«Την μεν ζωγραφίαν ποίησιν σιωπώσαν, την δε ποίησιν ζωγραφίαν λαλούσαν».

Σιμωνίδης ο Κείος, 556-468 π.Χ.

Η ζωγραφική είναι ποίηση που σωπαίνει και η ποίηση είναι ζωγραφική που μιλάει.

Γράφει η Δρ. Μαράη Γεωργούση *

Σε έναν κόσμο, που ο λόγος και η εικόνα συνυπάρχουν και αλληλοδιαπλέκονται, αναδύεται η οικουμενική διάσταση τόσο της ποίησης όσο και της εικόνας. Ανακύπτουν πνευματικές συγγένειες, κοινοί τόποι, καθώς το λεξιλόγιο της ποίησης σχηματοποιεί την εικόνα, ενώ το λεξιλόγιο της ζωγραφικής είναι η ίδια η εικόνα.

Ο ποιητικός λόγος μπορεί να λειτουργήσει ως έμπνευση για απεικόνιση και αντίστοιχα η εικαστική δημιουργία προσφέρεται ως έναυσμα ποιητικής έμπνευσης. Είναι πολλά τα ποιήματα που δημιουργήθηκαν με αφορμή κάποια ζωγραφικά έργα και το αντίθετο, όπως ακριβώς στην συγκεκριμένη έκθεση, είκοσι πέντε Έλληνες καλλιτέχνες-εικαστικοί εικονογραφούν μέσω της όρασης του εσωτερικού εαυτού και των αισθήσεων, ποιήματα από την Ιταλική γλώσσα, αποδεικνύοντας την διαλεκτική και τις βαθύτερες συνδέσεις, που ενώνουν τον λυρισμό του χρώματος με τον λυρισμό του λόγου.

Δεν αρκεί μόνο η όραση για την θέαση του αντικειμενικού κόσμου, η πραγματική θέαση των εσωτερικών διαδρομών πραγματοποιείται με τα μάτια της ψυχής. Τα παραδείγματα πολλά, ενδεικτικά: ο Μπωντλέρ  γράφει το ποίημα Lola de Valence  εμπνεόμενος από το ομότιτλο πορτρέτο του Εντουάρ Μανέ.

Το ποιητικό έργο Αυτοπροσωπογραφία σε κυρτό κάτοπτρο του Τζων Άσμπερυ αντλεί το θέμα του από το ομώνυμο έργο του αναγεννησιακού ζωγράφου Παρμιτζανίνο.

Στην αδιάλειπτη αναζήτηση του νοήματος της ύπαρξης, η ποίηση και η ζωγραφική φωτίζουν αμφίδρομα πλευρές η μία της άλλης, ανακουφίζοντας την ανθρώπινη ψυχή συμφιλιώνοντάς την με την ατελή αντικειμενική πραγματικότητα.             

Όπως έλεγε και ο ποιητής Πωλ Βαλερύ, Paul Valery: «Ο καλλιτέχνης ζει στην οικειότητα της αυθαιρεσίας του και στην αναμονή της αναγκαιότητάς του, δεν ζητά παρά τα δυσκολότερα δάκρυα και τη δυσκολότερη χαρά, που αναζητούν την αιτία τους και που δεν την βρίσκουν καθόλου μέσα στην εμπειρία της ζωής…».  Νευραλγικής σημασίας λοιπόν η σύλληψη της ιδέας, αυτοδύναμης και ενδελεχούς, ως κινητήριος δύναμη δημιουργίας. Η ζωγραφική μια σιωπηλή ποίηση και η ποίηση μια ομιλούσα ζωγραφική, φτάνουν στο ίδιο αποτέλεσμα από διαφορετικές αισθητηριακές οδούς, με κοινό παρονομαστή τη μίμηση, κατά τον Αριστοτέλη.

Στην έκθεση με τον τίτλο: «Τα Ποιητικά των Χρωμάτων» οι εικαστικοί δημιούργησαν 25 έργα εμπνευσμένα από αντίστοιχα Ιταλικά ποιήματα.

