Η παράσταση Αγάπης Αγώνας Άγονος του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, σε σκηνοθεσία Λύσανδρου Σπετσιέρη, παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα, Τρίτη και Σάββατο στο θέατρο Δεκατέσσερα. Ο Δημήτρης Καπαμάς μας μίλησε για την αγάπη και τον αγώνα για να την κατακτήσουμε, που συχνά αποβαίνει άγονος.
Συνέντευξη στη Χριστίνα Πραβιτσιώτη
-Τι καθιστά τα σαιξπηρικά κείμενα τόσο επίκαιρα; Γιατί μας αφορούν ακόμα, τόσα χρόνια μετά τη συγγραφή τους;
-Ο Πήτερ Μπρουκ λέει πως ο Σαίξπηρ ήταν προφανώς ένας ταλαντούχος άνθρωπος. Διέθετε εκπληκτική παρατηρητικότητα, μνήμη, συνδυαστική ικανότητα, αστείρευτη φαντασία και τρομακτική αίσθηση του ρυθμού. Το λεξιλόγιό του αριθμούσε πάνω από 30.000 λέξεις ενώ δημιούργησε άλλες 1.700. Σίγουρα ήταν μια μεγαλοφυΐα.
Έγραφε για την εποχή του, εμπνευσμένος από τους ανθρώπους που συναντούσε και τις ιστορίες που άκουγε. Με τα πόδια του βουτηγμένα στη λάσπη, τα μάτια στραμμένα προς τ’ αστέρια και κρατώντας στο χέρι σπαθί ήταν ένας άνθρωπος παθιασμένος με τη ζωή. Η βαθιά γνώση της ανθρώπινης φύσης, η σύνθεση των αντιθέσεων, η αγάπη του για τον άνθρωπο και η ευαισθησία με την οποία άγγιζε κάθε πτυχή της ανθρώπινης ύπαρξης αγκαλιάζοντας τόσο το φως όσο και το σκοτάδι της με κάνουν να μην εντυπωσιάζομαι που τα έργα του μας αφορούν ακόμα, μετά από 400 χρόνια.
-Στο έργο, ο βασιλιάς της Ναβάρρα αποφασίζει να απέχει, αυτός και υπήκοοί του, τρία χρόνια από κάθε ευχαρίστηση, που θεωρεί αντιπερισπασμό, και να αφοσιωθεί απόλυτα στη μελέτη. Υπάρχει χώρος για πνευματική καλλιέργεια στις μέρες μας; Πώς πιστεύετε ότι προσπαθούμε να προσεγγίσουμε κάτι τέτοιο στο σήμερα;
-Η πνευματική καλλιέργεια που αποζητά ο βασιλιάς της Ναβάρρα για τον ίδιο αλλά και για τους υπηκόους του, μιας και αυτός έχει το ελέω θεού προνόμιο να γνωρίζει καλύτερα από τους υπηκόους του τί είναι καλό για εκείνους, σίγουρα δεν είναι αυθεντική πνευματική καλλιέργεια μιας και είναι αποκομμένη από την ίδια τη ζωή. Φυσικά, αποτυγχάνει να εφαρμόσει το σχέδιο του κι εμείς μαθαίνουμε τα παθήματά του μέσα από το Αγάπης Αγώνας Άγονος.
Προσπάθησε, τουλάχιστον, να δημιουργήσει τον χώρο για τη δική του εκδοχή μιας κάποιας πνευματικής καλλιέργειας. Εμείς νιώθω πως δε διαθέτουμε ούτε αυτό. Πώς να υπάρξει αυτός ο χώρος όταν η Κεραμέως λέει πως «Δεν πρέπει η ιστορία να έχει χαρακτήρα κοινωνιολογικό, αλλά να αναπτύσσει την εθνική συνείδηση», όταν η ορθόδοξη κατήχηση μπαίνει στα σχολεία, όταν στο μετρό βλέπεις αφίσες που αμφισβητούν κατοχυρωμένα και αδιαμφισβήτητα δικαιώματα των γυναικών. Πώς να υπάρξει χώρος για πνευματική καλλιέργεια όταν η ιδιωτική τηλεόραση στοχεύει στον εκμηδενισμό της σκέψης. Πώς να καλλιεργήσω το πνεύμα μου αν πρέπει να κάνω δυο δουλειές για να τα βγάλω πέρα. Οπότε, ως κοινωνία, δεν κάνουμε καμία προσπάθεια να προσεγγίσουμε οποιαδήποτε πνευματική καλλιέργεια.
Η πνευματική καλλιέργεια είναι επικίνδυνη. Ίσως οδηγήσει στην ελευθερία. Αν οι υπήκοοι της Ναβάρρα όντως μπορούσαν να καλλιεργήσουν το πνεύμα τους μάλλον θα ακολουθούσαν τη συμβουλή του Ντιντερό και θα στραγγάλιζαν τον βασιλιά τους με τα έντερα του Πάτερ Ναθαναήλ.
