The Art | Artists Diaries | Γιώργος Τζάνερης: “Η τέχνη δεν σταματά ποτέ και ο τρόπος που επηρεάζεται είναι σχετικός”

The Art | Artists’ Diaries

Γράφει η Λιάνα Ζωζά

Η τέχνη, όπως ομόφωνα δέχονται οι άνθρωποί της, είναι αυτή που πλήττεται πρώτη και ανακάμπτει τελευταία σε περιόδους κρίσης. Πόσο μάλλον μέσα από μία μεγάλη κοινωνική και οικονομική κρίση που αναμένεται, μετά από μία παγκόσμια πανδημία με άγνωστη ημερομηνία λήξης.

Χώροι τέχνης, όπως τα μουσεία, οι πινακοθήκες και οι γκαλερί, αναγκάστηκαν να αναστείλουν τη λειτουργία τους. Η αγορά της τέχνης έχει “παγώσει” και περιμένει με αγωνία τις εξελίξεις.

Μέχρι στιγμής, ο τρόπος με τον οποίο συνεχίζεται η επικοινωνία των εκθέσεων, αλλά και της τέχνης γενικότερα, είναι κυρίως μέσα από το internet και τις εφαρμογές του. Είναι μάλιστα, αξιοθαύμαστος ο αριθμός των επισκεπτών στις σελίδες των μεγάλων μουσείων που προσφέρουν εντυπωσιακές virtual περιηγήσεις στις αίθουσες τους, αλλά και σε θεατρικές παραστάσεις και μουσικά δρώμενα που προσφέρονται απλόχερα, μέσα από το διαδίκτυο, αυτό τον καιρό της κοινωνικής αποστασιοποίησης.

Τι γίνεται, όμως με τους υπόλοιπους χώρους τέχνης και πως θα συνεχίσουν να λειτουργούν, μιας και ένα μεγάλο μέρος της επιτυχημένης λειτουργίας τους βασίζεται στην προσωπική επαφή με το κοινό τους;

Υπάρχουν στοιχεία που προκύπτουν από πρόσφατες μελέτες που σίγουρα δεν προμηνύουν ένα ευοίωνο μέλλον, σε παγκόσμιο μάλιστα επίπεδο, αλλά και προβλέψεις για το “κλείσιμο” πολλών, ιδίως των μικρότερων, χώρων τέχνης, που δεν θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν, όλα αυτά που έπονται.

Στην ενότητα “The Art | Artists Diaries” θα παρουσιάζονται συνεντεύξεις από Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες, γκαλερίστες, επιμελητές και γενικότερα ανθρώπων που κινούνται στο χώρο της τέχνης και θα λειτουργούν σχολιαστικά, μέσα από τις ίδιες ερωτήσεις και ανάλογα με τις εξελίξεις, στην όλη ιδιαιτερότητα της κατάστασης που αφορά την τέχνη.

–Η τέχνη στα χρόνια της πανδημίας. Με ποιο τρόπο επηρεάζεται η τέχνη;

-Να πω αρχικά ότι με σοκάρει ο πληθυντικός αριθμός, στα “χρόνια” της πανδημίας. Κρατώντας πάντα ένα θετικό πνεύμα και μια αισιόδοξη στάση ζωής θα προτιμούσα να λέμε την περίοδο της πανδημίας! Δεν θα ήθελα να φανταστώ με τίποτα ότι θα κρατήσει χρόνια αυτό!

Η τέχνη δεν σταματά ποτέ και ο τρόπος που επηρεάζεται είναι σχετικός! Η περίοδος της πανδημίας και όλο αυτό που ζούμε και θα ζήσουμε στην συνέχεια θα αποτελέσει  άλλη μία δημιουργική αφορμή στους καλλιτέχνες για να μιλήσουν μέσα από το έργο τους! Να εκφράσουν τα νέα πρωτόγνωρα συναισθήματα που βιώνουν – που βιώνουμε όλοι – ο καθένας με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο! Για όσους θέλουν φυσικά να μιλήσουν για αυτό που συμβαίνει!

