Σίγουρα ελάχιστοι από τους παρευρισκόμενους και ακόμη λιγότεροι από τους ενδιαφερόμενους περίμεναν πως “μία κανάτα και λίγα φρούτα” θα πωλούνταν στην τιμή των $59,295,000. Πρόκειται για τη δημοπρασία των Christie’s που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη, τον Μάιο του 2019.

Γράφει η Λιάνα Ζωζά

Το έργο βέβαια, ήταν μία από τις νεκρές φύσεις του Paul Cezanne. Ανήκε στον επιχειρηματία S.I. Newhouse Jr. που πανευτυχής το παρακολουθούσε να σπάει το φράγμα των εκτιμήσεων και να πωλείται στην παραπάνω αστρονομική τιμή κάνοντας ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα τη βραδυά.

Αν και το Bouilloire et fruits ήταν ανάμεσα στο περιζήτα έργα της δημοπρασίας η εκτίμηση για την τελική τιμή πώλησης ήταν αρκετά χαμηλότερη. Πιστεύονταν πως δεν θα ξεπερνούσε τα $40,000,000 και αυτό με τη σύμφωνη γνώμη των New York Times. H τιμή στην οποία το είχε αποκτήσει ο Newhouse, το 1999, ήταν $29,500,000.

Paul Cezanne “I want to die painting”

Ο Cezanne δημιούργησε το έργο όταν βρισκόταν στην Aix-en-Provence. Πίσω από αυτό κρύβεται μια περιπετειώδης ιστορία που ξεκινά, όταν ο ζωγράφος ή ο γιός του, δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια ποιός από τους δύο, αποφασίζουν να το πουλήσουν στον Γάλλο συγγραφέα και συλλέκτη Baron Denys Cochin. Αλλάζοντας στη συνέχεια διάφορα χέρια, καταλήγει περίπου στα 1962, σε ένα ζευγάρι Αμερικανών συλλεκτών, τους Dr.Harry και Ruth Bakwin. Το έργο και τη συλλογή τους κληρονομούν, με τη σειρά τους, στον γιό τους Michael Bakwin.

Κάποια χρόνια αργότερα, το 1978, όταν ο κάτοχος και η σύζυγός του πηγαίνουν να γιορτάσουν την Ημέρα Ανεξαρτησίας, επιστρέφοντας ανακαλύπτουν πως από τη συλλογή τους λείπουν επτά από τα καλύτερα έργα τους και αναμέσα τους η νεκρή φύση του Cezanne.

Αν και ο κλέφτης βρέθηκε, το έργο δεν επέστρεψε στον Bakwin, παρά μόνο το 1999, σχεδόν είκοσι χρόνια μετά από την κλοπή του. Όλο αυτό το διάστημα πέρασε με δικηγόρους, δίκες και επίπονες και κοστοβόρες διαπραγματεύσεις για την επιστοφή των κλεμμένων έργων στον ιδιοκτήτη τους.

Την ίδια χρονιά που του επεστράφη, ο Michael Bakwin αποφασίζει να πουλήσει το έργο στον Newhouse έναντι του ποσού των $29,500,000. Ο δεύτερος το κράτησε στην κατοχή του μέχρι την πρόσφατη δημοπρασία, όπου ανακηρύχθηκε σε ένα από τα highlights της.

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που ένα έργο του ιμπρεσιονιστή ζωγράφου μονοπωλεί το ενδιαφέρον τόσο των αγοραστών, αλλά και όλων όσων ασχολούνται με την τέχνη.

Το 2011, οι “Χαρτοπαίκτες” ή αλλιώς “The Card Players”, 1892 – 1893, έργο που απεικονίζει δύο χωρικούς να κάθονται σε ένα τραπέζι, με ένα μπουκάλι κρασί ανάμεσα τους και να παίζουν χαρτιά, πουλήθηκε στη βασιλική οικογένεια του Κατάρ. Η πώληση έγινε έναντι του στρονομικού ποσού των $250 εκ. σε ιδιωτική συμφωνία.

