The Art | Artists’ Diaries
Γράφει η Λιάνα Ζωζά
Η τέχνη, όπως ομόφωνα δέχονται οι άνθρωποι της, είναι αυτή που πλήττεται πρώτη και ανακάμπτει τελευταία σε περιόδους κρίσης. Πόσο μάλλον μέσα από μία μεγάλη κοινωνική και οικονομική κρίση που αναμένεται, μετά από μία παγκόσμια πανδημία με άγνωστη ημερομηνία λήξης.
Στην ενότητα “The Art | Artists Diaries” που γράφει και επιμελείται η Λιάνα Ζωζά, φιλοξενούνται συνεντεύξεις από Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες (εικαστικούς, μουσικούς, χορευτές, ηθοποιούς, κλπ), γκαλερίστες, επιμελητές και γενικότερα ανθρώπων που κινούνται στο χώρο της τέχνης και θα λειτουργούν σχολιαστικά, μέσα από τις ίδιες ερωτήσεις και ανάλογα με τις εξελίξεις, στην όλη ιδιαιτερότητα της κατάστασης που αφορά την τέχνη.
-Η τέχνη στα χρόνια της πανδημίας. Με ποιο τρόπο επηρεάζεται η τέχνη;
-Η Τέχνη παρακολουθεί τους καλλιτέχνες και γελάει. Ο ενδιάμεσος ‒ο καλλιτέχνης δηλαδή‒ επηρεάστηκε από την πανδημία, μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα συντελέσθηκε μια μετακίνηση του ανθρώπινου πυρήνα που θα πάρει πολύ καιρό για να την συνειδητοποιήσουμε.
Συνήθως ο άνθρωπος αλλάζει ανά οκτώ με δέκα χρόνια, χρονική περίοδος αρκετά ομαλή, αν δεν είσαι ηλίθιος, για να κατανοήσεις να θρηνήσεις να συμβιβαστείς και να συνεχίσεις με τον καινούριο σου εαυτό…
Ο καλλιτέχνης λοιπόν θα δώσει μορφή σε αυτή την μετατόπιση τη βίαιη αλλαγή, μένει να δούμε αν θα παραχθούν έργα για τα οποία η Τέχνη θα μείνει για λίγο αγέλαστη.
-Τέχνες | Καλλιτέχνες | Χώροι Τέχνης. Ποια θα είναι η επόμενη ημέρα;
-Η επόμενη μέρα είναι το χθες της μεθεπόμενης, όποιος γνωρίζει σωστά ιστορία μπορεί περίπου να προβλέψει τι θα συμβεί, έχουν υπάρξει παρόμοιες περίοδοι, ο άνθρωπος είναι ένα θηλαστικό που κυνηγάει την ουρά που έχασε μόλις μερικές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια πριν, είναι τρομακτικά αστείο ότι έχουμε τον ίδιο εγκέφαλο με τον Homosapiens! Ακόμα πιο αστείο ότι μεγάλο μέρος από μας έχουμε τον ίδιο εγκέφαλο με τον άνθρωπο του Neanderthal!
