Γράφει ο Κώστας Ευαγγελάτος,
Ζωγράφος, Λογοτέχνης, Θεωρητικός της τέχνης
Μια νέα σειρά έργων με επιζωγραφισμένες φόρμες και βιομορφικά γλυπτά κοσμούν διακριτικά τον κατάφυτο και ανθισμένο θερινό κήπο της Σύγχρονης Πινακοθήκης Villa Ροδόπη στο Αργοστόλι της Κεφαλονιάς. Oι γλυπτικές συνθέσεις μου με πέτρες και ξύλα είναι μια θεματική ενότητα που στηρίζεται στην ιδέα του έτοιμου αντικειμένου, το οποίο μέσω της καλλιτεχνικής βούλησης γίνεται έργο τέχνης.
Εδώ όμως συμβαίνει κάτι πολύ ενδιαφέρον: Αν προσέξουμε τις έτοιμες φόρμες που έχω περισυλλέξει από παραλίες, ερείπια κτιρίων, από τη θάλασσα, από τα βουνά, έχουν όλες ποικίλα σχήματα, τυχαίες σχηματικές διαμορφώσεις που δημιουργούν συνειρμούς. Η φαντασία μας αναγνωρίζει σε αυτές ποικίλες μορφές, όπως ζώα, πουλιά, φυτά, πρόσωπα, μάσκες, καρδιές. Όλα δημιουργήματα της φύσης. Εδώ ακριβώς μπαίνει η έννοια της φυσικής δημιουργίας, της φύσης ως καλλιτεχνικής δημιουργού και ως πολύτιμης δασκάλας των καλλιτεχνών. Στην πραγματικότητα τα υλικά που ανακαλύπτω είναι έτοιμα αντικείμενα, όχι βιομηχανικά, όχι κατασκευασμένα από κάποιο χέρι, αλλά από την ίδια τη φύση. Γι’ αυτό θεωρώ ότι ο καλύτερος τίτλος που ταιριάζει για αυτά έργα είναι αχειροποίητες συνθέσεις.
Εκείνο που έκανα ήταν να αναζητήσω πάλι στη φύση τα κατάλληλα υλικά για να αποτελέσουν την βάση κάθε γλυπτού, ώστε να δέσουν αρμονικά οι βάσεις στήριξης τους με την κύρια σύνθεση και να αναδείξουν τις φυσικές φόρμες. Την μεγάλη σειρά των έργων αυτών πριν πολλά χρόνια. Πρόσφατα πραγματοποιήθηκαν πολλές νέες συνθέσεις με την τεχνική συνεργασία και επεμβατική διαδικασία του συνεργάτη μου από το 2011, σχεδιαστή και γλύπτη Ντάνυ Μαρτζώκα, που με την εμπειρία του έδωσε ικανές δομικές λύσεις στήριξης και ανάδειξης τους στον περιβάλλοντα χώρο.
Πόσο η φύση επηρεάζει τους καλλιτέχνες φαίνεται περίτρανα στο έργο ορισμένων σημαντικών καλλιτεχνών που αξιοποιώντας γραπτή επισήμανση σε κώδικα του ιδιοφυούς Λεονάρντο Ντα Βίντσι για τα εικαστικά σχήματα που ανακαλύπτει κάποιος στο περιβάλλον, και τα οποία εξάπτουν την όραση και την φαντασία μας, ανέδειξαν ασήμαντα υλικά σε έργα τέχνης. Παράλληλα εκτίθενται μια σειρά με ξύλινες φόρμες βαμμένες με πολύχρωμα παστόζα λάδια που προεκτείνουν λυρικά και διακοσμητικά τις αισθητικές μεταποιήσεις.