Ο Δημήτρης Αγγελόπουλος δουλεύει με αυτονομία και τεχνική αρτιότητα το σχέδιο, καθιστώντας το ιδιαίτερα εκφραστικό και ζωντανό, δίνοντας στο έργο πνοή.

Ο Γιάννης Αδαμάκης δημιουργεί μια νοσταλγική, λυρική περιρρέουσα ατμόσφαιρα, που μας μεταφέρει σ’ έναν μαγικό σχεδόν παραμυθένιο κόσμο, ενώ φέρνει στην επιφάνεια το βαθύτερο νόημα της εκάστοτε σύνθεσης.

Ο Χρήστος Αλατσάκης αναδύει το πρόβλημα της αποξένωσης, της υπαρξιακής αγωνίας. Παρατηρούμε πως τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά της γυναικείας μορφής έχουν εξαϋλωθεί.

Ο Αλέξης Βερούκας πειραματίζεται πέρα από τα καθιερωμένα, ενώ υπαινίσσεται αφηγηματικά θεμελιώδη ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης, του μεταφυσικού φόβου και της φυσικής επιθυμίας.

Η Μαργαρίτα Βασιλάκου εικονογραφεί το όνειρο με την ανατρεπτική αφαιρετική της πλαστικότητα.

Η Όλγα Βερυκάκη δουλεύει χρωματικά οριοθετώντας σχεδιαστικά τον χώρο, συνδυάζοντας το υπερφυσικό με τον ρεαλισμό.

Ο Δημήτρης Βογιατζόγλου χρησιμοποίησε έντονα χρώματα στην παλέτα του, ενώ το έργο του έχει την αμεσότητα της αποτύπωσης της στιγμής και του φυσικού φωτός.

Το έργο της Όλγας Γουλανδρή, μέσα από την αντανάκλαση του φωτός και των πτυχώσεων, εκπέμπει δυναμισμό, ενώ επιτυγχάνει την ψευδαίσθηση της κίνησης και της ροής.

H Σοφία Δατσέρη αποδίδει με συναίσθημα και λυρισμό τον «συναισθηματικό» τόπο.

H Έρικα Δουραλή κάνει ένα αφαιρετικό παιχνίδι με την φύση.

Ο Νίκος Καρόκης μέσα από την διαδικασία του στοχασμού, της επιλογής, της σύνθεσης και της σχηματοποίησης των υλικών, δημιουργεί μια δίοδο έκφρασης.

O Πάνος Κόκκαλης συλλαμβάνει, αποτυπώνει σχεδόν εμμονικά την φευγαλέα εικόνα του μυαλού.

Ο Κωνσταντίνος-Νεκτάριος Κολέτσος εκφράζει τοεφήμερο   το μεταβατικό, τη μοναξιά και την ανάμνηση.

Ο Δημήτρης Λάμπρου δημιουργεί την προσωπογραφία του Pier Paolo Pasolini σαν θραύσμα της εικόνας, ενώ το υποκείμενο είναι φορτισμένο εννοιολογικά.

Η Λαμπρινή Μποβιάτσου αποδίδει τις φόρμες με χαρακτηριστική αίσθηση ελευθερίας και δημιουργική υπόκωφη ένταση.

Ο Δημήτρης  Πανταζής κάνει έναν τολμηρό στοχασμό στο παρελθόν, στις ψευδαισθήσεις και την πραγματικότητα.

Ο Μίλτος Παντελιάς, ανασύρει τους μηχανισμούς της μνήμης, την νοσταλγία, το παρελθόν,  ενώ ανακαλώντας το, διαμορφώνει έναν νέο τόπο και χρόνο.

Ο Βασίλης Πέρρος προσεγγίζει ένα κωδικοποιημένο, σκληρό ουμανιστικό ταξίδι, με σύμβολα αναφορές που συνδέουν την συνείδηση με το ασυνείδητο.

Ο Αχιλλέας Πιστώνης με εργαλεία την σαφήνεια, την λιτότητα και την πιστότητα της σύνθεσης δημιουργεί την αφήγηση της ιστορίας του.

