Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
Η τελευταία δουλειά του Τάσου Μισούρα που παρουσιάζεται αυτές τις μέρες στην Alma Contemporary Art Gallery με τίτλο «solo exhibition» και επιμέλεια Γιάννη Μπόλη, εκφράζει την ανάγκη του εικαστικού για μια «αφήγηση» εντελώς προσωπική, ακόμα και μοναχική, καθώς και τη διαδικασία συνεχούς μετασχηματισμού και μεταμόρφωσης της οπτικής του πραγματικότητας.
Η ζωγραφική του, βαθιά ανθρωποκεντρική και συνδεδεμένη με ψυχικές και συναισθηματικές διαδικασίες, διερευνά μηχανισμούς παραγωγής εξπρεσιονιστικών εικόνων, συμβολισμούς και είδωλα σε παραμορφωτικούς καθρέφτες που εξωτερικεύουν μια δυσοίωνη ατμόσφαιρα, μια μεταφυσική αγωνία και μοναξιά και αποξένωση.
– Έχετε γράψει μια λαμπρή πορεία στον χώρο της τέχνης όλα αυτά τα χρόνια. Πιστεύετε ότι οι δάσκαλοί σας σε Ελλάδα και εξωτερικό στα χρόνια της νεότητας σας επηρέασαν;
– Ευτύχησα στα έτη της μαθητείας μου να έχω δύο καταπληκτικούς δάσκαλους, τον Δημήτρη Μυταρά και τον Γιάννη Μόραλη! Σπουδαίοι καλλιτέχνες και υπέροχοι δάσκαλοι! Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό για την χρονική συγκυρία. Στο Παρίσι (1987-1991) συνέχισα τις σπουδές μου με έναν εξαιρετικό δάσκαλο και διεθνώς καταξιωμένο ζωγράφο, τον Leonardo Cremonini.
Οι πραγματικοί μου μέντορες, όμως, είναι οι δάσκαλοι που κρέμονται στους τοίχους των μουσείων και συνεχίζουν με το έργο τους να μας διδάσκουν. Τους μελετούσα καθημερινά για τέσσερα χρόνια. Έχω διαβάσει χιλιόμετρα μουσαμάδων. Αυτό νομίζω ότι με διαμόρφωσε μαζί με τα κόμιξ και το σινεμά!
– Η ζωγραφική σας είναι ανθρωποκεντρική, εσωστρεφής αφήνοντας μάς μια λυπημένη επίγευση. Πώς εμπνέεστε;
– Η ζωγραφική μου είναι ανθρωποκεντρική όχι γιατί οι άνθρωποι παρίστανται στα έργα μου, αλλά γιατί ως άνθρωπος στοχάζομαι την φύση μου μέσα από αυτά. Ανθρωποκεντρική είναι και όλη η παράδοση της παραστατικής τέχνης διαχρονικά κατά 99%. Με εξαίρεση μιας μικρής περιόδου του ’20, ο όρος «ανθρωποκεντρική» είναι πολύ πρόσφατος και ίσως στο μέλλον να σημαίνει κάτι σε σχέση με την τέχνη της τεχνητής νοημοσύνης των μηχανών.
Η ελληνική αγορά πρέπει να θεωρήσει την τέχνη εξαγώγιμο προϊόν, να την προωθήσει με αυτοπεποίθηση, στοχευμένα και αξιόπιστα
– Γιατί επιλέξατε αυτόν τον τίτλο στην έκθεσή σας;
– Δεν υπάρχει συγκεκριμένο concept για να επιβάλλει σε αυτό έναν συγκεκριμένο τίτλο στην έκθεση.
Είναι απλώς ένα σύνολο έργων με μια χρονική συνάφεια (2016-2018) που έχουν γίνει από τον ίδιο καλλιτέχνη και τίποτε άλλο.