Η ιστορία της Τέχνης μας έχει δώσει πολλά δείγματα στο παρελθόν σχετικά! Μεγάλες Επιδημίες με θύματα, όπως η πανώλη, η χολέρα, η λέπρα και πολλές ακόμη, έμειναν απαθανατισμένες μέσα από πίνακες ζωγραφικής κορυφαίων ζωγράφων την ίδια χρονική στιγμή που κάποιοι άλλοι επίσης κορυφαίοι ζωγράφοι παρουσίαζαν σημαντικά έργα που δεν είχαν καμία αναφορά σε αυτές!

-Τέχνες | Καλλιτέχνες | Χώροι Τέχνης. Ποια θα είναι η επόμενη ημέρα;

-Μου αρέσει πολύ που σε αυτή την ερώτηση διαχωρίζεις – και πολύ σωστά κάνεις –  την Τέχνη από τους Καλλιτέχνες και από τους Χώρους Τέχνης!

Η επόμενη μέρα στην Τέχνη θα είναι μία φανταστική ημέρα! Θα δούμε υπέροχα έργα τέχνης δημιουργημένα με απίστευτο ζήλο και φαντασία!

Η Επόμενη ημέρα όσον αφορά στους καλλιτέχνες δεν θα είναι ρόδινη! Η δημιουργία έργων τέχνης που δεν σταμάτησε καθόλου αυτή την περίοδο, αλλά και δεν θα σταματήσει στην συνέχεια, δεν θα τους παρέχει άμεσα την οικονομική στήριξη για να ζήσουν! Θα είναι μία απίστευτα ζόρικη περίοδος για όλους! Θα πρέπει να στραφούν σε διάφορους τρόπους ενίσχυσης των οικονομικών τους, που να έχουν βέβαια σχέση με το επάγγελμά τους, όπως ιδιαίτερα μαθήματα καλλιτεχνικών, προετοιμασία υποψηφίων για την Καλών Τεχνών κλπ.

Και πάμε στην επόμενη ημέρα για τους Χώρους Τέχνης! Αφού ζήσαμε για μία δεκαετία την ελληνική κρίση, τώρα θα πρέπει να ζήσουμε, αμέσως μετά, και την παγκόσμια κρίση που προκάλεσε η πανδημία!

Δεν μπορώ να φανταστώ ακόμη τι μας περιμένει! Σίγουρα δεν θα σηκώσουμε τα χέρια ψηλά! Έχουμε χτίσει μέσα από τα χρόνια μία σχέση εμπιστοσύνης με το φιλότεχνο κοινό, ως ιδιωτικοί εκπρόσωποι της σύγχρονης Τέχνης στην Ελλάδα και αυτό δεν θα το αφήσουμε να χαθεί.

-Η αγορά της τέχνης θα επηρεασθεί; Πόσο και πως;

 –Ο μελλοντικός χρόνος που έχει η ερώτησή σου, θα μου επιτρέψεις να πω ότι είναι είναι ήδη παρόν! Το «θα» είναι τώρα! Η αγορά τέχνης έχει ήδη επηρεασθεί! Νομίζω ότι είναι ξεκάθαρο το γεγονός ότι αυτή την στιγμή είμαστε όλοι σε μία αίθουσα αναμονής! Δεν ξέρουμε καν για πού θα ταξιδέψουμε! Δεν ξέρουμε καν πότε θα ξεκινήσει το ταξίδι μας! Έχουμε έτοιμες τις αποσκευές μας και περιμένουμε!

-Τέχνη | Τεχνολογία. Ποιος θα είναι ο ρόλος της τεχνολογίας στην επικοινωνία, αλλά και στην αγορά της τέχνης;

 –Με κούρασαν οι οθόνες! Η όρασή μου έχει επηρεασθεί άσχημα και αρνητικά όλο αυτό το διάστημα της απομόνωσης μέσα στο σπίτι, όπου η οθόνες των κομπιούτερ, των κινητών και της τηλεόρασης αποτελούσαν την μοναδική μορφή ενημέρωσης, ψυχαγωγίας και επικοινωνίας μας! Η καθαρά προσωπική μου άποψη, η οποία μπορεί να χαρακτηριστεί και οπισθοδρομική είναι ότι δεν θέλω άλλη οθόνη στην ζωή μου! Δεν θέλω να βλέπω έργα τέχνης στην οθόνη ενός κινητού, ενός λαπτοπ!