Ο Παύλος Σάμιος μεταφέρει στον καμβά με έναν ιδιαίτερο τρόπο τις φιγούρες ενός ζευγαριού, υμνώντας τον έρωτα που γίνεται κινητήριος δύναμη, διαχρονικό σύμβολο, πηγή έμπνευσης αλλά και µέσο διοχέτευσης προτύπων και μηνυμάτων διαχρονικά.

Ο Σωτήρης Σόρογκας ακολουθεί μια σχεδιαστική καθαρότητα που εξυπηρετεί την εκφραστική λειτουργία της σύνθεσης. Διακυβεύεται πάντα η ύπαρξη του φωτός και του σκοταδιού, η νοσταλγία της ερμητικής γοητείας του υποσυνειδήτου.

Ο Γιώργος Σταθόπουλος συνδυάζει υπερρεαλιστικά, συμβολικά και εξπρεσιονιστικά στοιχεία με την άριστη χρήση χρώματος αγγίζοντας την ομορφιά της ζωής.

Ο Γιάννης Στεφανάκις αποτυπώνει το ενδιαφέρον του για τη φύση, την αγωνία για την  εξέλιξη της ζωής, την αμφιβολία για τη διαβίωση, την συμβολική σχέση των ζώων με τους ανθρώπους αλλά και την υπαρξιακή μοναξιά.

Ο Αντώνης Τσακίρης με την έντονη χρήση του χρώματος  αντισταθμίζει την μελαγχολική φόρμα, ο πρωταγωνιστής του  συνομιλεί σιωπηλά.  

Η Φώφη Χαμπάκη χρησιμοποιεί τα αραβουργήματα σαν ένα είδος γραφής, ως προέκταση της ανθρώπινης γλώσσας στο χώρο και το χρόνο.

Ο Απόστολος Χαντζαράς συνθέτει μια ιστορία-σκηνικό εμφορούμενη από έντονη θεατρικότητα, ενώ κεντρικό σημείο αναφοράς αποτελεί η υπαρξιακή αγωνία του καλλιτέχνη.

Με  άξονα την καλλιτεχνική δημιουργία  και  τη διέγερση της διάνοιας, οι εικαστικοί συνθέτουν, οριοθετούν έναν φαντασιακό εικαστικό χώρο, άλλοτε παραστατικά, άλλοτε υπαινικτικά, αναζητώντας τις  μύχιες επιθυμίες, το νόημα, τις μνήμες, τον τόπο, τις πτυχές της ανθρώπινης ψυχής.

INFO

«Τα ποιητικά των Χρωμάτων»
Εγκαίνια: Τετάρτη 4 Μαρτίου 2020
Διάρκεια: έως Κυριακή 12 Απριλίου 2020
Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο
Πατησίων (28^ης Οκτωβρίου) 47, ΤΚ 10433, Αθήνα
Τηλ. 2105242646, 2105242674
Είσοδος Ελεύθερη

Συμμετέχουν : Δημήτρης Αγγελόπουλος / Γιάννης Αδαμάκης / Αλέξης Βερούκας / Όλγα Βερυκάκη / Μαργαρίτα Βασιλάκου / Δημήτρης Βογιατζόγλου / Όλγα Γουλανδρή / Σοφία Δατσέρη / Έρικα Δουραλή / Πάνος Κόκκαλης / Κωνσταντίνος Νεκτάριος Κωλέτσος / Δημήτρης Λάμπρου / Λαμπρινή Μποβιάτσου / Αχιλλέας Πιστώνης / Δημήτρης Πανταζής / Βασίλης Πέρρος / Μίλτος Παντελιάς / Σωτήρης Σόρογκας / Παύλος Σάμιος / Γιώργος Σταθόπουλος / Γιάννης Στεφανάκις / Αντώνης Τσακίρης / Φώφη Χαμπάκη / Απόστολος Χαντζαράς
και ο γλύπτης: Νίκος Καρόκης

*Η Δρ. Μαράη Γεωργούση είναι Διδάσκουσα στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Ιστορικός τέχνης και υπεύθυνη για την εικαστική επιμέλεια της έκθεσης

Χορηγός επικοινωνίας : #artviewsgr