Γράφει ο Κώστας Ευαγγελάτος,
Ζωγράφος. λογοτέχνης, θεωρητικός της τέχνης
Ο Richard Long γεννήθηκε στο Μπρίστολ της Αγγλίας το 1945. Σπούδασε από το 1962-1965 στο West of England College of Art και στη συνέχεια, από το 1966-1968, στο Saint Martin’s School of Art στο Λονδίνο, στις τάξεις του Anthony Caro, του Phillip King και άλλων σύγχρονων καλλιτεχνών. Αξιοποίησε εικαστικά την γλυπτική με φυσικά στοιχεία στα γήινα τοπία (Land Art) σε συνδυασμό με ενδεικτικά κείμενα, φωτογραφίες, χάρτες τοπίων που έχει περπατήσει από τη δεκαετία του 1960 μέχρι σήμερα. Οι περιώνυμοι περίπατοι του ξεκίνησαν από κοντά στο σπίτι του στο Μπρίστολ και έφθασαν μέχρι την Αυστραλία, την Ισλανδία, τη Σαχάρα αλλά και την Ελλάδα. Τα έργα του εκτίθενται μόνιμα στη Βρετανία στην Tate Modern, στο Bristol City Museum and Art Gallery καθώς και σε γκαλερί στην Αμερική, την Ελβετία και την Αυστραλία.
Ο Long έχει διευρύνει την ιδέα της γλυπτικής, ώστε να αποτελεί μέρος της performance art και της εννοιολογικής τέχνης. Το έργο του είναι συνήθως κατασκευασμένο από χώμα, βράχους, λάσπη, πέτρες και άλλα υλικά με βάση την φύση. Στις εκθέσεις το έργο του παρουσιάζεται συνήθως με τα υλικά ή μέσα από φωτογραφίες ντοκιμαντέρ των παραστάσεων και των εμπειριών του. Με τα καθιερωμένα έργα του έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία βλέπει και αναγνωρίζει την γλυπτική τέχνη και τα όρια της. Δεν περιορίστηκε στα «παραδοσιακά» υλικά μέσα αλλά χρησιμοποίησε εναλλακτικά ποικίλα υλικά όπως η πέτρα και το χώμα. Η διαδικασία επέμβασης του στο γήινο χώρο άλλαξε και αυτό που είναι η θεσμοθετημένη τέχνη, καθώς το πραγματικό έργο τέχνης μπορεί να είναι η διαδικασία δημιουργίας της ίδιας της τέχνης.
Στο έργο του, που συχνά αναφέρεται ως απάντηση στο περιβάλλον στο οποίο περπάτησε, το τοπίο θα άλλαζε σκόπιμα με κάποιο τρόπο, όπως στο «A Line Made by Walking», 1967, και μερικές φορές δημιουργήθηκαν γλυπτά στο τοπίο από βράχους ή παρόμοια υλικά και στη συνέχεια φωτογραφήθηκε. Άλλα κομμάτια αποτελούνται από φωτογραφίες ή χάρτες αναλλοίωτων τοπίων που συνοδεύονται από κείμενα που περιγράφουν λεπτομερώς την τοποθεσία και την ώρα του περιπάτου του.
Το έργο του «Delabole Slate Circle», που αποκτήθηκε από την Tate Modern το 1997 είναι από τα πλέον χαρακτηριστικά της πορείας του. Ο Long έχει δημιουργήσει πολλά κομμάτια που παραπέμπουν στο αρχικό κομμάτι του «Α Line Made by Walking». Μερικά είναι κύκλοι ή οργανικά μονοπάτια. Μερικά υπάρχουν στο χιόνι, τη σκόνη, ακόμη και το απανθρακωμένο γρασίδι. Δημιούργησε έτσι μια νέα εικαστική γλώσσα, η οποία αποδέχεσαι μια νέα εικόνα του τοπίου και την ιδέα ότι το να περπατάς στη φύση θα μπορούσε να αποτελεί το καθεαυτό έργο τέχνης. Πολλές συνθέσεις του έχουν γίνει από λάσπη του ποταμού Έιβον, που διασχίζει την πόλη στην οποία γεννήθηκε και πρόκειται για το αγγλικό ποτάμι με την δεύτερη μεγαλύτερη σε όγκο απόθεση ιλύος.