Σέβομαι την δουλειά ενός καλλιτέχνη και το ταλέντο του! Δεν θέλω να βλέπω τον χρωματικό καμβά που έχει επιλέξει η εταιρία που κατασκευάζει τις οθόνες στα πίξελ που έχει ορίσει, στην φωτεινότητα και στην καθαρότητα την οποία επιβάλει.

Σέβομαι το γεγονός ότι ένας καλλιτέχνης χρησιμοποιεί για να εκφραστεί ένα καμβά 2 μέτρων ή έναν καμβά μισού μέτρου. Σέβομαι έναν γλύπτη που δουλεύει ένα μεγάλο όγκο μαρμάρου να μεταμορφώσει ή δημιουργεί μία μικρή πορσελάνη για να εκφρασθεί. Θέλω να βλέπω τα έργα στην πραγματική τους διάσταση και όχι στην στάνταρ διάσταση της οθόνης όπου όλα έχουν το ίδιο μέγεθος.

Πάρα πολλοί μιλάνε για την μεγάλη διέξοδο που μας δίνετε να επικοινωνήσουμε το «προϊόν» μας μέσα από την τεχνολογία.

Το διαδίκτυο είναι ένας τρόπος να παίρνεις μία ιδέα για μία νέα έκθεση για ένα νέο έργο. Έτσι και αλλιώς το χρησιμοποιούμε εδώ και χρόνια όλοι μας! Το δελτίο τύπου που στέλνουμε σε όλα τα ηλεκτρονικά μέσα προβολής της τέχνης είναι μία μορφή επικοινωνίας με την σύγχρονη τεχνολογία! Όπως και η προώθηση των έργων των καλλιτεχνών μας και των εκθέσεων μας μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και προβολής.

Η σύγχρονη τέχνη που εκπροσωπούμε σαν γκαλερί έχει ανάγκη την προσωπική επαφή.Μην ξεχνάμε ότι ένας από τους ρόλους μας είναι να ανακαλύπτουμε και να προτείνουμε στο φιλότεχνο κοινό νέα ταλέντα! Αυτό δεν μπορεί να γίνει ούτε απρόσωπα, ούτε μέσα από το διαδίκτυο.

-Τέχνη | Κοινωνική Αποστασιοποίηση. Πως μπορεί να λειτουργήσει η τέχνη με κανόνες κοινωνικής απόστασης;

 –Έχοντας μπει στην δεύτερη εβδομάδα που είμαστε ανοικτά σαν λιανικό εμπόριο έργων τέχνης, θα έλεγα ότι υπάρχει μία αμηχανία μεταξύ όλων μέσα στην αίθουσα. Παρένθεση, φοβερό που πίσω από το γκαλερί και γκαλερίστας και χώρος τέχνης που λέμε κρύβεται ένας τόσο πεζός επαγγελματικός προσδιορισμός-κωδικός που ορίζει την λειτουργία μας, τέλος Παρένθεσης.

Όλα όμως αλλάζουν καθημερινά! Αλλάζουν οι ανακοινώσεις σχετικά με τα μέτρα αλλάζουν και οι άνθρωποι!

Η Τέχνη πάντως θέλει επαφή!

-Ποιο γνωστό έργο σύγχρονης τέχνης θα επιλέγατε για να περιγράψετε την υπάρχουσα κατάσταση και γιατί;

 –Η εμμονή της μνήμης – The Persistence of Memory του Salvador Dalí (ελαιογραφία σε καμβά – 1931)

Το έργο αυτό το ζήσαμε όλοι στους δύο μήνες απομόνωσης στα σπίτια μας!

-Η ιστορία, μέχρι σήμερα, έχει δείξει πως η τέχνη επιβιώνει ακόμη και κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες και μάλιστα προσφέροντας σημαντικά έργα. Θα συμβεί το ίδιο και τώρα;

-Αν και ήδη αναφέρθηκα σε αυτό στην αρχή, θα το ξαναπώ και στο κλείσιμό μας, γιατί αποτελεί το πιο αισιόδοξο κομμάτι της συνέντευξης! Ναι, η Ιστορία θα επιβεβαιωθεί και πάλι. Η τέχνη θα επιβιώσει και θα είμαστε στην ευχάριστη θέση να δούμε πολύ σημαντικά έργα τέχνης!