Αλλά πάλι αυτό εξηγεί πολλά και κυρίως το γιατί κάνουμε τα ίδια και τα ίδια λάθη. Η Τέχνη θα υπάρχει είτε σε μορφή σπηλαιογραφίας είτε σαν μεταλλαγμένο γονίδιο που θα εμφυτεύσει ο καλλιτέχνης στον εαυτό του… μένει να δούμε, για εμάς που η ιστορική γνώση είναι ανεπαρκής η λύση είναι η αστρολογία, η καφεμαντεία, η χαρτομαντεία…
-Η αγορά της τέχνης θα επηρεασθεί; Πόσο και πως;
-Είναι λίγο περίεργο νομίζω να μιλάμε για την αγορά της Τέχνης, από ποιον; Ποιος βιοπορίζεται από τα έργα που παράγει; Πόσοι είναι οι συλλέκτες; Υπάρχει κάποιο πλάνο αγοράς έργων από μουσεία; Πληρώνεται ο καλλιτέχνης όταν συμμετέχει σε μεγάλες εκθέσεις με εισιτήριο; Υπάρχει πολιτιστική πολιτική σε σχέση με την σύγχρονη Τέχνη; Είναι το μουζάκα Τέχνη;
Το μουζάκα πουλάει όμως… ένα κράτος καφετέρια με τέτοια ιστορία και τόσο αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό είναι λίγο κρασί λίγο θάλασσα… Δεν αφορά κανέναν η σύγχρονη Τέχνη, είναι η μεθοδευμένη έλλειψη καλλιέργειας που δημιουργεί ανθρώπους δύσπιστους, φοβικούς, τι να αγοράσουν και από ποιον;
-Τέχνη | Τεχνολογία. Ποιος θα είναι ο ρόλος της τεχνολογίας στην επικοινωνία, αλλά και στην αγορά της τέχνης;
-Οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι τόσο γρήγορες και καινοτόμες που είναι δύσκολο να της αφομοιώσουμε σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Αυτός είναι ο λόγος που ο μέσος θεατής θεωρεί τέχνη τα emoji και τις χρωματιστές εντυπωσιακές κιτσάτες προβολές video mapping πάνω σε κτίρια, ουρανοξύστες, εικονικά τρισδιάστατα αντικείμενα, περιβάλλοντα… σύντομα όταν το μέσο των καλλιτεχνών θα είναι μόνο ψηφιακό, ίσως να ξεκουραστεί το μάτι μας από τον εντυπωσιασμό τα εκτυφλωτικά χρώματα και κάθε είδους τεχνολογική φανφάρα.
Άλλη μια παράμετρος είναι ότι η τεχνολογία με την αμεσότητα της επικοινωνίας και την εκμηδένιση των αποστάσεων δημιούργησε μια αισθητική παγκόσμια γλώσσα σαφώς προς τα κάτω! Για την αγορά της τέχνης δεν γνωρίζω, πιθανό να αγοράζουμε έργα τέχνης από το instagram όπως ακριβώς αγοράζουμε ανθρώπινους γλουτούς!
Αρκετά με την γκρίνια, πιστεύω ότι ζούμε συναρπαστικούς καιρούς με δυνατότητες που δεν έχουν προηγούμενο! Αν δεν μας καπελώσει ο φόβος του Frankenstein και διολισθήσουμε σε ένα τεχνολογικό θρησκευτικό μεσαίωνα ο άνθρωπος μαζί με την τεχνολογία θα αποτελέσει ένα υβρίδιο που μπορεί να λύσει τα βασικά του προβλήματα.
-Τέχνη | Κοινωνική Αποστασιοποίηση. Πως μπορεί να λειτουργήσει η τέχνη με κανόνες κοινωνικής απόστασης;
-Δεν μπορεί! Μόνο η πολιτική μπορεί να το κάνει αυτό, η Τέχνη αν ο αποδεκτής δεν είναι παρών είναι και η ίδια απούσα. Το έργο τέχνης είναι μια κοινή αιώνια σοφία που αποκαλύπτει ο θεατής στον εαυτό του. Το έργο “Ο Οιδίπους λύνει το αίνιγμα της Σφίγγας” του Jean-Auguste-Dominique Ingres βρίσκεται στο Λούβρο μόνο όταν εγώ είμαι εκεί!
Προϋποθέτει τη φυσική παρουσία του ασθενούς, γιατί τι άλλο μπορεί να είναι κάποιος όταν αποζητά θεραπεία; Έχω εκφράσει την άποψη ότι μουσεία και εκκλησίες είναι θεραπευτήρια, και ότι στα νοσοκομεία εκτός από τις μικρούλες εκκλησίτσες θα έπρεπε να υπάρχουν και μικρές γκαλερί. Η μόνη διαφορά μεταξύ θεραπευτών-ιερέων και καλλιτεχνών είναι ότι οι πρώτοι πληρώνονται από το κράτος για το θεάρεστο έργο τους!
