Την ιστορική Kourd Gallery επέλεξε ο εικαστικός Τάσος Δήμος να παρουσιάσει τη νέα του δουλειά. Δεκαεννέα ακρυλικά, το καθένα από τα οποία αποτελεί ένα στιγμιότυπο ενός ή περισσότερων κολυμβητών ακριβώς πριν τη βουτιά στην πισίνα.

Με μια πρώτη ματιά στα έργα, διαπιστώνει κανείς την ρομαντική αίσθηση, την τάση εξαΰλωσης των μορφών, τη λανθάνουσα μυστικιστική διάθεση του εικαστικού, στοιχεία που σταδιακά εγκαταλείπονται, τουλάχιστον με τη μορφή που είχαμε ως τώρα γνωρίσει στα έργα του. Οι μορφές αναδύονται από ένα γκρίζο φόντο και κυριαρχούν στην ζωγραφική επιφάνεια, χωρίς καμία διακοσμητική διάθεση. Το ουδέτερο φόντο προσφέρει βάθος και αφήνει ελεύθερο τον θεατή να φανταστεί την παρουσία του υγρού στοιχείου που απλώς υπονοείται.

Οι μορφές αναδύονται από ένα γκρίζο φόντο και κυριαρχούν στην ζωγραφική επιφάνεια

Εμείς συναντήσαμε τον εικαστικό στο εργαστήριό του στο Νέο Ψυχικό και μιλήσαμε μαζί του για την νέα του δουλειά.  

Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

-Τάσο, εκθέτεις στην γκαλερί Κουρντ δεκαεννέα  ακρυλικά έργα με τίτλο «αφετηρία». Πώς εμπνεύστηκες αυτή την θεματική σου; 

Όπως και όλες οι προηγούμενες εκθέσεις μου, έτσι και αυτή συνδέεται νοητά με προηγούμενη δουλειά μου. Τα έργα, για παράδειγμα, που είχα δείξει πριν από πέντε περίπου χρόνια στη Μύκονο, είναι θεματικά αλλά και ως προς την τεχνική που χρησιμοποιώ πολύ συναφή με αυτή τη σειρά.

Είναι ίσως τα πιο pop έργα που έχω κάνει μέχρι σήμερα και πέρα από την σεζόν, που σίγουρα έπαιξε το ρόλο της στην απόφασή μου να δημιουργήσω μια τέτοια σειρά, σημαντικό ρόλο έπαιξε και η αγάπη μου για ορισμένους καλλιτέχνες της δεκαετίας του 1960 που έχουν αφιερώσει ολόκληρη την καριέρα τους σε αυτή τη θεματολογία.

– Πιστεύεις ότι η δουλειά σου έχει δεχτεί επιρροές από ξένους καλλιτέχνες;

Ο David Hockney με τις πισίνες του και ιδιαίτερα το πιο χαρακτηριστικό του, ίσως, έργο, το «A Bigger Splash» (1967), έχει οπωσδήποτε σημαδέψει την καλλιτεχνική γραφή μου. Άλλοι ζωγράφοι της δεκαετίας του 1950 και 1960 που με έχουν επηρεάσει βαθιά, είναι ο Richard Hamilton, o Peter Blake και ο «πατέρας» της pop art, ο Andy Warhol.

Θα μπορούσε κανείς να πει πως η έκθεσή μου αυτή είναι ένας φόρος τιμής στους «γίγαντες» της pop art, με ένα τρόπο πιο συστηματικό και εμπεριστατωμένο από οποιαδήποτε προηγούμενη προσπάθειά μου. Εκείνο που με τράβηξε περισσότερο σε αυτούς είναι το χρώμα και η θεματολογία, αλλά φυσικά μπορεί κανείς εύκολα να διακρίνει και την άλλη μεγάλη μου εμμονή, εκείνη με τα αρχαιοελληνικά αγάλματα και ιδιαίτερα τους κούρους, είτε στην αυθεντική τους μορφή είτε στις έντεχνες παραλλαγές της Αναγέννησης.

-Στη θεματική αυτή διακρίνουμε στις φιγούρες σου μια νέα δομή και σύνθεση με μια φωτογραφική διάθεση. Πώς θα το σχολίαζες αυτό;

-Η φωτογραφία έχει και είχε εδώ και πάρα πολλά χρόνια κεντρικό ρόλο στη ζωγραφική μου, καθώς αποτελεί μεγάλο μου χόμπυ. Σε αυτή τη σειρά, παρόλα αυτά, μπορώ να πω πως σημειώνεται μια παρέκκλιση από το φωτορεαλισμό του παρελθόντος, καθώς τη θέση του παίρνει η επιφανειακή ποιότητα της pop art.

