Η εικαστικός Βασιλική Σοφρά αντιμέτωπη με την καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου παρουσιάζει τη νέα της γλυπτική δουλειά με τίτλο «ΕγΚΥΒΟτισμοί» στην γκαλερί Art Πρίσμα στον Πειραιά.

Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

Με κέντρο τον άνθρωπο και τα όρια που ο ίδιος θέτει ασυνείδητα, η καλλιτέχνις παρουσιάζει φιγούρες, συμπαγείς οντότητες από γαλβανιζέ σύρμα μέσα στον περιβάλλοντα χώρο έχοντας θέσει τα αόρατα όριά τους οδηγημένοι από μια αρχέγονη ανάγκη. Όπως αναφέρει η ιστορικός τέχνης Ρεγγίνα Αργυράκη, οι μαύρες ακμές εξελίσσουν τα διδάγματα του Giacometti.

Το γλυπτικό σχέδιό της, που εξυπακούεται άμεσα ως απολύτως απλοποιημένο, έχει χρησιμοποιήσει τις αποφάνσεις του Brancusi. Τέλος, η φιγούρα που αυτοοριοθετείται στον σωματικό της περίγυρο, έρχεται κατευθείαν από το σωματικό περιβάλλον του Βιτρούβιου Ανθρώπου.

Η Σοφρά σπούδασε ζωγραφική στο εργαστήριο Μυταρά (1987-1993) και γλυπτική στο εργαστήριο του Λάππα (1995-2000) στην Ανωτάτη Καλών Τεχνών Αθήνας αποφοιτώντας και από τα δύο τμήματα με βαθμό άριστα. Χαρακτική στην Α.Σ.Κ.Τ., με διετή υποτροφία εσωτερικού του Ι.Κ.Υ. (1993-95). Στη συνέχεια γλυπτική στη Hochschule Der Kunste Βερολίνου, (1996-97) στο εργαστήριο David Evison με υποτροφία της Bosch. Μεταπτυχιακές σπουδές στη Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη από το Τμήμα Μ.Ι.Θ.Ε. του Πανεπιστημίου Αθηνών – Έρευνα που αφορά τη Δημιουργικότητα. Υποψήφια διδάκτωρ από τη Σχολή Καλών Τεχνών Θεσσαλονίκης με θέμα σχετικό με τη Νευροαισθητική.

-Παρουσιάζετε τη νέα σας γλυπτική δουλειά στην γκαλερί Art Prisma με τίτλο «ΕγΚΥΒΟτισμοί». Πώς προέκυψε αυτός το τίτλος;

– Ο τίτλος είναι παράφραση της λέξης εγκιβωτισμοί, σύνθετης λέξης από τις εν + κιβώτιο στη λέξη εγΚΥΒΟτισμοί, όπου έγινε αντικατάσταση της λέξης κιβώτιο από τη λέξη ΚΥΒΟΣ, καθώς ο κύβος αποτελεί βασικό εννοιολογικό και μορφολογικό στοιχείο της έκθεσης.

– Μιλήστε μας εκτενέστερα για τους συμβολισμούς που κρύβονται στα γλυπτά έργα αυτής της θεματικής;

– Ο Κύβος συμβολίζει τον χώρο με την ευκλείδεια έννοια. Για τους Πυθαγόρειους η τετράδα ήταν ο χώρος, η τάξη του κόσμου. Στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική ο κύβος, σαν σταθερότητα, χρησιμοποιείται ως θεμέλιος λίθος, κατώτερο μέρος του κτηρίου, με κύκλο του θόλου σαν το ανώτερο.

Είναι γεγονός ότι υπάρχει μια συνεχής αλληλεπίδραση ανάμεσα στον χώρο και τον άνθρωπο. Αυτό συμβαίνει με πολλούς τρόπους. Οποιοδήποτε αρχιτεκτόνημα, όπως και κάθε άλλο εξωτερικό αντικείμενο, γίνεται κατανοητό από τον άνθρωπο μέσα από μια διαδικασία αντίληψης, η οποία μετατρέπει τα μηνύματα των αισθήσεων σε ατομική εμπειρία και γνώση.

