Γράφει ο Γιώργος Δήμος
Ο Αμερικανός δημιουργός κόμικς Τσαρλς Μπερνς, γεννημένος το 1955 στην Ουάσινγκτον, ξεκίνησε την καριέρα του σχεδιάζοντας κόμικς για το περιοδικό RAW, του Αρτ Σπίγκελμαν και της Φρανσουάζ Μουλύ, και αναγνωρίστηκε διεθνώς για το graphic novel του, «Black Hole» (Μαύρη Τρύπα), το οποίο κέρδισε το βραβείο Harvey. Όλα τα κόμικς του Μπερνς έχουν μια μετα-πανκ αισθητική και συνήθως πραγματεύονται σκοτεινά θέματα, όπως είναι η πανδημία του AIDS και το σεξ μεταξύ ανηλίκων.
Το «Black Hole», το οποίο κυκλοφόρησε σε μία ενιαία βιβλιοδετημένη έκδοση το 2005, μας εξιστορεί μέσα από ασπρόμαυρα σχέδια την ιστορία του Κιθ και της Κρις, δύο εφήβων που ανακαλύπτουν τη σεξουαλικότητά τους, εν μέσω της εξάπλωσης μιας ασθένειας (την οποία όλοι αποκαλούν «το Μικρόβιο») που όσοι την «κολλάνε» αναπτύσσουν περίεργες μεταλλάξεις, όπως νέα μέλη ή στόμια. Σταδιακά αποκαλύπτεται πως η νόσος απειλεί μόνο τους εφήβους.
Η θεματολογία του Μπερνς έχει συχνά αυτοβιογραφικά στοιχεία. Όταν ξεκίνησε να γράφει το «Black Hole», το 1995, και να εκδίδει τα πρώτα τεύχη της σειράς, μέσω της Kitchen Sink Press, η πανδημία του AIDS είχε ήδη στοιχίσει τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων και απειλούσε κυρίως τους νέους, που έκαναν σεξ με διαφορετικούς παρτενέρ χωρίς προφυλάξεις ή έκαναν ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ουσιών.
Παράλληλα με την ταινία, «Kids» (1995), του Λάρι Κλαρκ, τα κόμικς του Μπερνς μίλησαν για ένα θέμα-ταμπού, το οποίο αφορούσε και τον ίδιο, που τότε βρισκόταν στην ηλικία των 30, αλλά και τον κοινωνικό του περίγυρο. Το «Black Hole» αποτελείται συνολικά από 12 τεύχη και καλύπτει ολόκληρη την εφηβεία των χαρακτήρων του, Κιθ και Κρις, από όταν γνωρίζονται στο σχολείο, μέχρι που τελικά «κολλάνε» την ασθένεια. Το θλιβερό είναι πως τόσο το 2005, όταν ολοκληρώθηκε η σειρά, όσο και σήμερα ακόμα, το θέμα του graphic novel του Μπερνς παραμένει το ίδιο επίκαιρο για τους νέους διαφορετικών γενεών.
Η ιστορία διαδραματίζεται κάπου στα πέριξ του Σιάτλ, κατά τη δεκαετία του 1970, την εποχή, δηλαδή, που ο Μπερνς ήταν στην ηλικία των χαρακτήρων που περιγράφει. Στην ουσία πρόκειται για μια «coming-of-age» ιστορία και ο αναγνώστης καλείται να ταυτιστεί, είτε με τον Κιθ, τον μοναχικό χασικλή, είτε με την Κρις, το δημοφιλές κορίτσι του λυκείου, που τελικά και οι δύο προσπαθούν να βρουν το δρόμο τους προς την ενηλικίωση.
Η σκιά του σεξουαλικώς μεταδιδόμενου «Μικροβίου» βρίσκεται στο φόντο της ιστορίας, ενώ αραιά και πού οι χαρακτήρες έρχονται σε επαφή με την ομάδα των περιθωριοποιημένων ανθρώπων που νοσούν από αυτό και η κοινωνία τους έχει εξορίσει σε ένα δάσος, πέρα από την κατοικημένη περιοχή. Το κοινωνικό αυτό πρόβλημα αρχίζει να απασχολεί τους χαρακτήρες όταν η Κρις κάνει σεξ με ένα συμμαθητή της από το σχολείο, τον Ρομπ, ο οποίος είναι φορέας και της μεταδίδει την ασθένεια. Παράλληλα, ο Κιθ, ο οποίος είναι ερωτευμένος με την Κρις, αλλά εκείνη φαίνεται να τον αγνοεί, γνωρίζει την Ελίζα, η οποία επίσης είναι φορέας και έχει αναπτύξει μια ουρά. Ενώ αρχικά οι δυο τους δεν κάνουν σεξ για να μην «κολλήσει», τελικά συνευρίσκονται και ο Κιθ νοσεί και αυτός.
Ενώ, λοιπόν, η ιστορία του «Black Hole» αφορά έναν ανεκπλήρωτο εφηβικό έρωτα, που τελικά εκπληρώνεται, καθώς ο Κιθ και η Κρις καταλήγουν μαζί, αφότου όμως έχουν και οι δύο «κολλήσει» το «Μικρόβιο» και η μαγεία της εφηβείας έχει πια χαθεί, το κοινωνικό μήνυμα του graphic novel του Μπερνς είναι ξεκάθαρο. Ο κομίστας αφενός καταδικάζει την περιθωριοποίηση ενός τέτοιου προβλήματος υγείας και αφετέρου καλεί την κοινωνία να προσφέρει καλύτερη παιδεία και πρόληψη για τους εφήβους, ούτως ώστε να αποφεύγονται αυτά τα τραγικά αποτελέσματα.
Το «Black Hole» βραβεύτηκε με Harvey Award ξεχωριστά για επτά από τα δώδεκα τεύχη του, αλλά και το 2006 για το graphic novel στο σύνολό του, καθώς και με άλλα βραβεία υψηλού πρεστίζ. Το έργο του Μπερνς έχει επηρεάσει διάφορες πτυχές της ποπ κουλτούρας ανά τα χρόνια, όπως για παράδειγμα το δίσκο των Knife, «Silent Shout» (2006), καθώς και το βίντεο κλιπ του ομώνυμου κομματιού. Από το 2005 κιόλας είχαν ξεκινήσει συζητήσεις για μια μεταφορά του έργου στη μεγάλη οθόνη, με ονόματα όπως εκείνο του Γάλλου σκηνοθέτη, Alexandre Aja, ή του σεναριογράφου του «Pulp Fiction» (1994), Ρότζερ Άβαρι, να εμπλέκονται στο πρότζεκτ, όμως μέχρι σήμερα καμία προσπάθεια δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί. Το «Black Hole» μπορεί εύκολα να διαβαστεί σαν νουβέλα, χάρη στην ολοκληρωμένη του πλοκή, όμως τα σκίτσα του Μπερνς είναι εκείνα που το καθιστούν αναπόσπαστο κομμάτι της ποπ κουλτούρας.