Το Μουσείο Εικαστικών Τεχνών Ηρακλείου παρουσιάζει από την Δευτέρα 25 Νοεμβρίου μέχρι τις 10 Ιανουαρίου του 2025 το «Πανηγύρι των Αισθήσεων» μια έκθεση αρχειακού υλικού συνοδευόμενη από ένα λεύκωμα–αφιέρωμα, με άμεση αναφορά στον Μουσικό Αύγουστο του 1980 και 1981 επιθυμώντας να αφηγηθεί τα γεγονότα της εποχής.
Κείμενο για την έκθεση «Το Πανηγύρι των Αισθήσεων» από τον Κωστή Σχιζάκη
Η έκθεση περιλαμβάνει δημοσιευμένο και αδημοσίευτο υλικό από το αρχείο που βρίσκεται στο ΜΕΤΗ καθώς κι από το φωτογραφικό αρχείο του Γιώργου Τζαμτζή που είχε τον ρόλο του φωτογράφου των εκδηλώσεων την εποχή εκείνη. Εμπλουτίζεται ακόμα από αρχεία σχετικά με το θέμα που προσέφεραν ο Διονύσης Φωτόπουλος, η Λίλη Πεζανού και ο Ευάγγελος Σόρογκας.
Σε ότι αφορά την έκδοση περιέχει πλουσιότατο οπτικό υλικό από τις εκδηλώσεις μαζί με σχόλια και δοκίμια από τους συμμετέχοντες, τόσο στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα όσο και στην διοργάνωση, τα οποία γράφτηκαν ειδικά για τον σκοπό αυτό όπως θα αναφερθώ παρακάτω.
Αναλυτικότερα το 1980, μέσα στο κλίμα πολιτιστικής και διοικητικής αποκέντρωσης, πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο ο πρώτος Μουσικός Αύγουστος, μια διοργάνωση η οποία χαρακτηρίστηκε ως δοκιμαστική για ότι ακολούθησε το επόμενο έτος. Ήταν μια πρόταση πολιτιστικού χαρακτήρα που είχε την ένθερμη υποστήριξη του Μανόλη Καρέλλη, δημάρχου Ηρακλείου και του Μάνου Χατζιδάκι που την περίοδο εκείνη ήταν διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας.
Πράγματι το πλούσιο, ολοήμερο και διακαλλιτεχνικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων κατάφερε να ενεργοποιήσει αφʼ ενός ολόκληρη την πόλη κι αφʼ ετέρου να συγκεντρώσει τις κυριότερες πολιτιστικές δυνάμεις της εποχής, με ονόματα όπως της Λένας Πλάτωνος, του Γιώργου Κουρουπού, του Σπύρου Σακκά, της Μαρίας Φαραντούρη, της Σαβίνας Γιαννάτου, του Διονύση Φωτόπουλου, της Ελευθερίας Αρβανιτάκη, του Βαγγέλη Γερμανού, της Ντόρας Μπακοπούλου, της Στέλλας Γαδέδη, του Μίνωα Αργυράκη, του Σαββόπουλου, του Θεόδωρου Αντωνίου, του Νίκου Μαμαγκάκη, του Φασιανού, του Νικολάου, του Παύλου, του Ελύτη, του Πιοβάνι, της Γκίζελα Μέη, της Σουζάνα Ρινάλντι, του Πιατσόλα κλπ.
Σήμερα το ΜΕΤΗ με την προβαλλόμενη έκθεση και με το λεύκωμα που την συνοδεύει επιχειρεί μια προσπάθεια καταγραφής των όσων έζησε η πόλη κατά το διάστημα αυτό τεκμηριωμένων από τα προγράμματα, τις αφηγήσεις, το φωτογραφικό υλικό, τις δημοσιεύσεις στον τύπο, τα σκίτσα και εν γένει ότι μπόρεσε να συλλέξει ώστε να βοηθήσει τόσο την μνήμη σε όσους έζησαν και συμμετείχαν στο γεγονός, αλλά και τους νεώτερους προκειμένου να αντιληφθούν την μεγάλη σπουδαιότητα ενός καλλιτεχνικού πολιτιστικού φεστιβάλ που πραγματοποιήθηκε στην πόλη μας.