Για τον καθένα υπάρχει ο χώρος Του, δηλαδή ο υποκειμενικός του χώρος. Είναι ο χώρος τον οποίο ασυνείδητα χτίζουμε κάθε στιγμή, ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο βρισκόμαστε, πάντα αναφορικά με μία πολύ συγκεκριμένη συναισθηματική ή αφηρημένη αναπαράσταση.

Κι αυτή η παρουσία μας στον υποκειμενικό μας χώρο, έχει σχέση με την αυτοεικόνα μας και τη θέση της στον εκάστοτε χώρο και από αυτά που οριοθετούν το σύνολο των περιεχομένων του. Είναι τα αόρατα όρια που θέτουμε ανάμεσα στον εαυτό μας και τον κόσμο οδηγημένοι από μια αρχέγονη ανάγκη. Σε κάθε φάση της ζωής μας μπαίνουμε σε κάποιον άλλο υποκειμενικό χώρο, σε ένα άλλο «καβούκι» και η γενική μας αυτοεικόνα – αν μπορούμε να υποθέσουμε ότι μπορεί να υπάρξει κάποια γενική αυτοεικόνα–, ή αυτοαντίληψη, αλλάζει μεμιάς θέση, μέγεθος, στάση, διάθεση.

Ο υποκειμενικός χώρος, ως τέτοιος, είναι και δεν είναι. Υπάρχει, σαν αίσθηση, όμως ταυτόχρονα δεν υπάρχει και είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να οριστεί. Είναι κλειστός και ανοιχτός ταυτόχρονα. Στέρεος όπως το πιο στέρεο σχήμα, τον κύβο και ταυτόχρονα ανοιχτός, εύθραυστος και ευάλωτος. Το σύνολο των περιεχομένων του μπορεί να διαφοροποιείται κάθε στιγμή. Μας χωρίζει και δεν μας χωρίζει ταυτόχρονα από τον χώρο των άλλων, από τον κόσμο.

Και είναι πάντα σχετικός και δυναμικός, όπως άλλωστε σχετικός είναι και ο χρόνος μέσα στον οποίο διαδραματίζονται τα γεγονότα. Μπορεί να συστέλλεται ή να διαστέλλεται ανάλογα με το αίσθημα, την αντίληψη, την εννοιολόγηση των καταστάσεων από το υποκείμενο, καθώς αυτό δεν μπορεί να ελέγξει, πολλές φορές ούτε καν να αντιληφθεί ούτε την ύπαρξη, ούτε και τη ρευστότητά του, τα οποία συμβαίνουν στον μεγαλύτερο βαθμό ερήμην του.

– Τι τεχνικές έχετε χρησιμοποιήσει;

– Το υλικό είναι το απλό γαλβανιζέ σύρμα, γιατί αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο το concept. Η φιγούρα είναι συμπαγής οντότητα και ταυτόχρονα είναι διάτρητη σαν τον ιστό της αράχνης. Φιγούρα και κύβος είναι φτιαγμένα από το ίδιο υλικό, με τον ίδιο τρόπο. Είναι μία ιδιοκατασκευή του υποκειμένου. Του χώρου και της αυτοεικόνας του μέσα σε αυτόν. Αυτό που έχει σημασία είναι η έκφραση του ανάλογου συναισθήματος. Η αναλογία φιγούρας – κύβου διαφοροποιείται αναλόγως.

– Μιλήστε μας για τα ζωγραφικά σας έργα. Σκοπεύετε να τα παρουσιάσετε σύντομα;

– Το πρώτο μου πτυχίο ήταν στη ζωγραφική. Ξεκίνησα από τη σπουδή του μοντέλου, όμως, στη συνέχεια πέρασα στο τοπίο. Με ενδιέφερε η υλικότητα της ζωγραφικής επιφάνειας και χρησιμοποιούσα αρχικά παχύ στρώμα χρώματος και σταδιακά πρόσθετα και άλλα υλικά, όπως χαρτιά, υφάσματα, ξύλα, μέταλλα, κ.τ.λ. Το έργο με οδηγούσε στην κατασκευή. Επίσης, θέλησα να καταργήσω τα όρια του τελάρου, να βγω στον χώρο, γιαυτό και όταν αποφοίτησα συνέχισα με τη γλυπτική.