Όπως δηλαδή ο Warhol αναπαράγει αμέτρητες μεταξοτυπίες της Marilyn Monroe, βασιζόμενος σε μια φωτογραφία της, της δεκαετίας του 1960, και φτάνει σε ένα αποτέλεσμα που μόνο φωτορεαλιστικό δεν είναι, έτσι και εγώ, ξεκινάω μεν από μια φωτογραφία, αλλά έχοντας πια αφαιρέσει τις λεπτομέρειες του φόντου και έχοντας αντικαταστήσει αυτές με έντονα παστέλ χρώματα, καταλήγω σε ένα αποτέλεσμα λιγότερο ρεαλιστικό, και περισσότερο ψυχεδελικό, με μια δισδιάστατη επιφάνεια που αφήνει τον θεατή να δημιουργήσει με τη φαντασία του το περιβάλλον που ουσιαστικά «λείπει» από τον καμβά.

– Σε αυτή τη δουλειά, έχεις επιλέξει να πλαισιώσεις τις φιγούρες σου με ένα γκρι ουδέτερο φόντο. Με αυτό τον τρόπο υπονοείς την ύπαρξη του υδάτινου στοιχείου; 

-Είναι μάλλον δουλειά του θεατή να «γεμίσει» τα στοιχεία του πίνακα που απουσιάζουν από το σχέδιο. Σίγουρα, εφόσον η θεματολογία είναι τέτοια, το υδάτινο στοιχείο υπονοείται, αλλά νομίζω πως το γκρι του φόντου εγκυμονεί πολλά περισσότερα από την πισίνα στην οποία ο αθλητής πρόκειται σύντομα να βουτήξει.

Για παράδειγμα, στους αγώνες που τυχόν ο αθλητής  αυτός παίρνει μέρος, θα πρέπει να υπάρχει και κάποιο κοινό, ή ακόμα κι αν είναι απλά μια εξάσκηση πριν τους τελικούς, η σκηνή θα πρέπει να πλαισιώνεται από άδειες κερκίδες, κτλ. Έτσι λοιπόν, το γκρι σημειώνει το θολό πλαίσιο γύρω από την κεντρική φιγούρα στην οποία ο φακός έχει εστιάσει. Εδώ, φυσικά, σημασία έχει και πάλι η εμμονή μου με τη φωτογραφία και η σχέση της με τη ζωγραφική.

-Ποια η δύναμη του σχεδίου στη ζωγραφική σου;

-Το σχέδιο έχει υπάρξει ως και σημαντικότερο από το χρώμα στους πίνακές μου στο παρελθόν. Είναι αμέτρητες η περιπτώσεις που έχω ορίσει ένα έργο «έτοιμο,» προτού να προσθέσω χρώμα, καθώς οι φωτοσκιάσεις από μόνες τους δίνουν αρκετές ενδείξεις στο θεατή σχετικά με το πώς θα ήταν ο πίνακας αυτός αν ήταν έγχρωμος, και έτσι το να βάλω εγώ τις πινελιές αυτές φαντάζει περιττό ή ακόμα και άκομψο.

Αυτό φυσικά δεν είναι αλήθεια για αυτή τη συγκεκριμένη σειρά. Εδώ το χρώμα είναι απαραίτητο και, αν και το σχέδιο έχει και αυτό το ρόλο του, είναι το χρώμα που σε μεγάλο βαθμό υποδηλώνει τις απουσιάζουσες φωτοσκιάσεις και λειτουργεί ως αφετηρία της σειράς των σκέψεων στην οποία θέλω τον θεατή να εισέλθει και να αρχίσει να εικάζει τι θα μπορούσε να υπάρχει εκεί, έτσι ώστε ο πίνακας να ήταν ολοκληρωμένος.

-Πόσο σημαντικό θεωρείς το χρώμα στα έργα σου;

-Όπως είπα και προηγουμένως, το χρώμα έχει άλλοτε μικρή και άλλοτε καταλυτική σημασία στους πίνακές μου. Σε αυτή τη σειρά, η έλλειψη του χρώματος θα ήταν καταστροφική. Πρόκειται, μεταξύ άλλων πραγμάτων, για ένα διάλογο με το θεατή, καθώς, ως καλλιτέχνης, δεν ενδιαφέρομαι για ένα παθητικό κοινό, αλλά για ένα κοινό που χρησιμοποιεί τη φαντασία του και συμμετέχει στη διαδικασία της ολοκλήρωσης του έργου.

Αν ο θεατής δεν μπορέσει να συμμετάσχει στο διάλογο που προσπαθώ να ανοίξω με εκείνον, το έργο μένει βωβό και λειψό. Έτσι έχω μάθει να δουλεύω από την εποχή που ήμουν ακόμη φοιτητής στη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ). Ακόμη και αναφερόμενος σε ένα είδος ζωγραφικής με πιο επιφανειακά στοιχεία, είναι ζητούμενό μου να συμπεριλάβω το θεατή σε μια καλλιτεχνική συζήτηση και όχι να του πουλήσω ένα έτοιμο προϊόν, που κατά τη γνώμη μου θα ήταν ήδη νεκρό πριν φτάσει στα χέρια του/της.

