Συνέντευξη στην Λιάνα Ζωζά
Η Ισμήνη Μπονάτσου, σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Συνέχισε τις σπουδές της, στη Facultad de Bellas Artes, Universitat de Barcelona, με υποτροφία της Ισπανικής κυβέρνησης. Είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού διπλώματος της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ.
Υπήρξε μόνιμη καλλιτεχνική συνεργάτης του Πολιτιστικού Ιδρύματος “Stichting SFERRA” στο Άμστερνταμ και είχε την εικαστική επιμέλεια του έντυπου υλικού για συναυλίες στην Ολλανδία και το Βέλγιο. Συνεργάστηκε με το ραδιοφωνικό τμήμα του Οργανισμού παραγωγής ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών Teleac/NOT, Χίλβερσουμ, Ολλανδία. Έχει σχεδιάσει εξώφυλλα δίσκων στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Έχει ασχοληθεί με τη σκηνογραφία, την κατασκευή σκηνικών, την εικονογράφηση παιδικού βιβλίου και τη video art. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της street art ομάδας “Cookless”. Είναι μέλος της ομάδας “Τεχνοπαίγνιον”. Έχει πραγματοποιήσει μέχρι και σήμερα 13 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα, το Βέλγιο και την Ισπανία και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Με την Ισμήνη Μπονάτσου, εκτός από την εξαιρετική και αρκετών χρόνων συνεργασία μας, έχω και τη χαρά της φιλίας της.
Η ατομική της έκθεση “Art is an Ark” φιλοξενήθηκε στην Γκαλερί Cube από 5 Οκτωβρίου έως 3 Νοεμβρίου 2018.
–Διαβάζοντας κανείς το βιογραφικό σου, παρατηρεί μια ενδιαφέρουσα πορεία στις σπουδές σου. Ξεκινάς από την ΑΣΚΤ, συνεχίζεις με ένα μεταπτυχιακό στην Facultad de Bellas Artes, Universitat de Barcelona, με υποτροφία της Ισπανικής κυβέρνησης και μετά έρχεται η έκπληξη με το μεταπτυχιακό σου στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ.
Γιατί επέλεξες την Αρχιτεκτονική και όχι μια Σχολή που θα είχε ίσως, έναν πιο άμεσο συσχετισμό με τις μέχρι τότε σπουδές σου?
-Μετά το μεταπτυχιακό στην Ισπανία, ένοιωσα ότι είχα ολοκληρώσει –σε επίπεδο σπουδών- τον πολυετή κύκλο μαθητείας μου στην ζωγραφική. Αυτό δεν σημαίνει ότι σταμάτησα έκτοτε να μαθαίνω και να πειραματίζομαι, η διαδικασία αυτή πια εκτυλίσσεται με διαφορετικούς όρους και σε διαφορετικά περιβάλλοντα: στο εργαστήριο μου καθημερινά, σε μουσεία, σε εκθέσεις, ακόμα και σε έργα μαθητών μου, αναζητώ και ανακαλύπτω αξίες που εξελίσσουν το έργο μου.
Το μεταπτυχιακό μου στην Αρχιτεκτονική από την άλλη, κάλυψε την ανάγκη μου για θεωρητική και φιλοσοφική προσέγγιση της Τέχνης (Εικαστικές Τέχνες και Αρχιτεκτονική συνδέονται στενά και αλληλοεπηρεάζονται συχνά στην Ιστορία της Τέχνης), αλλά και μου προσέφερε δυνατότητες διερεύνησης του αστικού τοπίου ως χώρο παραγωγής έργου.
-“Art is an Ark” είναι ο τίτλος της πρόσφατης ατομικής σου έκθεσης. Μια “Κιβωτός ψυχών και ζωών …”, σύμφωνα με τη δική σου περιγραφή. Πόσο εύκολο είναι η τέχνη να γίνει κιβωτός?
-Η Τέχνη είναι κιβωτός. Αν και δεν είναι αυτοσκοπός- δεν δημιουργείται ένα έργο για να γίνει κιβωτός- μετατρέπεται όμως αν τύχει και διασωθεί στο χρόνο. Μπορεί να είναι καλή τέχνη ή κακή, σημαντικών ή ασήμαντων στιγμών- γεγονότων- προσώπων, φέροντας όμως ψήγματα από το δικό της παρόν, διασώζει ακούσια ψήγματα ιστορίας και πολιτισμού στο μέλλον.
–Θεματικά, η έκθεσή σου χωρίζεται σε τρεις ενότητες: παιδί, ζώα, ενήλικας. Παρατηρώντας κανείς, βλέπει πως τα παιδιά και τα ζώα στις δύο ενότητες των έργων σου συνυπάρχουν σε αρκετά από αυτά. Σε αντίθεση, οι ενήλικες φιγούρες σου είναι μοναχικές.
Για ποιο λόγο επέλεξες τη συγκεκριμένη εικαστική προσέγγιση?
-Νομίζω ότι η ενηλικίωση πάει χέρι χέρι και αρμονικά με την μοναξιά.
–Τα θέματα που πραγματεύεσαι, ανήκουν σε μια σκληρή, δυστυχώς, πραγματικότητα και ότι αυτή συνεπάγεται. Παρ’ όλα, αυτά το σύνολο της δουλειά σου το χαρακτηρίζει η ευαισθησία και η ομορφιά. Πιστεύεις, πως είναι ένας άλλος, ίσως πιο αποτελεσματικός, τρόπος σχολιασμού?
