Πρόσφατα παρακολουθήσαμε το μονόλογο “Talking Heads” του Άλαν Μπένετ, σε ερμηνεία Πηνελόπης Σταυροπούλου και σκηνοθεσία Βαγγέλη Παπαδάκη, στο Θέατρο 104. Τρεις ιστορίες, τριών περιθωριοποιημένων από την κοινωνία ανθρώπων, οι οποίοι έρχονται να μας ανοίξουν τη ψυχή τους και να μας περιγράψουν τη ζωή τους…
Γράφει η Αλεξία Λυμπέρη
Λίγα λόγια για το έργο
Ο όρος “talking heads” στην αγγλική γλώσσα αναφέρεται στους τηλεοπτικούς σχολιαστές που εμφανίζονται από τους ώμους κι επάνω μόνο και συχνά χρησιμοποιείται με αρνητική σημασία.
Περιγράφει κάποιον ο οποίος δεν ξέρει για τι μιλάει, κάποιον που δεν σταματάει να μιλάει, έναν παρλαπίπα… Στην καθημερινή ζωή ένα “κεφάλι που μιλάει” μιλώντας συνεχόμενα εξαντλεί την υπομονή και την ενέργεια των συνομιλητών του, με αποτέλεσμα να μένει στο περιθώριο.
Τον τίτλο αυτό έφερε η πιο δημοφιλής κι επιτυχημένη σειρά του Άλαν Μπένετ, η οποία περιελάμβανε μία σειρά δραματικών μονολόγων κι εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1988 στην τηλεόραση του BBC. Επανεμφανίστηκε το 1998 με την ίδια επιτυχία και στη συνέχεια οι μονόλογοι προσαρμόστηκαν για το ραδιόφωνο και για τη θεατρική σκηνή, καθώς συμπεριλήφθησαν και στα μαθήματα αγγλικής λογοτεχνίας.
Επί σκηνής παρακολουθούμε τρεις τέτοιους ανθρώπους, περιθωριοποιημένους από την κοινωνία, οι οποίοι αποφασίζουν να μας ανοίξουν την καρδιά τους και να μοιραστούν μαζί μας τις σκέψεις τους και τα συναισθήματά τους, αφήνοντας εμάς να βγάλουμε τα δικά μας συμπεράσματα. Άνθρωποι που βιώνουν τη μοναξιά, φοβούνται, πονούν, αποζητούν την αγάπη και προσπαθούν με κάθε προσπάθεια να επικοινωνήσουν με τον κόσμο γύρω τους. Άνθρωποι που μπορούν να ζουν μέσα μας ή γύρω μας…
Ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της σειράς Talking Heads είναι η αλήθεια που αναδύεται ενώπιον του κοινού, οι χαρακτήρες που ξεδιπλώνουν την ίδια τους την ψυχή.
Alan Bennet
Η παράσταση
Η Πηνελόπη Σταυροπούλου, μόνη επί σκηνής, αναλαμβάνει το δύσκολο έργο να υποδυθεί και τους τρεις χαρακτήρες που “ξεγυμνώνονται” μπροστά στα μάτια των θεατών.
Στο μονόλογο “πατατάκια μέσα στη ζάχαρη” υποδύεται τον Γκράχαμ, έναν καταπιεσμένο ενήλικα ομοφυλόφιλο, με ήπιες ψυχικές διαταραχές, με αγάπη για κάθε τι παλιό και κλασσικό, ο οποίος ζει με τη μητέρα του. Η ζωή του κλονίζεται όταν η μητέρα του ξανασμίγει με έναν παλιό της έρωτας και καλείται να ξανά επαναφέρει την τάξη στη ζωή του.
Στο μονόλογο “κρεβάτι ανάμεσα στις φακές” υποδύεται τη Σούζαν, μια αλκοολική σύζυγο εφημέριου, προσπαθώντας να ανακαλύψει τον εαυτό της και το θεό, συνάπτει σχέση με τον Ινδό ιδιοκτήτη ενός τοπικού μπακάλικου. Όταν όμως ο Ινδός επιστρέφει στη χώρα του για να παντρευτεί, η ζωή της μεταβάλλεται και καλείται εκ νέου να επαναφέρει την τάξη στη ζωή της.
Στο μονόλογο “μια κυρία των γραμμάτων” υποδύεται την Αϊρήν, μία γυναίκα η οποία ζει μόνη και δεν φοβάται να γράψει γράμματα προκειμένου να “διορθώσει” τα κοινωνικά δεινά που εντοπίζει στην καθημερινότητά της. Μετά από μια σειρά γραμμάτων -σε κοινοτικούς εκπροσώπους, στην αστυνομία, σε εταιρίες- κατηγορήθηκε για κακή συμπεριφορά και καταδικάζεται. Η καταδίκη αυτή μεταβάλλει την καθημερινότητα της και καλείται να αναθεωρήσει και πάλι τον τρόπο ζωής της.
