Γράφει η Λιάνα Ζωζά
Η τέχνη, όπως ομόφωνα δέχονται οι άνθρωποι της, είναι αυτή που πλήττεται πρώτη και ανακάμπτει τελευταία σε περιόδους κρίσης. Πόσο μάλλον μέσα από μία μεγάλη κοινωνική και οικονομική κρίση που αναμένεται, μετά από μία παγκόσμια πανδημία με άγνωστη ημερομηνία λήξης.
Στην ενότητα “The Art | Artists Diaries” που γράφει και επιμελείται η Λιάνα Ζωζά, φιλοξενούνται συνεντεύξεις από Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες (εικαστικούς, μουσικούς, χορευτές, ηθοποιούς, κλπ), γκαλερίστες, επιμελητές και γενικότερα ανθρώπων που κινούνται στο χώρο της τέχνης και θα λειτουργούν σχολιαστικά, μέσα από τις ίδιες ερωτήσεις και ανάλογα με τις εξελίξεις, στην όλη ιδιαιτερότητα της κατάστασης που αφορά την τέχνη.
-Η τέχνη στα χρόνια της πανδημίας. Με ποιό τρόπο επηρεάζεται η τέχνη;
-Να φανταστούμε την τέχνη σαν μια αόρατη κεραία, υπερευαίσθητη στα ανθρώπινα πράγματα, που βρίσκεται παντού και κάθε στιγμή. Δέχεται ασταμάτητα όλων των ειδών τις πληροφορίες, για κάθε τι, μικρό ή μεγάλο, που βασανίζει ή χαροποιεί τον άνθρωπο.
Έπειτα όλη αυτή την ακατέργαστη πληροφορία την επεξεργάζεται, την συγκροτεί με τον τρόπο της και την επιστρέφει, εν είδει νοήματος, σαν εικόνα, ήχο, κίνηση. Τακτοποιεί κατά κάποιον τρόπο τον κόσμο, τον νοηματοδοτεί. Άλλοτε κραυγάζοντας, αντιδρώντας άμεσα σε κάτι, άλλοτε με σιωπηρούς μετασχηματισμούς που έρχονται σιγά-σιγά κι αποτυπώνονται μέσα στις φόρμες με τον καιρό.
Αν μια σοβαρή κρίση επηρεάζει την τέχνη δεν φαίνεται επιφανειακά, από την θεματολογία, αλλά από τον τρόπο που θα επηρεάσει με σοβαρές τομές τις φόρμες. Είναι ξεκάθαρο αυτό στην ιστορία της τέχνης.
Η πανδημία σίγουρα θα καταγραφεί καλλιτεχνικά, είναι ένα σημαντικότατο συμβάν. Ήδη αντιδράσεις τύπου «κραυγή» εμφανίστηκαν από εξωστρεφείς καλλιτέχνες. Από ‘κει και πέρα το πόσο σοβαρά ή όχι επέδρασε στην ψυχή μας θα φανεί αργότερα από πράγματα που σήμερα ακόμη εγκυμονούνται.
-Τέχνες | Καλλιτέχνες | Χώροι Τέχνης. Ποιά θα είναι η επόμενη ημέρα;
-Ευτυχώς κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον. Σίγουρα πάντως η επόμενη μέρα θα απαιτήσει από μας δημιουργικότητα και προσπάθεια και θα μας βάλει μπρος σε διλήμματα για μεγάλες ανατροπές και αλλαγές. Το που θα το πάμε κι αν θα βρεθούμε μπροστά σε θετικό ή αρνητικό πρόσημο, είναι θέμα του παρόντος κι όχι του μέλλοντος.
Αν σήμερα βλέπουμε με αισιοδοξία και ζωντάνια κι έχουμε καλή διάθεση και δημιουργικότητα, καλά θα ξημερώσει και το αύριο. Αν είναι το βλέμμα μας σήμερα σκοτεινό, σκοτεινή θα έρθει κι η επόμενη μέρα. Δεν είναι υπόθεση της τύχης.
-Η αγορά της τέχνης θα επηρεασθεί; Πόσο και πώς;
-Η αγορά της τέχνης θα επηρεαστεί σοβαρά, όχι μόνο οικονομικά αλλά και όχι απαραίτητα αρνητικά. Ήταν και πριν από την πανδημία σε μια φάση κρίσης.
Υπάρχουν πολλά θέματα, ζωτικής σημασίας, να λυθούν, εκκρεμότητες που έχουν να κάνουν με τις μεγάλες αλλαγές της εποχής μας. Με τους ρόλους, με τις αξίες. Πολλά πρέπει να επαναπροσδιοριστούν. Και μάλιστα τώρα και κάτω από το ασήκωτο ενδεχομένως βάρος μιας ύφεσης. Σίγουρα δεν είναι ότι καλύτερο αλλά δεν αποκλείεται, όπως το είδαμε να συμβαίνει και σε άλλους τομείς, και κάποιες διαδικασίες υποχρεωτικά να επιταχυνθούν.
-Τέχνη | Τεχνολογία. Ποιός θα είναι ο ρόλος της τεχνολογίας στην επικοινωνία, αλλά και στην αγορά της τέχνης;
-Είμαστε ήδη σε μια παγκοσμιοποιημένη και ψηφιακή εποχή. Η τεχνολογία εισχωρεί παντού, είναι πλέον η σημαία της εποχής μας, από εργαλείο μετατρέπεται σε αξία. Ο κόσμος της τέχνης έχει ήδη επηρεαστεί, υποχρεωτικά, αλλά προς το παρόν είμαστε σε μια φάση εξερεύνησης.
