσει μεμιάς την εγγύτητα των άλλοτε συμπαγών σχέσεων και η τόσο αβίαστη αποκόλληση εκ μέρους των αφεντικών -με πρωτοβουλία του άνδρα και την σιωπηρή συμφωνία της γυναίκας- θα φέρει χαρακτηριστικά υποκρισίας και προδοσίας που δεν προμήνυαν την παρουσία τους.
Η θάλασσα του Αιγαίου θα γίνει φόντο ενός ψυχρού απρόσωπου σπιτιού, με τους ιδιοκτήτες του να αποκτούν διαβρωτικές ηθικά τάσεις και η εργατική τίμια βοηθός που πάντα διατηρούσε τις αξίες της ακέραιες και το ανάστημά της περήφανο, θα απογοητευτεί με βωβό πόνο από την μεταστροφή της συμπεριφοράς τους, που θα καταλήξει στην αναιδή απόλυσή της.
Με μια αποτραβηγμένη σκηνοθετική προσέγγιση και φρέσκια ματιά, στο «Στο Σπίτι» (2014), ο Αθανάσιος Καρανικόλας -στην πρώτη του αμιγώς ελληνική μεγάλου μήκους ταινία-, καδράρει συμμετρικά εσωκλείοντας τους «εγκλωβισμένους» συναισθηματικά κατοίκους του πολυτελούς σπιτιού σε φυσικά εμπόδια, φωτογραφίζει με στεγνότητα την απελπισία και την ευθραυστότητα στη σχέση της τριάδας, βάζει τους πρωταγωνιστές μας σε ένα ηθικό δίλημμα, ένα παιχνίδι που δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία να παίξουν και ως εκ τουτου δεν χρειάστηκε να δείξουν το αληθινό πρόσωπό τους.
Το γεγονός ότι η Νάντια είναι αλλοδαπή σε συνδυασμό με την αιφνιδιαστική απομάκρυνσή της από το σπίτι, παραλλήλιζει το «οριακό» του να είσαι μετανάστατης και υπενθυμίζει την επισφάλεια αυτής της συνεχούς μεταβατικής κατάστασης που ανά πάσα ώρα και στιγμή θα «απελαθείς» από μια χώρα-σπίτι που μέχρι πρότινος σε τάιζε και τώρα θα σου ανοίξει διάπλατα την πόρτα της εξόδου. Το χρήμα και η εξουσία που είναι περισσότερο μια λανθάνουσα αίσθηση ανωτερότητας και κενής επιδειξιομανίας, επικαλύπτουν όλα τα κόμπλεξ και τα άγρια ένστικτα που καταχωνιάζονται όσο οι συνθήκες δεν τα ευνοούν να ευδοκιμήσουν.
Εκεί ακριβώς είναι που ο πραγματικός ανθρωπισμός και η αξιοπρέπεια θα ξεχωρίσουν, από έναν άνθρωπο που έμαθε να τελεί διαρκώς υπό διωγμόν και να ζει σε μια μόνιμη προσωρινότητα, μαθαίνοντάς την δυστυχώς με τον λάθος τρόπο ως μετανάστρια και αναζητάει ένα περιβάλλον σταθερότητας και ίσων ευκαιριών, επαναπροσδιορίζοντας την ταυτότητά της σε μια περίοδο κεφαλαιώδους κοινωνικής και ταξικής αλλαγής, σε μια χώρα βαθειάς οικονομικής και αξιακής κρίσης.