-Γιατί η αγάπη θεωρείται στο έργο ασύμβατη με την πνευματική εξέλιξη; Πώς συγκρούονται αυτά τα δύο;
-Θα έλεγα πως στο έργο δεν είναι η αγάπη που θεωρείται ασύμβατη με την πνευματική εξέλιξη αλλά ο έρωτας (στ’ αγγλικά η ίδια λέξη χρησιμοποιείται και για τις δύο έννοιες). Ο βασιλιάς της Ναβάρρα παίρνει μια απολύτως μη βιώσιμη απόφαση θεωρώντας πως, αρνούμενος τη φύση, θα μπορέσει να αφοσιωθεί στη μελέτη ελπίζοντας να κατακτήσει έτσι κάποια ανώτερη αλήθεια.
Αυτό ακούγεται ίσως υπερβολικό και παρωχημένο αλλά μήπως δεν ακούμε παιδιά 17 χρονών να λένε πως “δεν έχουν χρόνο για έρωτες, δίνουν πανελλήνιες” ή φοιτητές που χωρίζουν στην εξεταστική γιατί “δεν μπορούν να συγκεντρωθούν στις σπουδές τους” ή μεσήλικες να παραδέχονται πως παραμέλησαν την προσωπική τους ζωή για να αφοσιωθούν στην καριέρα τους; Ο έρωτας θεωρείται εμπόδιο, ένας ενοχλητικός αντιπερισπασμός από τις σοβαρές επιδιώξεις της ζωής, την ακαδημαϊκή επιτυχία που στρώνει το δρόμο για την επαγγελματική εξασφάλιση, την οικονομική ανέλιξη και την κοινωνική αποδοχή. Ο έρωτας είναι μια ασθένεια απ’ την οποία ο άνθρωπος δεν έχει την πολυτέλεια να νοσήσει. Ο έρωτας είναι ξωτικό, ο έρωτας είναι διάβολος, μας λέει ο κεραυνόπληκτος Αρμάδο.
Η επεκτατική πολιτική του βασιλιά της Ναβάρρα στα εδάφη της διανοίας χωλαίνει οικτρά. Αφενός μεν υποτιμά τον ανίκητο σε κάθε μάχη αντίπαλό του, αφετέρου δε το Άγιο Δισκοπότηρο της Γνώσης το οποίο επιθυμεί, είναι μια αυταπάτη. Δεν είναι συνδεδεμένο με τη ζωή. Αποκομμένη από την ίδια την κινητήριο δύναμη της ζωής, τον Έρωτα, η γνώση δεν είναι γνώση χρήσιμη, βιωμένη παρά στείρα, ψυχρή. Επομένως, ο δύστυχος βασιλιάς είχε χάσει τον πόλεμο πριν καν τον ξεκινήσει.
-Είναι τελικά Άγονος ο Αγώνας για την Αγάπη;
-Δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε την αγάπη ή τον έρωτα σαν ένα business plan, με προσεκτικά προσδιορισμένους στόχους και προσδοκώμενα αποτελέσματα, που εκ των υστέρων κρίνουμε αν ήταν επιτυχημένο ή όχι, γόνιμο ή άγονο.Ο έρωτας και η αγάπη απαιτούν ένα άλμα στο κενό χωρίς αλεξίπτωτο και δίχτυ ασφαλείας.Δεν μπορούμε να θέσουμε μετρήσιμους στόχους, να οργανώσουμε κάποια στρατηγική ούτε να δώσουμε ένα σαφές πρόσημο στην εμπειρία μας, στη σχέση μας, στην επαφή μας με τον Άλλο.
-Πώς ήταν η συνεργασία σας με τον σκηνοθέτη Λύσανδρο Σπετσιέρη και με τον πολυπληθή θίασο;
-Σε μία ομάδα τόσων ανθρώπων είναι απόλυτα φυσιολογικό στιγμές χαράς να συνυπάρχουν με στιγμές έντασης. Η αντιπαράθεση, ο προβληματισμός, ο διάλογος και η συναίνεση διαδέχεται το ένα το άλλο μέσα σε μια διαδικασία ζύμωσης, χωρίς την οποία δεν μπορούμε να μιλάμε για κανένα καλλιτεχνικό αποτέλεσμα.
Ιnfo Παράστασης
Διάρκεια παραστάσεων
Έως Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 2020
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00
Κάθε Σάββατο στις 18:00
Διάρκεια Παράστασης: 120 λεπτά
Τιμές εισιτηρίων
Γενική είσοδος 18 ευρώ, μειωμένο 12 ευρώ, ΑΜΕΑ – ανέργων 10 ευρώ
*Δεκτές γίνονται ατέλειες ηθοποιών με την επίδειξη ανανεωμένης κάρτας από το Σ.Ε.Η.
Ηλεκτρονική Προπώληση: www.viva.gr
Θέατρο Δεκατέσσερα
Καλλιρρόης 10, Αθήνα
www.14theater.com
https://www.facebook.com/agapisagwnasagonos/