– Οι εξπρεσιονιστικοί πρωταγωνιστές σας εμφανίζονται σαν είδωλα σε παραμορφωτικούς καθρέφτες. Τι επιδιώκετε να εκφράσετε με αυτή την παραμόρφωση;
– Δεν ζωγραφίζω παραμορφωμένους ανθρώπους! Οι φιγούρες στα έργα μου υπόκεινται στη γεωμετρία και στους φυσικούς νόμους που διέπουν τον κόσμο τους. Και εκεί το συμπάν το πλάθει ο καλλιτέχνης που είναι ο μικρός θεός του έργου του.
Όπως στην χώρα των θαυμάτων του Lewis Carroll. Τίποτα δεν είναι αρκετά μεγάλο και τίποτα πολύ μικρό. Η βαρύτητα δεν υπάρχει υποχρεωτικά, το συμπάν δεν είναι νευτώνειο και το τραγικό δεν είναι οδυνηρό. Ο αισθητός κόσμος μηρυκάζεται στο ασυνείδητο και το όνειρο και μεταμορφώνεται στο έργο σε αμφίσημη και διφορούμενη παρουσία.
– Με τι τεχνικές έχετε δουλέψει τα έργα αυτής της έκθεσης;
– Ξεκινάω τα έργα μου χωρίς προγραμματικές μεθόδους. Στο κέντρο μη τελαρωμένων καμβάδων, ώστε να μην προδιατίθεμαι για την διάσταση και περιορίζομαι από το πλαίσιο, προσπαθώ κάθε φορά να εφαρμόσω καινούργιες ιδέες, ακόμα και τις πιο παλαβές και ανεφάρμοστες.
Συνήθως αποτυγχάνω και ξαναπροσπαθώ ξανά και ξανά. Μέσα από τη ζύμωση αυτών των διαδοχικών αποτυχιών προκύπτει κάτι υβριδικό. Προσπαθώ να εκμαιεύσω τη φόρμα από το χάος, την εικόνα από το ασυνείδητο, το νόημα από το ρευστό και το φευγαλέο. Κάθε φορά να μεταμορφωθώ σε κάτι από το τίποτα. Δουλεύω στην αρχή με ακρυλικά που στεγνώνουν αμέσως και παρακολουθούν τις αυτόματες αλλαγές της διάθεσης στο σβήσιμο-γράψιμο μέχρι το έργο να αρχίσει να παρουσιάζεται σαν μαγική οθόνη-επιφάνεια να αποκτά υπόσταση και ταυτότητα. Μπορεί η επιφάνεια να κατακτηθεί ή να αποσπάσω μέρος αυτής.
Θέλω το κάθε έργο να είναι αυτόνομο και ξεχωριστό και να μην επαναλαμβάνω τον εαυτό μου. Όταν θεωρήσω πως αυτό έχει συντελεστεί, ξεκινώ να δουλεύω με λάδια με όσες γνώσεις και τεχνική έχω καταφέρει να κατακτήσω όλα αυτά τα χρόνια. Είναι μια δυναμική ρευστή κατάσταση που διαρκώς μεταβάλλεται!
– Θεωρείτε ότι η τέχνη αποτελεί επένδυση στις μέρες μας; Η αγορά της τέχνης στην Ελλάδα έχει μέλλον;
– Η τέχνη από την αρχαιότητα, από τις ρωμαϊκές συλλογές, την αναγέννηση έως και σήμερα είναι μια σπουδαία επένδυση, ίσως η σπουδαιότερη και η πιο ασφαλής. Ακόμα και στις πιο δύσκολες εποχές σε πολέμους και οικονομικές καταστροφές υπήρξε μέσο συναλλαγής όπου και όταν το ίδιο το χρήμα ήταν πληθωρικό.
Πολύτιμο πολεμικό λάφυρο, λεηλατήθηκε και κόσμησε παλάτια προσδίδοντας κύρος και πλούτο. Είναι σπουδαία επένδυση και για τα κράτη σαν πολιτισμικό προϊόν μέσο προσέλκυσης τουρισμού. Αλλά και για τους ιδιώτες ίσως το πιο βαρύ χαρτί. Για να έλθουμε και στη δικιά μας εποχή. Στη δικιά μας κρίση, τα έργα τέχνης έχουν χάσει πολύ λιγότερο την αξία τους, τηρουμένων των αναλογιών φυσικά σε σχέση με τις μετοχές των τραπεζών και τα κρατικά ομόλογα.