– Τι σχόλια δέχτηκες από τους συλλέκτες σου για αυτή τη δουλειά σου;

-Είναι ακόμη, βέβαια, νωρίς για μια ολοκληρωμένη κριτική άποψη σχετικά με τη νέα μου σειρά, αλλά οι συλλέκτες και οι κριτικοί τέχνης που παρακολουθούν την πορεία μου, φαίνεται να ανταποκρίνονται θετικά απέναντί της.

Παρότι αποτελεί σημαντική παρέκκλιση από την προηγούμενη δουλειά μου, υπάρχουν στοιχεία που συνδέουν φανερά αυτή τη σειρά με το σκελετό του γενικότερου ζωγραφικού μου έργου. Η δουλειά που είχα δείξει νωρίτερα στη Μύκονο, όπως και τα έργα που έχω εκθέσει στην Ελβετία (συγκεκριμένα σε σχέση με το μυστηριώδες γκρι φόντο), αλλά και άλλα έργα που είτε βασίζονται περισσότερο στο σχέδιο, είτε έχουν ως βάση τους το έντονο χρώμα, αποτελούν θεματικά και τεχνικά αρχέτυπα στα οποία η νέα αυτή σειρά έχει τις ρίζες της.

Μπορεί λοιπόν η σειρά αυτή να εξέπληξε πολλούς από τους οπαδούς μου, αλλά υπό μια πιο προσεκτική ματιά μπορεί κανείς να δει πως η δουλειά αυτή δεν ήρθε από το πουθενά, αλλά ήταν μάλλον ένα λογικό επόμενο βήμα στη ροή της καριέρας μου.

– Διακρίνεις κάποια μεγαλύτερη διάθεση για τους Έλληνες εικαστικούς στην αγορά της τέχνης;

-Θα ήταν πολύ αισιόδοξο να σκεφτεί κανείς πως κάτι τέτοιο αληθεύει, αλλά από την άλλη πλευρά, μόνο και μόνο από άποψη πληθυσμού, κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Οι μεγάλοι συλλέκτες του κόσμου θα έχουν πάντα μια αδυναμία στα αρχαία έργα τέχνης μας, και καλλιτέχνες όπως ο Γιάννης Κουνέλλης, ο Λουκάς Σαμαράς και ο Μάριος Πράσινος, για να αναφέρουμε μερικούς, είναι και θα είναι πιστεύω τόσο σημαντικοί όσο ο και o Jeff Koons, o Chuck Close, ή ο Oscar Kokoschka στην παγκόσμια αγορά της τέχνης.

Πέραν όμως από αυτά τα ηχηρά παραδείγματα, δεν μπορούμε να διατηρούμε ψευδαισθήσεις πως όλος ο κόσμος ασχολείται μαζί μας. Αυτό είναι ένα από τα σημάδια έπαρσης που μας διακατέχει που μας έχει οδηγήσει στην κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε.

-Ποια τα επόμενα σου βήματα;

-Είναι μετά από μια μεγάλη περίοδο, εφτά χρόνια για να είμαι ακριβής που κάνω αυτή την ατομική έκθεση στο κέντρο της Αθήνας. Αυτό συνέβη για προσωπικούς μου λόγους αφενός, αλλά και επειδή μια ατομική έκθεση αποτελεί πλέον περισσότερο ρίσκο παρά σίγουρη επιτυχία, αν λάβει κανείς υπόψη του την δύσκολη οικονομική κατάσταση στην οποία συνεχίζει να βρίσκεται η χώρα μας.

Έτσι λοιπόν, το επόμενο βήμα δεν το ξέρω ακόμη και δεν θέλω να υποσχεθώ κάτι το οποίο ίσως να μην μπορέσω να το κάνω πραγματικότητα. Είναι άλλωστε προτιμότερο για μένα να κάνω κάτι που να με εκπλήξει θετικά, παρά να πω πως θα κάνω μια έκθεση του χρόνου και να μην μπορέσω να τη φέρω αυτή την υπόσχεση σε πέρας, είτε για οικονομικούς, είτε για χρονικούς λόγους. Μου αρέσει περισσότερο να αφήνω περιθώρια για αυθορμητισμό και εκπλήξεις. Κάπως έτσι δε λειτουργούν τα πράγματα ούτως ή άλλως;

Info Έκθεσης

Kourd Gallery – Κασσιανής 2, Τ.Κ. 114 71 Αθήνα

Τάσος Δήμος «starting point/αφετηρία»

Εγκαίνια: 11 Ιουνίου 2019

Διάρκεια έκθεσης:  11 Ιουνίου έως 11 Ιουλίου 2019

Ώρες λειτουργίας έκθεσης: Τρίτη – Παρασκευή 11 π.μ. – 3 μ.μ. & 6 μ.μ. – 8 μ.μ.

Για οποιαδήποτε άλλη ώρα, κατόπιν rendez-vous

Η συνένευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα axianews φύλλο 1/6/2019