Σημαντικές εικαστικές παρεμβάσεις του ανά τον κόσμο: Περού 1972, στενό μονοπάτι περπάτησε σε μια μεγάλη πεδιάδα, που οδηγούσε στους πρόποδες των μακρινών βουνών. Καλιφόρνια, ΗΠΑ 1982, μονοπάτι. Περπάτησε στο περίγραμμα του μηδενικού ποδιού, αντιπροσωπεύοντας την στάθμη της θάλασσας σε χαμηλά πεδία «Death Valley». Νεπάλ 1983, Μια γραμμή στο Νεπάλ. Δασικό μονοπάτι μήκους περίπου 50 ποδιών. Ιταλία 1985. Ο καλλιτέχνης εργάστηκε μέσα και έξω στο χώρο για να δημιουργήσει δύο συμπληρωματικές εγκαταστάσεις. Σκωτία 1986. «Walking a Circle in Mist Scotland». Κυκλικό μονοπάτι με διάμετρο περίπου 75 πόδια. Έξω από το μονοπάτι εξασθενεί η χάραξη δημιουργώντας ένα φαινόμενο που μοιάζει με κορώνα. «Dusty Boots Line The Sahara» 1988. Περίπου 200 πόδια μήκος. Ελαφριά σκόνη αποκαλύπτεται κάτω από τους σκοτεινούς επιφανειακούς βράχους της Σαχάρας. Ινδία 2003. Οργανικά καμπυλωτό μονοπάτι μήκους περίπου 100 ποδιών. Το άχυρο μετακινείται για να αποκαλύψει την σκοτεινή, υποκείμενη γη. Επίσης στην Ινδία, κυκλικό μονοπάτι πλάτους περίπου 15 πόδια. Δημιουργήθηκε μετά από ελεγχόμενη καύση χόρτου. Τα παιδιά της περιοχής έτρεξαν αργότερα στο ίδιο μονοπάτι. Αίγυπτος 2006. Μονοπάτι μήκους περίπου 200 ποδιών. Η μία πλευρά του μονοπατιού είναι ακραία, ενώ η άλλη φτερώνει στο πλάι. «Tigerline Switzerland» 2010. Μονοπάτι μήκους περίπου 300 ποδιών, ακολουθεί ένα υπάρχον μονοπάτι. Μια στενή κεντρική γραμμή περπατιόταν για να αποκαλυφθεί σκοτεινή πέτρα κάτω από το χιόνι.
Το 1976 ο Richard Long εκπροσώπησε την Βρετανία στο Περίπτερο στην Μπιενάλε της Βενετίας. Έχει λάβει βραβεία και διακρίσεις όπως: 1989, Βραβείο Turner, Tate Gallery, Λονδίνο./ 1990, Chevalier de l’Ordre des Arts et des Lettres, Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας./ 2001, εκλέχθηκε μέλος στη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών./ 2009, βραβεύτηκε με το Praemium Imperiale γλυπτικής στην Ιαπωνία./ 2015, Βραβείο Whitechapel Gallery Art Icon./ 2023, Βραβείο Τεχνών Wolf. Ο Λονγκ διορίστηκε Διοικητής του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (CBE) το 2013 και Ιππότης την Πρωτοχρονιά του 2018.
Στην Ελλάδα σημαντικές ήταν οι λίθινες εγκαταστάσεις και οι επιτοίχιες συνθέσεις του με λάσπη στις αρκετές ατομικές εκθέσεις του, από το 1980-1999, στην Γκαλερί Bernier/Eliades. Το 2020 ο Οργανισμός ΝΕΟΝ είχε συμπράξει με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και παρουσίασε το έργο του «Athens Slate Line», στον Περίπατο που οδηγεί στο Ιερό Διονύσου Ελευθερέως, στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης. Το 2021 έφτιαξε στον Όλυμπο έργο εμπνευσμένο από την μυθολογία των Μουσών. Πρόκειται για ένα μεγάλο πέτρινο κύκλο στο έδαφος, στο Οροπέδιο των Μουσών. Είχε δουλέψει αρκετά και στον Παρνασσό. Πήγε εκεί τέσσερις φορές και χρησιμοποίησε το υλικό που του παρείχε το βουνό, με διάφορους συνθετικούς τρόπους. Θεμελιώδης αφετηρία της δουλείας του η μυθολογία της δημιουργικής περιοχής και η σύνδεση της με εννοιολογικούς συμβολισμούς. Ανέκαθεν είχε ενδιαφέρον για την ιστορία των τόπων που επισκέπτονταν για να περπατήσει και να αποκρυσταλλώσει την τέχνη του.