Παράλληλα εκθέτει τις απόψεις επιλεγμένων προσωπικοτήτων που βρέθηκαν κοντά στο επίτευγμα και ενυπόγραφα καταθέτουν την γνώμη και τις απόψεις τους όπως ο Ν. Κοπιδάκης, ο Γ. Κουρουπός, ο Ευάγγελος Σόρογγας και η Ίλια Λιόκη ως συντονιστές του προγράμματος, ο Διονύσης Φωτόπουλος, ο Νίκος Καρέλλης, ο Γιώργος Τζαμτζής όπου νεαρός τότε είχε αναλάβει τις φωτογραφίες των παραστάσεων τις οποίες και διέθεσε αφιλοκερδώς για την παρούσα έκθεση και το λεύκωμα που την συνοδεύει και τέλος ο Νικόλα Πιοβάνι μʼ ένα χαρακτηριστικό σχόλιο.
Διαβάζοντας τις περιγραφές αυτές που παρατίθενται αποδεικνύεται ότι τίποτα δεν ήταν τυχαίο. Καλλιεργήθηκε για πολλά χρόνια μια ειλικρινής σχέση η οποία ένωσε δυνάμεις που πίστευαν κι αγαπούσαν τις τέχνες και τον πολιτισμό κι αναζητούσαν τον κατάλληλο άνθρωπο, που θα είχε την ικανότητα να τα προσφέρει στην τελειότατη μορφή. Στην πορεία τους αυτή, βρήκαν κατάλληλο ερμηνευτή των ονείρων που έπλαθαν τον Μάνο Χατζιδάκι, κι άλλο δεν έμενε να κάνουν παρά να προωθήσουν την συνεργασία του Δήμου μας με το τρίτο πρόγραμμα που τη διεύθυνσή του είχε ο σπουδαίος συνθέτης.
Η αλήθεια είναι ότι το όλον επιτυχές πρόγραμμα σταμάτησε μέχρις εκεί, παρ όλο που είχε σχεδιαστεί, εξακριβωμένα όπως θα διαπιστώσετε και η επανάληψη του το 1982.
Αν αξίζει να σημειωθεί κάτι είναι ότι η ευρύτερη σημασία αυτού που κρίθηκε ως το μεγαλύτερο πολιτιστικό γεγονός στην Ελλάδα, αποτελώντας ένα υπαρκτό παράδειγμα πολιτιστικής αποκέντρωσης, με την υποστήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης την εμπλοκή ολόκληρης της πόλης και την υποδειγματική αξιοποίηση και διαμόρφωση των υποδομών της, χάθηκε σύντομα.
Δυστυχώς ο δημόσιος λόγος, δεν επανήλθε ποτέ ώστε το φωτεινό παράδειγμα, που όλοι αναγνώρισαν ότι έφτασε σε τόσο μεγάλο και λαμπρό επίπεδο, να σχολιαστεί, να κριθεί κι ενδεχομένως, να αναρωτηθεί κάποιος κατά πόσο θα μπορούσε να επαναληφθεί και με ποιες συνθήκες, με πόσα χρήματα, με πόσες ημέρες, νύχτες ή πρωινά;
«Έτσι λοιπόν, περιορίζομαι να θέσω ως σκοπό και της έκθεσης και της εκδόσεως αφʼ ενός την λεπτομερή καταγραφή των ολοήμερων εκδηλώσεων και του 80 και του 81, και να επαναφέρω στη μνήμη όλων αυτών που καθ οιονδήποτε τρόπο συμμετείχαν είτε ως θεατές είτε ως εμπλεκόμενοι με το πρόγραμμα, κι ακόμα, να αφήσω ευδιάκριτα τα βήματα που έγιναν προκειμένου αν κάποτε θελήσει η πόλη, και δεν αναφέρομαι μόνο στη δική μας, να μελετήσει βαθιά και να τολμήσει ένα παρόμοιο κατόρθωμα να ξέρει καλά που θα πατήσει».
Info
Διάρκεια έκθεσης «Το Πανηγύρι των Αισθήσεων»
‘Εως τις 10 Ιανουαρίου του 2025
Μουσείο Εικαστικών Τεχνών Ηρακλείου
Νυμφών 3, Ηράκλειο 713 07
281 022 6683