Παρ’ όλα αυτά αγαπώ υλικά όπως η ακουαρέλα και τα μελάνια, μαύρα και χρωματιστά και ως θεματολογία, μαζί με τα τοπία συμπεριλαμβάνονται και τα πορτρέτα, με τα οποία έκανα ατομική έκθεση το 2015 στο «Αγγέλων Βήμα».

– Υπήρξατε μαθήτρια του Μυταρά και του Λάππα. Πόσο πιστεύετε σας έχουν επηρεάσει οι δάσκαλοί σας;

– Σε ό,τι αφορά τους δασκάλους μου στην τέχνη υπήρξα αληθινά τυχερή. Δύο σπουδαίοι άνθρωποι, δύο σπουδαίοι καλλιτέχνες. Ο Μυταράς με δίδαξε πώς να αποδίδω αυτό που λέγεται πραγματικότητα, αλλά στη συνέχεια και πώς να «αυθαιρετώ» παρεμβάλλοντας τη δική μου ματιά απέναντι στα πράγματα. Ο Λάππας με δίδαξε πώς να ανακαλύπτω βαθιά κρυμμένα πράγματα, να τα ανασύρω και να τα κάνω έργο.

Θα έλεγε κανείς ότι με τη ζωγραφική επιθυμώ να εκφράσω αυτό που ευχαριστεί τον αμφιβληστροειδή μου, εικόνες αγαπημένες του έξω κόσμου, ενώ με τη γλυπτική ιδέες και έννοιες προερχόμενες από τον εσωτερικό κόσμο. Πιθανόν αυτό να οφείλεται σε επιρροή των δασκάλων μου.

Ακόμη, η εμπειρία μου στη Σχολή Καλών Τεχνών του Βερολίνου, όπου βρέθηκα με μία υποτροφία, ήταν πολύ σημαντική. Εκεί ξεκίνησα να χρησιμοποιώ το μέταλλο.

– Στις μέρες μας η τέχνη αποτελεί επένδυση;

– Η τέχνη αποτελεί πάντα επένδυση, ακόμη κι αν μοιάζει ευτελής, καθώς μαρτυρά την εποχή της με τον πιο αξιόπιστο τρόπο. Με την προϋπόθεση βέβαια ότι υπάρχει ποιότητα στο έργο.

– Τα γλυπτά έργα είναι δυσκολότερα στην πώληση; Τι γνώμη έχετε για αυτό;

-Τα γλυπτά είναι εξ ορισμού δυσκολότερα, καθώς στοιχίζουν περισσότερο ως προς τα υλικά, τον χρόνο κατασκευής τους, την τοποθέτηση, τη μεταφορά και την αποθήκευσή τους. Παρ’ όλα αυτά η γλυπτική έχει αρχίσει να αποκτά κι αυτή το δικό της κοινό. Όσον αφορά τα γλυπτά στον δημόσιο χώρο, η οικονομική κρίση έχει οδηγήσει σε ελαχιστοποίηση των διαγωνισμών ή αναθέσεων από τους δήμους σε σχέση με το παρελθόν εις βάρος της γενικότερης αισθητικής των πόλεων.

– Μελλοντικά σχέδια;

– Ο καλλιτέχνης, αλληλεπιδρώντας με τα πράγματα του κόσμου, διαρκώς μετουσιώνει την εμπειρία του και την εκφράζει μέσα από την τέχνη. Στη συνέχεια την επικοινωνεί με τον κόσμο. Αυτό έκανα, κάνω και θα εξακολουθήσω να κάνω.

Event Information

Gallery Art Πρίσμα, Κουντουριώτου 187, Πειραιάς 18537.

Διάρκεια έκθεσης: 7 Μαρτίου – 31 Μαρτίου.

Ώρες λειτουργίας: Τετάρτη – Σάββατο 10:30 – 15:00 Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10:30 – 15:00 και 18:00 – 21:00 Κυριακή, Δευτέρα κλειστά.

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα axianews στο φύλλο 24/3/2019