Συνέντευξη στη Μαρία-Χριστίνα Μπακλαβά
Στη Γλώσσα της Σκοπέλου που είναι χτισμένη στο λόφο πάνω από το λιμάνι του Λουτρακίου, ήρθα πρόσωπο με πρόσωπο με την “Αλεπού”.
Εκεί στο “ψηλό χωριό” κατά τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, ζει τα τελευταία 12 χρόνια και δημιουργεί ο Roger Fox, εικαστικός από τη Βρετανία που αποφάσισε να κάνει δεύτερη πατρίδα του αυτή την μικρή γωνιά της Ελλάδας. Στη γκαλερί «Πλατεία» στην κεντρική πλατεία της Γλώσσας, αναρτημένη η αφίσα «Άνθρωποι και πρόσωπα 2014-2017», “η είσοδος για το κοινό θα είναι ελεύθερη”.
Εκεί για πρώτη φορά ο κ. Fox με καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Αλεπού, παίζοντας με το όνομά του, εξέθεσε τα έργα του που αφορούν στα πρόσωπα και την καθημερινότητα του χωριού. Πρόσωπα εκφραστικά, του μόχθου, με κίνηση και ζωντάνια, όλα αποκαλύπτουν τις ιστορίες των ανθρώπων αυτού του τόπου.
Γεννημένος το 1947 και κοσμοταξιδεμένος, έκανε διάφορα επαγγέλματα όπως τραγουδιστής, καθηγητής αγγλικών, δράματος, σκηνοθέτης. Επί πολλά έτη με την οικογένειά του ερχόταν σε κάποιο ελληνικό νησί. Σε ένα ταξίδι του στη Σκόπελο αφέθηκε στην αγκαλιά της Γλώσσας με τα ελαιόδεντρα, τις δαμασκηνιές και τα γουστόζικα σπίτια της με τις κεραμικές στέγες και τα ξύλινα μπαλκόνια. Το 2005 μετακόμισε μόνιμα και άρχισε τις ανακαινίσεις. “Είμαστε ακόμα εδώ”. Έχοντας τα γαλανά νερά του Αιγαίου για οδηγό, μπολιάστηκε με τους κατοίκους και τους αποθέωσε μέσα από τα έργα του και οι ερωτήσεις απο την πλευρά μου άρχισαν να ρέουν…
– Τι γίνεται με τη ζωή του Λονδίνου έναντι της ζωής στη Σκόπελο;
Μου άρεσε που ζούσα στο Λονδίνο όταν ήμουν νέος. Αλλά τώρα, προτιμώ να επισκέπτομαι διάφορες πόλεις για σύντομο χρονικό διάστημα και μετά να επιστρέφω γρήγορα στη φιλική, μικρή μου κοινότητα της Γλώσσας.
– Ως καλλιτέχνης ξέρετε πώς να «παίζετε με το φως». Τι συμβαίνει με το ελληνικό φως και ποια είναι τα συναισθήματά σας γι ‘αυτό;
Το ελληνικό φως έχει μεγάλη σαφήνεια, είναι άμεσο και ισχυρό, σχεδόν όπως ο φωτισμός του θεάτρου και πολλά από αυτά που συμβαίνουν στο δημόσιο χώρο είναι εξαίσια θεατρικά. Από το σπίτι μας βλέπουμε το φως, να παίζει στα σύννεφα, στη θάλασσα και στα μακρινά νησιά, αλλάζοντας από λεπτό σε λεπτό … είναι μαγικό.
– Τι σας αρέσει περισσότερο στη ζωγραφική, το πορτρέτο ή τα τοπία και γιατί;
Όταν άρχισα να ζωγραφίζω πάλι το 2013 μετά από ένα διάλειμμα 40 χρόνων, ζωγράφισα τα ηλιοβασιλέματα που έβλεπα κάθε μέρα και τη θάλασσα και τη γη στις διαφορετικές διαθέσεις της – κυρίως ως ένας τρόπος να μαθαίνεις να ζωγραφίζεις και πάλι. Τότε άρχισα, να καταγράφω τα πρόσωπα των ανθρώπων στη Γλώσσα, που είναι τόσο ενδιαφέροντα και εκφραστικά. Προσπαθώ, να συλλάβω κάτι της στιγμής και του χαρακτήρα του ατόμου. Υπάρχει τόσο υπέροχο υλικό… νομίζω ότι θα συνεχίσω με πορτρέτα για κάποιο χρονικό διάστημα.
“Αν δεν επενδύσουμε στην εκπαίδευση και στη μελλοντική απασχόληση, τελικά θα γίνει νησί γηραιών και γάτων”
– Πώς αισθάνεστε που ζείτε σε μια χώρα που αντιμετωπίζει μια δύσκολη οικονομική περίοδο. Μήπως σας επηρεάζει;
Μας επηρεάζει όλους. Θαυμάζω πραγματικά τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τις αντιξοότητες με θάρρος και προσαρμόζονται στις δυσκολίες της ζωής. Βοηθά πάρα πολύ το γεγονός, ότι υπάρχει μια γειτονιά στη Γλώσσα με ισχυρούς δεσμούς οικογένειας και φιλίας. Αλλά πάντα υπάρχουν περισσότερες περικοπές. Για παράδειγμα, δεν υπάρχουν αρκετοί εκπαιδευτικοί. Αν δεν επενδύσουμε στην εκπαίδευση και στη μελλοντική απασχόληση, τελικά θα γίνει νησί γηραιών και γάτων, εκτός από μερικές εβδομάδες της τουριστικής περιόδου.