Τέλος, εμφανίζεται η Αϊρήν, η οποία έχει μεταφερθεί πλέον στη φυλακή και μας εξιστορεί όλα τα καινούργια πράγματα που έμαθε εκεί, όπως το να βρίζει, καθώς και πόσο απασχολημένη είναι με τις τόσες ασχολίες που περιλαμβάνει καθημερινά το πρόγραμμά της. Όμως, δεν παύει να ανησυχεί για το γεγονός πως όταν αποφυλακιστεί αν θα μπορέσει ξανά να προσαρμοστεί στην κοινωνία που την περιμένει έξω από αυτή.
Η Πηνελόπη Σταυροπούλου, τα καταφέρνει επάξια στο δύσκολο έργο της απόδοσης πολλαπλών ρόλων επί σκηνής. Προσεγγίζει τον κάθε χαρακτήρα με διαφορετική χροιά φωνής, ώστε ο θεατής να μην δυσκολεύεται να κατανοήσει τη μετάβαση, ενώ δια μέσου της εκφραστικότητας του προσώπου της και του τονισμού του λόγου, καταφέρνει αποτελεσματικά να μας μεταφέρει τη ψυχοσύνθεση του κάθε χαρακτήρα.
Συνολικά, επιτυγχάνει να φέρει εις πέρας αποτελεσματικά και τους τρεις ρόλους, χαρίζοντας στο κοινό ερμηνείες που θα το προβληματίσουν και θα το διασκεδάσουν παράλληλα μέσω του έξυπνου χιούμορ του κειμένου.
Η σκηνοθεσία του Βαγγέλη Παπαδάκη καταφέρνει έξυπνα να “παίξει” με τα κάδρα επί σκηνής, όπου άλλοτε εμφανίζεται μόνο το κεφάλι της ηθοποιού σαν να μας μιλάει κάποιος μέσα από την τηλεόραση κι άλλοτε ολόκληρο το σώμα της ή μέρος αυτού. Ένα οπτικό παιχνίδι που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον των θεατών κι ολοκληρώνει οπτικά την ένταση των μονολόγων. Επιπροσθέτως, επιτυγχάνεται αποτελεσματικά η μετάβαση από τον ένα μονόλογο στον άλλο, χωρίς να δυσχεραίνεται η παρακολούθηση της ροής από τους θεατούς.
Σε αυτό βοηθά βέβαια κι η δημιουργική προσθήκη της σκηνής όπου η ηθοποιός αλλάζει μακιγιάζ μπροστά στα μάτια των θεατών, ανάμεσα στους μονολόγους, η οποία λειτουργεί παράλληλα κι ως ένα διάλειμμα από τη δραματουργική εξέλιξη του κειμένου.
Τα σκηνικά της Αλεξίας Θεοδώρακη, αποτελούνται από μία ξύλινη κατασκευή με πολλαπλά παράθυρα, τα οποία όταν ανοίγουν παρουσιάζουν και διαφορετικό μέρος του σπιτιού του εκάστοτε ήρωα. Το εσωτερικό των σπιτιών, καθώς και τα κουστούμια που επιμελήθηκε η ίδια, ταιριάζουν απόλυτα με το χαρακτήρα του κάθε ήρωα και μας παραπέμπουν αποτελεσματικά στην εποχή κατά την οποία γραφτήκαν οι μονόλογοι.
Τέλος, οι φωτισμοί του Αλέξανδρου Αλεξάνδρου και η μουσική της Σίσσυς Βλαχογιάννης πλαισιώνουν αποτελεσματικά και λειτουργικά την παράσταση.
Συνολικά πρόκειται για μία προσεκτικά δουλεμένη παράσταση, με πολλαπλά νοήματα επί σκηνής, όπου μέσω της εναλλαγής δράματος και κωμωδίας, ο θεατής θα διασκεδάσει, ενώ παράλληλα θα προβληματιστεί για τη μοναξιά των ανθρώπων.
Ιδανική παράσταση για όσους αγαπούν τους καλούς μονολόγους κι επιζητούν παραστάσεις οι οποίες θα τους προβληματίσουν.
Μήπως τελικά ο φόβος όλων μας είναι να μην καταντήσουμε ένα “ομιλών κεφάλι”;
info παράστασης
Τοποθεσία: Θέατρο 104, Ευμολπιδών 41, Γκάζι-Μετρό Κεραμεικός
Ημερομηνία: Πρεμιέρα: Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 2019, ώρα 21:15. Παραστάσεις: Παρασκευή ώρα 21:15, Σάββατο ώρα 18:30, Κυριακή ώρα 18:30. Διάρκεια παράστασης: 95 λεπτά περίπου
Πληροφορίες: Τηλ.: 2103455020
Τιμές εισιτηρίων: 12 ευρώ, 10 ευρώ (φοιτητικό, συνταξιούχων), 8 ευρώ (άνεργοι, ατέλειες). Ομαδικά Εισιτήρια (άνω των 10 ατόμων): 8 ευρώ
Προπώληση: Viva.gr και στο ταμείο του Θεάτρου 104 (τηλ: 2103455020)