Το πρόσφατο μυθιστόρημα του Γιάννη Καλπούζου, «Ο Μεθυστής», άγγιξε βαθιά το αναγνωστικό κοινό, καταγράφοντας ρεκόρ πωλήσεων μέσα σε μόλις δύο μήνες. Ο καταξιωμένος συγγραφέας μιλά στην «Α» για το νέο του έργο, που έγινε best seller από την πρώτη κιόλας ημέρα κυκλοφορίας. Αποκαλύπτει πώς γεννιέται κάθε του βιβλίο, σχολιάζει εάν υπάρχει τελικά “συνταγή” επιτυχίας, ενώ εξομολογείται πως οι μεγαλύτερες επιρροές του δεν προέρχονται από τον κόσμο των γραμμάτων, αλλά από λαϊκούς φιλόσοφους και παραμυθάδες του χωριού του. Τέλος, μιλά για την ανάγκη διαφύλαξης της εθνικής μας ταυτότητας σε μια εποχή γεμάτη προκλήσεις.
Γράφει η Ζέτα Τζιώτη
-Γιάννη, μιλήστε μου για τον «Μεθυστή».
-Το μυθιστόρημά μου διαδραματίζεται εξολοκλήρου στην Κρήτη από το 1937 έως το 1945, εκτός από ένα κεφάλαιο το οποίο παρακολουθεί την 5η Μεραρχία της Κρήτης στο Ελληνοϊταλικό Μέτωπο του 1940.
Μέσα από τη σχέση του Νέστορα και της Αριάνθης, αλλά και του αξιαγάπητου παππού Μιχαλαριά, της πασίχαρης Βιολέτας, της δυναμικής Καδιανιάς, της αινιγματικής Κρυσταλίας και άλλων μυθοπλαστικών ηρώων ξεδιπλώνεται αφενός η πραγματική Ιστορία εκείνων των χρόνων, αφετέρου η τοπιογραφία των ψυχών τους, η οποία αντανακλά και στο σήμερα, τηρουμένων πάντα των αναλογιών.
Πολλές φορές αισθάνομαι να με ακουμπά το χέρι της ανερμήνευτης έμπνευσης και γεννιούνται όσα ποτέ δεν είχα σκεφτεί πρωτύτερα
-Πώς επιλέξατε τη χρονική περίοδο που εξελίσσεται η ιστορία;
-Η πρώτη αφορμή ήρθε μέσα από τις διηγήσεις δύο φίλων στην Κρήτη, του μαέστρου Μύρωνα Μιχαηλίδη και του καθηγητή οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Μηνά Βλάσση. Με επηρέασε και η σκέψη ότι η Ελλάδα ακόμη πληρώνει το κατοχικό δράμα και φυσικά μετέπειτα τον Εμφύλιο.
Γενικότερα την επέλεξα επειδή υπάρχουν πολλές αναλογίες με το σήμερα σε καθημερινό, σε πολιτικό και σε κοινωνικό επίπεδο. Ο μαυραγορίτης του τότε είναι ο άρπαγας και κακός έμπορος του σήμερα. Ο αριβισμός και ο τυχοδιωκτισμός έβρισκε και βρίσκει γόνιμο έδαφος. Η εκμετάλλευση, η προπαγάνδα και η τρομοκράτηση του λαού προς πάμπολλες κατευθύνσεις το ίδιο. Κοντολογίς οι δύο εποχές αποτελούν συγκοινωνούντα δοχεία για πλειάδα ζητημάτων και συμπεριφορών.
-Πώς βιώνετε τη στιγμή της πρώτης δημόσιας παρουσίασης κάθε νέου σας βιβλίου;
-Με καταλαμβάνει πάντα ο ίδιος χορός συναισθημάτων. Χαρά για το αντάμωμα, αγωνία για το πώς θα προσλάβουν οι αναγνώστες το καινούργιο μου πόνημα και την ίδια την παρουσίαση, συστολή ύστερα από την επί μακρόν μοναχικότητα που απαιτεί η γραφή, συγκίνηση όταν μου εκφράζουν με θέρμη την άποψή τους για παλιότερα έργα μου και ανακούφιση όταν εισπράττω τη θετική αύρα όσων συμμετέχουν.
-Η συγγραφική σας παραγωγή είναι εντυπωσιακή. Ποια είναι η αφετηρία για τη δημιουργία κάθε νέου βιβλίου; Πώς γεννιέται μια ιδέα και μετατρέπεται σε ολοκληρωμένο έργο;
–Μέσα από τη φαντασία, την παρατήρηση, την ανάλυση του έσω και του έξω κόσμου, τη συνεχή άσκηση και μαθητεία και τη σκληρή δουλειά. Πρέπει να διαθέτει κανείς το τάλαντο να ζυμώνει τον λόγο, να πλάθει εικόνες, να κτίζει χαρακτήρες, να ζωντανεύει τα διάφορα στιγμιότυπα και τις καταστάσεις και, βεβαίως, να στοχάζεται. Όμως και πάλι δεν αρκούν. Ούτε είναι δυνατόν να εξηγηθεί ο ακριβής τρόπος. Πολλές φορές αισθάνομαι να με ακουμπά το χέρι της ανερμήνευτης έμπνευσης και γεννιούνται όσα ποτέ δεν είχα σκεφτεί πρωτύτερα.