Η πώληση κρατήθηκε μυστική κι δεν έγινε γνωστή παρά μόνο ένα χρόνο αργότερα. Μέχρι τότε ανήκε στη συλλογή του Έλληνα εφοπλιστή Γιώργου Εμπειρίκου που για πολλά χρόνια αρνούνταν να το αποχωριστεί.

Το έργο ανήκει σε μιά σειρά από πέντε έργα, με τον ίδιο τίτλο, αλλά με διαφορετικό μέγεθος και διαφορετικό αριθμό ατόμων που απεικονίζονται στο καθένα. Δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1890, όταν ο καλλιτέχνης ζούσε στην αγροικία της οικογένειάς του στην Aix-en-Provence. Για την προετοιμασία αυτών των έργων, ο Cezanne δημιούργησε πολλές μελέτες και σχέδια.

Τα υπόλοιπα τέσσερα έργα βρίσκονται στις συλλογές του Metropolitan Museum of Art στη Νέα Υόρκη, στο Musée d’Orsay στο Παρίσι, στο Courtauld Institute στο Λονδίνο και στο Barnes Foundation Museum στη Φιλαδέλφεια των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ανατρέχοντας ακόμη πιο πίσω, στον Μάιο του 2001, συναντούμε ένα τοπίο, που ο Cezanne ζωγράφιζε σχεδόν εμμονικά σε πολλές παραλλαγές, κάνοντας το στη συνέχεια παγκόσμια γνωστό μέσα από την τέχνη του. Είναι το La Montagne Sainte Victoire, έργο που πουλήθηκε σε δημοπρασία του Οίκου Phillips (2001) στην Νέα Υόρκη αγγίζοντας τα $38.500.00.

Η συγκεκριμένη εκδοχή του La Montagne Sainte Victoire φέρεται να φιλοτεχνήθηκε μεταξύ 1888 και 1890, στην ακμή της ιμπρεσιονιστικής του περιόδου. Ανήκε στον Γερμανό συλλέκτη Heinz Berggruen, σε μία σειρά επτά έργων της μετα – ιμπρεσιονιστικής περιόδου. Η τιμή πώλησής του θεωρείται η υψηλότερη που έχει ποτέ δοθεί για τοπίο του Γάλλου ζωγράφου.

Μαζί με τα υπόλοιπα έργα, αλλά και τις σπουδές που έγιναν πάνω στο ίδιο θέμα, θεωρούνται από τα αριστουργήματά του, λόγω της ολοκληρωμένης προσέγγισης του θέματος, αλλά και της χαρακτηριστικής ιμπρεσιοντικής τεχνικής που χρησιμοποιούσε στην απόδοση των θεμάτων του.

Οι ιστορίες όμως πίσω από τα έργα του Cezanne και τους ιδιοκτήτες τους είναι εξίσου ενδιαφέρουσες με αυτές που τα ακολουθούν κάθε φορά που εμφανίζονται προς πώληση

Η πιο πρόσφατη είναι ενός Βρετανού, που το 2011, ανακάλυψε πως στη σοφίτα του σπιτιού του έκρυβε έναν πραγματικό θησαυρό. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να φέρει την υπογραφή του διάσημου ζωγράφου και να αποτελεί το πιο πρώιμο έργο του, με χρονολογία 1854.

Το τοπίο διαστάσεων 120×90 cm αγοράσθηκε το 2005, στην απίστευτη τιμή των 100 ευρώ. Ο τυχερός ιδιοκτήτης το είδε σε ένα παλαιοπωλείο και εντυπωσιάστηκε από την κορνίζα του.

Ο Cezanne συνήθιζε να υπογράφει τα έργα του με διαφορετικούς τρόπους. Σύμφωνα με τις πρώτες έγκυρες εκτιμήσεις των ειδικών, και στην περίπτωση που αποδειχθεί η γνησιότητα του, τότε η τιμή του έργου θα πλησιάζει τα 45.000.000 ευρώ.

Αν και η National Gallery ανακοίνωσε πως αδυνατεί να πιστοποιήσει τη γνησιότητα του έργου, ο επίμονος ιδιοκτήτης του αποφάσισε να συνεχίσει την έρευνα με κάθε δυνατό τρόπο.