Ήταν αναμφισβήτητα η βραδιά που περίμεναν με κομμένη την ανάσα όλοι οι συλλέκτες και οι λάτρεις της τέχνης. Ένας μοναδικός πίνακας του Banksy, εμπνευσμένος από το αριστούργημα του θρυλικού Σκωτσέζου ζωγράφου Τζακ Βετριάνο (1951 –2025), «The Singing Butler» (1992), πωλήθηκε την περασμένη Τρίτη για 4,3 εκατομμύρια λίρες (πάνω από 5 εκατομμύρια ευρώ) από τον οίκο Sotheby’s στο Λονδίνο. Πρόκειται για έργο του Banksy, που φέρει τον τίτλο «Crude Oil (Vettriano)», και είναι γνωστό και ως «Toxic Beach». Το εν λόγω έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2005 στη μεγάλη έκθεση του Banksy.

Η δημοπρασία αυτή αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία, καθώς πραγματοποιήθηκε μόλις τρεις μέρες μετά τον θάνατο του Τζακ Βετριάνο, του αυτοδίδακτου καλλιτέχνη που έφυγε από τη ζωή το περασμένο Σάββατο στη Νίκαια, σε ηλικία 73 ετών.

Το πρωτότυπο και η ανατρεπτική εκδοχή

Ο Banksy αντλεί την έμπνευσή του από την ελαιογραφία του Βετριάνο, η οποία απεικονίζει ένα ζευγάρι που χορεύει σε μια παραλία, μαστιζόμενη από μια καταιγίδα, συνοδευόμενο από τον μπάτλερ και την υπηρέτριά του, οι οποίοι προσπαθούν να αντισταθούν στην ορμητική δύναμη του μανιασμένου ανέμου. Ωστόσο, στην ανατρεπτική εκδοχή του Banksy, η υπηρέτρια αντικαθίσταται από δύο φιγούρες με κίτρινες προστατευτικές στολές, οι οποίες μεταφέρουν επικίνδυνα τοξικά απόβλητα, ενώ στο βάθος ξεπροβάλλει ένα μισοβυθισμένο πετρελαιοφόρο. Ο Banksy, η ταυτότητα του οποίου παραμένει μυστήριο, έχει κατακτήσει τόσο τους συλλέκτες όσο και τους φιλότεχνους όλου του κόσμου με τα έργα που έχει δημιουργήσει στους δρόμους, ωστόσο έχει βάλει την υπογραφή του επίσης σε πίνακες ζωγραφικής και σε γλυπτά, τα οποία παρέμειναν για πολύ καιρό στη σκιά, αλλά κάποια από αυτά έχουν αναδειχθεί σε εμβληματικά. Τα έργα του συνεχίζουν να προκαλούν φρενίτιδα και πωλούνται σε τιμές που ανέρχονται σε δεκάδες εκατομμύρια, κάνοντάς τον έναν από τους πιο διάσημους Βρετανούς καλλιτέχνες παγκοσμίως.

Μια «καυστική» κριτική

Το «Crude Oil», η παρωδία του έργου του Βετριάνο, αποτελεί μια καυστική κριτική στις σύγχρονες κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανησυχίες. «Ο Banksy χρησιμοποιεί το χαρακτηριστικό του χιούμορ και την ειρωνεία του για να δημιουργήσει ένα έργο που αγγίζει με ένταση ζητήματα του 21ου αιώνα, όπως η ρύπανση, το περιβάλλον και ο καπιταλισμός», ανέφερε ο οίκος Sotheby’s στην ανακοίνωσή του πριν την πώληση.

Παρά το γεγονός ότι ο πίνακας πωλήθηκε σε τιμή κοντά στην αρχική εκτίμηση, το ποσό κατακύρωσης παραμένει σημαντικά χαμηλότερο σε σύγκριση με τα προηγούμενα ρεκόρ του καλλιτέχνη. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τον Οκτώβριο του 2021, το μερικώς κατεστραμμένο έργο του «La fille au Ballon», που μετονομάστηκε σε «L’amour est dans la poubelle», τρέλανε το σφυρί αφού κατακυρώθηκε έναντι 18,6 εκατομμυριων λιρών (21,8 εκατομμύρια ευρώ), ενώ έξι μήνες νωρίτερα, το «Game Changer» βρήκε αγοραστή στην τιμή των 16,75 εκατομμυρίων λίρών (19,5 εκατομμύρια ευρώ).

Ο πίνακας «Crude Oil» ανήκε στον Μαρκ Χόπους, μπασίστα και τραγουδιστή του συγκροτήματος Blink-182, ο οποίος τον απέκτησε το 2011 μαζί με τη σύζυγό του, Skye Everly. Ο Χόπους, εκφράζοντας τον θαυμασμό του για το έργο, ανέφερε: «Αγαπήσαμε αυτόν τον πίνακα από την πρώτη στιγμή που τον αντικρίσαμε. Είναι αναμφισβήτητα Banksy, αλλά έχει και κάτι το ιδιαίτερο».

Η δημοπρασία πραγματοποιήθηκε τρεις μέρες μετά τον θάνατο του Βετριάνο, του αυτοδίδακτου καλλιτέχνη, το περασμένο Σάββατο στη Νίκαια, σε ηλικία 73 ετών

Το αριστουργηματικό «The Singing Butler»

Η πρωτότυπη εκδοχή του «The Singing Butler» (1992) του Τζακ Βετριάνο πωλήθηκε από τον οίκο Sotheby’s το 2004 έναντι 744.800 λιρών, σημειώνοντας την υψηλότερη τιμή για έργο τέχνης Σκοτσέζου καλλιτέχνη που είχε πωληθεί ποτέ σε δημοπρασία εκείνη την εποχή.