Η αφηρημένη τέχνη κατά γενική διαπίστωση παραμέρισε εικονιστικά την φύση, ιδιαίτερα την επιδιωκόμενη μίμηση της και τα είδη της νατουραλιστικής τοπιογραφίας, που σχετίζονταν με την σχεδόν φωτογραφική αναπαράσταση της. Τα πράγματα άλλαξαν στην Ευρώπη μετά την φοιτητική εξέγερση ενάντια στο εκπαιδευτικό σύστημα και το κοινωνικό κατεστημένο, τον Μάη του 1968 στη Γαλλία, από τον οποίο εκπορεύεται εν μέρει και το οικολογικό κίνημα, αλλά και το παγκόσμιο κίνημα των χίππυς “παιδιών των λουλουδιών”, που άνθισε αναρχικά στις Η.Π.Α. και που πυροδότησε την ένθερμη τάση-πρόσταγμα για μια αναρχική επιστροφή στην φύση. Αυτή η αναβαπτισμένη και τολμηρή επιστροφή ως πηγή καλλιτεχνικής έμπνευσης έδωσε σημαντικούς και θαυμάσιους καρπούς σε όλα τα καλλιτεχνικά και λογοτεχνικά είδη.
Έτσι στις μέρες μας, εκτός από την μεταμοντέρνα αναβίωση της φωτογραφικού τύπου τοπιογραφίας, συνήθως με αντιγραφικές εκδοχές και αδύναμες τεχνικές απόδοσης, εμφανίστηκαν και άλλες, νέες καλλιτεχνικές τάσεις που συνδέονται δυναμικά με τη φύση και την εναλλακτική εικαστική απόδοσή της. Σημαντική και ενδιαφέρουσα πολλαπλά είναι η Land Art / Τέχνη της γης, η διαμόρφωση περιβαλλόντων, και όλες οι ποικίλες εικαστικές επεμβάσεις σε γήινα τοπία και τόπους τόσο φυσικούς όσο και αστικούς. Οι τάσεις αυτές κορυφώθηκαν με τα έργα σημαντικών καλλιτεχνών όπως ο Ρίτσαρντ Λόνγκ κ.α. Ο Ρουμάνικης καταγωγής, διεθνής εικαστικός δημιουργός Κρίστο / Christo (1935-2020) μαζί με την γυναίκα και συνεργάτιδα του Ζαν-Κλόντ, ιδιαίτερα γνωστοί για τις τεράστιες υφασμάτινες «περιτυλίξεις» χώρων, κτιρίων, εκτάσεων και μνημείων ανά τον κόσμο άφησαν μια πολυδιάστατη παρακαταθήκη στον τομέα αυτό.
Στην εικαστική πορεία μου μετά τις ζωγραφικές ανατομικές Σωματογραφικές συνθέσεις, σουρεαλιστικού και εξπρεσιονιστικού χαρακτήρα και τα γραμματογραφικά έργα μου, κατέφυγα σε ένα πιο φυσιοκρατικό ύφος. Χαρακτηριστικό είναι το σύνολο των ζωγραφικών “Νεφελογραφιών”, τα επιζωγραφισμένα αλίκτυπα ξύλα και τα ready made, σαν αποτέλεσμα της διαρκούς ερευνητικής μου διάθεσης και της αισθητικής μελέτης των φυσικών στοιχείων και των πιθανών πλαστικών τους μεταμορφώσεων. Χαρακτηριστικά έργα αυτών των ενοτήτων της δουλειάς μου με τη συνδυαστική κατασκευή λίθινων γλυπτών καθώς και ξύλινων ή άλλων υλικών έτοιμων από την φύση, σε διάφορες κλίμακες μεγέθους, εκτίθενται κατά περιόδους στον κήπο της Villa Ροδόπη.
Η ομαδική παράταξη των έργων στα οποία η πατίνα του χρόνου και οι καιρικές συνθήκες προσάπτουν επίσης θετικές αισθητικές γοητευτικές εκλάμψεις επιτείνει την ιδιότυπη αυθεντικότητα τους και δημιουργεί ένα περιβάλλον συγγενές με τις σιωπηλές λίθινες εγκαταστάσεις σε κήπους Ασιατικών χωρών, όπως της Ιαπωνίας (stone gardens). Τους περίφημους αυτούς κήπους αυτοσυγκέντρωσης και διαλογισμού που τα φυτά σε διαλογική συνύπαρξη, με τρεχούμενα νερά και διαμορφωμένα πετρώματα σε ωθούν σε μυστική περισυλλογή ζωτικής αξίας. Οι εικαστικές συλλήψεις βασισμένες στα υπάρχοντα σχήματα των υλικών εμπλουτίζονται με ενδιαφέρουσες και απροσδόκητες αποκρυσταλλώσεις.