Βέβαια, υπάρχουν και οι φούσκες και όπως όλες οι επενδύσεις θέλει προσοχή στην απόκτηση, την διαχείριση και την ρευστοποίηση. Ο χρόνος είναι σύμμαχος και η βιασύνη κακός σύμβουλος!
– Πιστεύετε στην εξωστρέφεια της ελληνικής τέχνης; Πώς πρέπει να κινηθεί ένας Έλληνας καλλιτέχνης για να δραστηριοποιείται με επιτυχία στο εξωτερικό;
– Πιστεύω πως ο μόνος τρόπος για την ελληνική αγορά τέχνης, αν θέλει να επιβιώσει και να αναπτυχθεί, είναι να κάνει βήματα προσέγγισης προς άλλες μεγαλύτερες αγορές. Οι διεθνείς αγορές είναι μονόδρομος σε ένα παγκοσμιοποιήμενο παρόν και μέλλον. Η εσωστρέφεια η αυτοαναφορικότητα, η έλλειψη θεσμών και παράδοσης την οδήγησαν σε κατάρρευση τα χρόνια της κρίσης.
Η ελληνική αγορά πρέπει να θεωρήσει την τέχνη εξαγώγιμο προϊόν, να επενδύσει σε υποδομές και να το προωθήσει με αυτοπεποίθηση, με συστηματική αποφασιστικότητα, στοχευμένα και αξιόπιστα. Είναι καιρός να πιστέψουμε πως είναι δυνατόν! Δεν έχουμε παράδοση σε αυτό αλλά μπορούμε να δημιουργήσουμε! Δεν μας λείπει κάτι σε σχέση με άλλες ανατολικές ευρωπαϊκές και βαλκανικές χώρες που το κάνουν πολλά χρόνια με επιτυχία.
Στον αθλητισμό το πετύχαμε. Ήρθε η στιγμή και για την τέχνη! Μια μικρή επένδυση χρειάζεται κι επίμονη παρουσία σε διεθνείς fair τέχνης. Μέσα από αξιόπιστες γκαλερί, οι οποίες θα προσπαθήσουν να δημιουργήσουν παράδοση στον χώρο.
– Γιατί πιστεύετε ότι σας επιλέγουν οι συλλέκτες σας;
– Οι συλλέκτες που επιλέγουν τα έργα μου ανήκουν σε μια νεότερη γενιά ανθρώπων που διακρίνουν εκλεκτικές συγγένειες στα έργα μου με άλλες σύγχρονες τέχνες, όπως τα κόμικς, την γραφιστική, τον κινηματογράφο. Τα θεωρούν πιο οικεία και ευανάγνωστα μέσα από τις δικές τους εμπειρίες και τους ιντριγκάρει ο συνδυασμός αυτών των στοιχείων με πιο κλασικές αρετές όπως το χρώμα, η σύνθεση, το σχέδιο που τα συνδέει με την παράδοση.
– Μελλοντικά σχέδια;
– Θα ήθελα να είμαι πιο συχνά παρών στην εικαστική σκηνή. Οι προηγούμενες ατομικές μου εκθέσεις απείχαν μια δεκαετία η μία από την άλλη. Η παρούσα έκθεση στην γκαλερί Άλμα στην Αθήνα είναι πόνημα των δύο τελευταίων ετών 2016-2018.
IΝFO
Alma Contemporary Art Gallery
Διάρκεια έκθεσης έως 12 Γενάρη 2019
Ώρες Λειτουργίας:
Τετάρτη & Σάββατο: 12:00 – 16:00
Πέμπτη & Παρασκευή: 12:00 – 20:00
Η συνέντευξη του εικαστικού Τάσου Μισούρα δημοσιεύτηκε και στην εφημερίδα axianews στο φύλλο 23/12/2018