-Τι είναι αυτό που, κατά τη γνώμη σας, μετατρέπει ένα βιβλίο σε επιτυχία, ιδιαίτερα σε μια εποχή οικονομικής αλλά και πνευματικής κρίσης όπως η σημερινή;
-Δεν υπάρχει συνταγή επιτυχίας. Βοηθά το ταλέντο, η εμπειρία και η κοπιαστική εργασία, όπως και το αξιόλογο των προηγούμενων έργων ενός συγγραφέα. Ωστόσο δε διασφαλίζουν το αποτέλεσμα. Κάθε βιβλίο διαγωνίζεται στον λογισμό και στην ψυχή των αναγνωστών. Κάποια βιβλία έχουν και κάτι μαγικό, ή μη προβλεπόμενο με σιγουριά κατά τη συγγραφή ή και πριν από την κυκλοφορία τους.
Όσον αφορά στην οικονομική και την πνευματική κρίση δεν αποτελούν φαινόμενα μόνο των ημερών μας. Όσα βιώνουμε είναι απότοκο των χρόνιων παθογενειών της ελληνικής κοινωνίας. Κι όσο αυτό δεν το κατανοούμε, τόσο θα συνεχίσουμε να βουλιάζουμε.
-Υπάρχουν αγαπημένοι Έλληνες και ξένοι συγγραφείς που σας επηρέασαν;
-Αγαπώ έργα πάρα πολλών Ελλήνων και ξένων συγγραφέων. Δεν μπορώ να πω ότι επηρέασαν κάποιοι το έργο μου με συγκεκριμένο τρόπο. Ωστόσο η ανάγνωση λειτουργεί ως βιωματική εμπειρία και ως εκ τούτου φαντάζομαι ότι υποσυνείδητα έχω επηρεαστεί από πάμπολλους.
Όπως περισσότερο επηρεάστηκα από ανθρώπους που δεν υπήρξαν συγγραφείς αλλά λαϊκοί φιλόσοφοι, όπως οι παραμυθάδες του χωριού μου.
– Παρατηρούμε πως, παρόλο που το ύφος σας είναι σταθερά αναγνωρίσιμο, η γλώσσα που χρησιμοποιείτε διαφέρει από βιβλίο σε βιβλίο. Πώς πετυχαίνετε αυτή την ισορροπία μεταξύ διαφοροποίησης και συνέπειας στη γραφή σας;
-Μπορεί να παλεύω μήνες μέχρι να βρω με ποια γλώσσα θα ξεδιπλώσω τη μυθοπλασία κάθε νέου μου βιβλίου. Μέχρι να καταλήξω, αδυνατώ να προχωρήσω. Είναι το κλειδί που μου ανοίγει δεκάδες πόρτες, με πιο σπουδαία το κίνητρο να αναμετρηθώ με ένα ύφος γραφής που θα διακρίνεται ως δικό μου και συγχρόνως θα διαφέρει από τα πρωτύτερα κείμενά μου.
Με βοηθά η μελέτη επιστολών, στίχων τραγουδιών, μαρτυριών, παλιότερων βιβλίων, άρθρα τοπικών εφημερίδων, η ντοπιολαλιά και η ρωμαίικη γλώσσα που με αυτήν μεγάλωσα και την ανασύρω στη μνήμη μου. Όλα διηθούνται μέσα μου και ζυμώνονται με βάση τη δική μου αισθητική.
-Πόσο σημαντική θεωρείτε στη σημερινή πραγματικότητα τη διαφύλαξη της εθνικής ταυτότητας;
-Αν ο κορμός του δέντρου είναι η πατρίδα, εμείς είμαστε τα κλαδιά του. Χωρίς τον κορμό της Ελλάδας θα μαραθούμε ή θα ομογενοποιηθούμε υπό τη σκέπη τρίτων ή θα γίνουμε υποτελείς στους δυνάστες που μόνο Θεό έχουν το χρήμα. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει. Καλό είναι να οραματίζεται κανείς τον αυριανό πολίτη του κόσμου, όμως προς το παρόν και κρίνοντας με ρεαλισμό πρόκειται περί ουτοπίας.
Ας ανακαλύψουμε πρώτα τι βρομίζει το νερό που πίνουμε κι ύστερα κάνουμε σχέδια πώς θα ριχτούμε στα ποτάμια, στις λίμνες και στους ωκεανούς της αγριότητας των ανθρώπων, των κρατών, των ηγετών τους και των κάθε λογής εξουσιών.
Ο Μεθυστής – Γιάννης Καλπούζος
TIMH: 22,20€
ΣΕΛΙΔΕΣ: 608
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ: 14×20,5cm
ISBN: 978-618-225-317-5
ΚΩΔΙΚΟΣ: BZ.XP.01470
Μεθυστής…Στα χώματα της Κρήτης: Το αριστουργηματικό καινούριο μυθιστόρημα του Γιάννη Καλπούζου