-Ποιο γνωστό έργο σύγχρονης τέχνης θα επιλέγατε για να περιγράψετε την υπάρχουσα κατάσταση και γιατί;
-Δυσκολεύομαι. Tο σύγχρονο είναι κάτι σχετικό, έσπασε ο χρόνος! Είμαστε σαν σε πλατό του David Lynch. Θα απαντήσω κάπως ανορθόδοξα, απολύτως βιωματικά, θα διάλεγα δυο θεατρικά και ένα εικαστικό έργο.
Tο “Περιμένοντας τον Γκοντό” του Samuel Beckett γιατί παρακολουθώντας τον κύριο Τσιόδρα θυμήθηκα τον μικρό αγγελιοφόρο που έρχεται με μήνυμα, αλλά χωρίς μήνυμα.
Tο “Κεκλεισμένων των θηρών” του Jean-Paul Sartre για την εφιαλτικά ανυπόφορη συνύπαρξη ανθρώπων που μοιάζει ότι θα διαρκέσει για πάντα. Και τέλος, τις στιγμές του εγκλεισμού παρατηρούσα τις άδειες πόλεις του εικαστικού Γρηγόρη Λαγού, που με τη έλλειψη ανθρώπινης παρουσίας περιέγραφαν στο μυαλό μου την πραγματικότητα, τους μήνες της καραντίνας.
-Η ιστορία, μέχρι σήμερα, έχει δείξει πως η τέχνη επιβιώνει ακόμη και κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες και μάλιστα προσφέροντας σημαντικά έργα. Θα συμβεί το ίδιο και τώρα;
-Δεν είναι δουλειά της Τέχνης να επιβιώνει. Η Τέχνη είναι μια ανελέητη ανάγκη για τον καλλιτέχνη, του δίνει ταυτότητα και ακριβώς επειδή είναι στίγμα, ερώτημα, ένα ψέμα που περιγράφει την αλήθεια, αφήνει πάντα χώρο στον καλλιτέχνη να δημιουργήσει.
Ξέρετε, δεν είναι η τέχνη που χρειάζεται προστασία, είναι οι καλλιτέχνες, συνήθως όμως είναι πολύ αργά… Αν λοιπόν οι καλλιτέχνες επιβιώσουν από την ένδεια, την κακουχία, και τους παρατρεχάμενους, θα προσφέρουν τα μέγιστα που τους αναλογούν!
PS: Οι φωτογραφίες είναι βίντεο στιγμιότυπα από την τελευταία μου εργασία με τίτλο “Quarantine Portraits” που δημιούργησα κατά την περίοδο του εγκλεισμού.
Who is Who
Ο Νίκος Γιαβρόπουλος είναι εικαστικός καλλιτέχνης με έδρα την πολύπαθη Αθήνα, στο ενεργητικό του μετράει 15 ατομικές εκθέσεις καθώς και πολλές συμμετοχές σε φεστιβάλ και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα, Κύπρο, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβενία, Πολωνία, Τουρκία, Φινλανδία, Ισπανία, Νορβηγία, Λετονία, Αυστραλία, Κόσοβο, Κορέα, Σενεγάλη, Αυστρία, Η.Π.Α, Σουηδία, Δανία, Ιταλία, Η.Β, Γαλλία, Ινδία, Βραζιλία, Περού, Ολλανδία, Ρωσία, Βουλγαρία, Κίνα.
Έχει επιμεληθεί 7 ομαδικές εκθέσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Απέσπασε 2 βραβεία για καλύτερο Video Art το ένα στην Αθήνα, στο φεστιβάλ Mediaterra-Φούρνος 1999 και το άλλο στο Λονδίνο, στο Greek film video Festival 2013