Ο ρόλος της τεχνολογίας θα παίξει και στα πράγματα της τέχνης πιθανότατα έναν ρόλο αξιακό. Τόσο στο αισθητικό, όσο και στο εμπορικό πεδίο. Βέβαια προς το παρόν είναι κάπως ασύμμετρη η κατάσταση.
Οι πιο εξωστρεφείς, καλλιτέχνες και κομισάριοι της τέχνης, είναι εκείνοι που σπεύδουν αρχικά ν’ αγκαλιάσουν την τεχνολογία, φιλοδοξώντας ν’ αντλήσουν «πρωτοτυπία» και κέρδη.
Οι πιο εσωστρεφείς μένουν σκεπτικοί, όχι γιατί δεν επηρεάζονται και δεν ενδιαφέρονται, αλλά γιατί περιμένουν η όσμωση να συμβεί σε βαθύτερα στρώματα, αισθανόμενοι στην ίδια την δουλειά τους το τεράστιο ιστορικό βάρος της τέχνης. Το χέρι, το μάτι, η υλικότητα, η σωματική επαφή, στοιχειώνουν σαν ερινύες την μετάβαση της τέχνης σε μια εποχή τεχνολογική και ασώματη.
Το χέρι, το μάτι, η υλικότητα, η σωματική επαφή, στοιχειώνουν σαν ερινύες την μετάβαση της τέχνης σε μια εποχή τεχνολογική και ασώματη.
-Τέχνη | Κοινωνική Αποστασιοποίηση. Πως μπορεί να λειτουργήσει η τέχνη με κανόνες κοινωνικής απόστασης;
-Η τέχνη είναι δημιουργία, έργο δηλαδή για τον Δήμο. Ο ρόλος της είναι κοινωνικός και κατ’ εξοχήν πολιτικός. Ως ένα σημείο, και μόνο κάτω από συνθήκες έκτακτης ανάγκης, μπορεί να υπάρξει σε απόσταση από τον αποδέκτη, συν-δημιουργό της. Αν οι άνθρωποι υποχρεωθούν κάποτε να ζήσουν σε καθεστώς μόνιμης αποστασιοποίησης, τότε η λέξη «τέχνη» θα τους φαντάζει πιθανότατα γκροτέσκα.
-Ποιό γνωστό έργο σύγχρονης τέχνης θα επιλέγατε για να περιγράψετε την υπάρχουσα κατάσταση και γιατί;
-Ένα από τα γλυπτά – φιλιά του Μπρανκούζι, διαδηλώνοντας την διάθεση για ζεστή επαφή και αγκαλιά.
-Η ιστορία, μέχρι σήμερα, έχει δείξει πως η τέχνη επιβιώνει ακόμη και κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες και μάλιστα προσφέροντας σημαντικά έργα. Θα συμβεί το ίδιο και τώρα?
-Η τέχνη επιβιώνει όσο επιβιώνει κι ο άνθρωπος. Υπάρχει πέρα από δυσκολίες και συγκυρίες καλές ή κακές. Συντρέχει τον άνθρωπο, δίνοντας νόημα στη ζωή του, αποτυπώνοντας σαν σεισμογράφος τις δονήσεις κάθε του εποχής.
Σε μεγάλες κρίσεις, οι δονήσεις είναι κι αυτές μεγάλες, και σίγουρα γίνονται αφορμή για έργα μεγάλων εντάσεων. Εκφραστικές εντάσεις θα έχουμε σίγουρα, το αν όμως θεωρηθούν και σημαντικές ή όχι ως έργα, αυτό είναι κάτι που θα το κρίνουν επόμενες γενιές σύμφωνα με τον τρόπο που θα ερμηνεύσουν την ιστορία.
Who is Who
Ο Χρήστος Κεχαγιόγλου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1960. Ζωγραφίζει συστηματικά από το 1978 μέχρι σήμερα. Σπούδασε μηχανικός στο Πολυτεχνείο Θεσσαλονίκης σκηνοθεσία κινηματογράφου στην Αθήνα και στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές φιλοσοφίας της Τέχνης στο Παρίσι.
Έχει εργαστεί επί είκοσι τουλάχιστον χρόνια σαν art director και σκηνοθέτης στον κινηματογράφο και στην διαφήμιση. Πειραματικές ταινίες και Video art έργα του έχουν παρουσιαστεί σε διεθνή φεστιβάλ, αίθουσες τέχνης και μουσεία.
Έχει κάνει 36 ατομικές και πάνω από 70 ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το καλοκαίρι του 2014 η Πινακοθήκη Κυκλάδων παρουσίασε στην Σύρο μια ολοκληρωμένη αναδρομική έκθεση του έργου του.
Έργα του έχουν πινακοθήκες, μουσεία και μεγάλες συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Εθνική Πινακοθήκη, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Μουσείο Βορέ, Πινακοθήκη Βογιατζόγλου και πολλά άλλα).
Έχουν εκδοθεί πολλά βιβλία, λευκώματα και μουσικές παραγωγές με έργα του (εκδόσεις Πατάκη, Κέδρος, Εν Πλω, Καλειδοσκόπιο, Κριτική, κ.α.)