-Δεν είμαι οπαδός της Τέχνης του “καθρέφτη”. Ο θεατής δεν έχει ανάγκη να ξαναδεί την πραγματικότητα όπως είναι – την βιώνει και την ξέρει. Το μόνο που χρειάζεται είναι ένα σήμα, μια νύξη.
Ο ψίθυρος στο αυτί, πολλές φορές είναι δυνατότερος από το ουρλιαχτό.
–Καινούρια μέσα και νέες τεχνικές, αποτέλεσμα συνεχούς πειραματισμού, όπως γνωρίζω, από την πλευρά σου, δίνουν ένα αποτέλεσμα σχεδόν τρισδιάστατο σε αρκετά από τα έργα σου και την αίσθηση πως οι φιγούρες αιωρούνται. Ανάγκη ή επιθυμία να “αφαιρέσεις” το βάρος της ύλης?
-Τα περισσότερα έργα της έκθεσης είναι φτιαγμένα σε χαρτί -υλικό ελαφρύ, και ευαίσθητο, αναφορά στο φθαρτό της ύπαρξή μας. Είναι ένα παιχνίδι κενού και γεμάτου ανάμεσα στο λευκό, άγραφο, tabula rasa φόντο και στις, πυκνής γραφής και χρώματος, φιγούρες. Είναι ένα παιχνίδι απουσίας και παρουσίας της ύλης και προοπτικής, στο διάτρητο φόντο των διαδοχικών επιπέδων.
Οι δυνητικά άπειρες εκδοχές των επιλογών μας στην tabula rasa της κάθε στιγμής της ζωής μας, πάνω στο ευαίσθητο και φθαρτό περιβάλλον της ύπαρξής μας.
–Έχεις ασχοληθεί, ανάμεσα σε άλλα, με την εικονογράφηση, τη σκηνογραφία και την street art, σαν ιδρυτικό μέλος της ομάδας “Cookless”. Πιστεύεις πως η street art είναι τέχνη ή απλά, ένας καινούριος τρόπος έκφρασης της σύγχρονης τέχνης?
-Είναι τρόπος έκφρασης του σύγχρονου καλλιτέχνη. Δεν θα έλεγα ότι είναι καινούριος τρόπος ούτε κατ’ ανάγκη σύγχρονη τέχνη, μιας και υπάρχουν αντίστοιχα παραδείγματα στο παρελθόν και κινείται σε αρκετά παραδοσιακές φόρμες. Το ενδιαφέρον με την street art, είναι η μαζικότητα της παραγωγής της, καθώς μετατρέπει ολόκληρες πόλεις σε καμβά.
–Η χώρα στην οποία έχεις επιλέξει να δραστηριοποιείσαι εικαστικά, είναι μια χώρα σε βαθιά κρίση, κρίση αξιών, κοινωνική και βέβαια οικονομική. Ποιά είναι η θέση της τέχνης και του καλλιτέχνη?
-Οι καλλιτέχνες ως ευαίσθητοι δέκτες, βρίσκονται τα τελευταία χρόνια σε δημιουργικό οίστρο, προσπαθώντας να καλύψουν κενά: το κενό άχαρων δρόμων, άδειων καταστημάτων, ρημαγμένων κτιρίων και εμμέσως το –καθόλου καινοφανές- πολιτικό/πολιτιστικό κενό. Αποτέλεσμα ένας πρωτοφανής όγκος καλλιτεχνικής δημιουργίας σε ατομικά και συλλογικά πρότζεκτ.
–Η μουσική, η λογοτεχνία, η ποίηση και σίγουρα κάποιες επιρροές από αγαπημένους καλλιτέχνες, παίζουν σημαντικό ρόλο στη δουλειά σου και αποκαλύπτονται σαν μικρά ενδιαφέροντα στοιχεία.
Θα ήθελα το πρώτο όνομα που σου έρχεται στο μυαλό, ακούγοντας καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις – τέχνες και έναν πολύ μικρό σχολιασμό για τον καθένα.
Giacomo Puccini: διαχρονικά μαγικός
Mario Vargas Llosa: ελκυστικά ωμός
Κωνσταντίνος Καβάφης: ο ποιητής των εφηβικών μου χρόνων
William Kentridge: απλά μαγικός
–Ανάμεσα στις χώρες που έχεις “ταξιδέψει” με την τέχνη σου, υπάρχουν και κάποιες, όπως το Εκουαδόρ, η Κίνα και η Ρωσία. Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας, τις εντυπώσεις σου από τη στάση των “διαφορετικών” αυτών θεατών, απέναντι στα έργα σου?
-Έργα μου έχουν εκτεθεί αρκετές φορές στο εξωτερικό. Αυτό που περισσότερο με συγκινεί είναι ο τρόπος που, άτομα με διαφορετικές καταβολές και προσλαμβάνουσες, επικοινωνούν αβίαστα με το έργο μου.
Μοιραζόμαστε μια κοινή γλώσσα συναισθημάτων, αγωνιών, μια κοινή γλώσσα Τέχνης, με όρους που διαμορφώθηκαν στα πλαίσια μεν του Δυτικού πολιτισμού, αλλά υιοθετήθηκαν και από πολιτισμούς εκτός Δύσης.