– Προετοιμάζετε μια νέα έκθεση στο εγγύς μέλλον στη Γλώσσα;
Από την καλοσύνη της Μοσχούλας και του Αντώνη μου δόθηκε η δυαντότητα να φτιάξω μια γκαλερί στο καφενείο και ελπίζω να έχω άλλη μια χρονιά. Έχω επίσης μερικούς φίλους στην Ελλάδα, την Αυστραλία, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο που προσπαθούν να οργανώσουν εκθέσεις για μένα. Έχω ένα σχέδιο εργασίας για το τρέχον έτος και μετά – τώρα πρέπει να βρω χρόνο να ζωγραφίσω!
– Τι σας άρεσε περισσότερο στη Γλώσσα και σε κρατήσατε εκεί;
Οι άνθρωποι. Υπάρχει μια πραγματική ζεστασιά και φιλικότητα που ξεπερνά τα πάντα που έχω βιώσει πριν. Γίναμε ευπρόσδεκτοι και μας ενθάρρυναν να συμμετέχουμε στη ζωή του χωριού.
– Τι σημαίνει η Ελλάδα για εσάς;
Μεγάλη ιστορία και πολιτισμός, αγώνας, δάκρυα, υπερηφάνεια, αξιοπρέπεια, γέλιο. Σπίτι.
– Η γκαλερί της Πλατείας έχει ένα όμορφο μπαλκόνι. Πείτε μας, τι ονειρεύεστε όταν στέκεστε εκεί;
Είναι ένα υπέροχο μέρος για τους επισκέπτες να πάνε για ένα κοκτέιλ πριν το δείπνο και να απολαύσουν τη θέα. Αλλά μου αρέσει, να πάω όταν δεν υπάρχει κανένας άλλος εκεί πάνω. Να κάθομαι ήσυχα το πρωί της Κυριακής, να βλέπω την κεντρική πλατεία και να παρακολουθώ τους ανθρώπους καθώς βγαίνουν από την εκκλησία, χαιρετώντας φίλους, παλιούς και νέους, ανταλλάσσοντας τα νέα τους και να ξανασυνδέονται με το χωριό.
“Αφήστε το, καλύτερα απ’ ότι το ΒΡίΣΚΕΤΕ. ενας κήπος, μια σχέση ή μια κοινότητα θα πρέπει να καλλιεργηθεί”
– Ποιο είναι το μότο που σας εκφράζει περισσότερο και γιατί;
“Αφήστε το καλύτερα απ’ ότι το βρίσκετε”. Ένας κήπος, μια σχέση ή μια κοινότητα θα πρέπει να καλλιεργηθεί. Είναι νοσταλγικό το συναίσθημα όταν κάποιος προσπάθησε να βοηθήσει στη βελτίωση των πραγμάτων γύρω του… είναι ο καλύτερος δυνατός επιτάφιος.
Το όραμα για τον Αλέξανδρο Σιδέρη
Λίγο πριν κλείσω αυτήν την συνέντευξη, μια δική του ερώτηση άνοιξε έναν νέο κύκλο έρευνας… “Ξέρεις τον Αλέξανδρο Σιδέρη;” μου είπε. Απαντώντας αρνητικά έσπευσε να μου εξηγήσει, ότι ο Αλέξανδρος Σιδέρης γεννήθηκε στη Γλώσσα περίπου το 1895.
Το 1910, σε ηλικία δεκαπέντε, έφυγε με την οικογένειά του για να ζήσει στις ΗΠΑ. Σπούδασε τέχνες στο Art Students League of New York και ζωγράφιζε πορτρέτα και τοπία – ειδικά για τις ελληνικές κλασσικές τοποθεσίες και τις νεκρές φύσεις. Αναμφισβήτητα τα πορτρέτα του ήταν εξαιρετικά και 42 έργα από την προσωπική του συλλογή, έγιναν δωρεά που ήρθαν στη Γλώσσα μετά το θάνατό του το 1978.
Η ιστορία του είναι κατά κάποιο τρόπο μοιάζει με τη μοίρα των Ελλήνων. Μακριά από τη χώρα του, σε μια ξένη χώρα, αναγνωρίστηκε με βραβεία για το έργο του, είχε συνεχή προσκόλληση στην πατρίδα του, τη γλώσσα και τον πολιτισμό του και μια λαχτάρα να επιστρέψει μια μέρα στο χωριό του. Δεν τα κατάφερε.
«Αλλά αν το σώμα του δεν μπορούσε να ξεκουραστεί στη Γλώσσα, τουλάχιστον οι αγαπημένοι του πίνακες και η βιβλιοθήκη του θα μπορούσαν». Ήδη προσπαθούμε να συγκεντρώσουμε περισσότερα στοιχεία για εκείνον και το σπουδαίο έργο του, όχι μόνο για τους κατοίκους της Γλώσσας.
Σίγουρα ο κύριος Fox ή Αλεπού δεν ήρθε τυχαία στη Γλώσσα, σκέφτηκα…
* Περισσότερες λεπτομέρειες για τον καλλιτέχνη στην προσωπική του ιστοσελίδα: http://alepou.net