Γράφει ο Κώστας Ευαγγελάτος
Ζωγράφος, Λογοτέχνης, Θεωρητικός της τέχνης
O Μιχαήλ Αγγελάκης γεννήθηκε το 1941 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Σπούδασε ζωγραφική με υποτροφία στην ΑΣΚΤ στα εργαστήρια των Γιώργου Μαυροίδη και Γιάννη Μόραλη καθώς και Τεχνική της Νωπογραφίας και Φορητών Εικόνων, με δασκάλους τους Κώστα Γεωργακόπουλο και Κωνσταντίνο Ξυνόπουλο. Μαθήτευσε επίσης στο Ελεύθερο Σπουδαστήριο του Πάνου Σαραφιανού. Εκφράστηκε εικαστικά με την ζωγραφική και την χαρακτική. Αργότερα εντρύφησε και στην εκκλησιαστική εικονογραφία, την οποία διδάσκει χρόνια σε συλλόγους τέχνης.
Έχει αγιογραφήσει και εικονογραφήσει με το ορθόδοξο τυπικό διάφορους Ιερούς Ναούς. Ιδιαίτερα δυναμική πλευρά της έκφρασης του είναι η ποίηση. Ποιήματα του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και ανθολογίες, ενώ έχουν εκδοθεί σε συλλογές με τους τίτλους: «Ο Αρχαίος τοίχος με τα μικρά αγριολούλουδα στην κορυφή του», «Εκ των έσω», «Εν πλώ». Επίσης έχει επιμεληθεί λογοτεχνικές εκδόσεις και έχει εικονογραφήσει διάφορα μελετήματα. Η πρώτη ατομική έκθεση ζωγραφικής του έγινε στο University of Berkeley της Καλιφόρνια το 1975.
Έκτοτε παρουσίασε ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής και χαρακτικής σε εκθεσιακούς χώρους στην Αθήνα και την Κρήτη, όπως στην γκαλερί DADA, στην Αίθουσα Τέχνης Ηρακλείου, στην γκαλερί ATHNAEUM, στο Κέντρο Γραμμάτων και Τεχνών ΑΠΟΨΗ, στο Μουσείο «Γ. Γουναρόπουλος, G. GOUNARO». Συμμετείχε σε δύο Πανελλήνιες Εκθέσεις καθώς και σε πολλές ομαδικές εκθέσεις σε γκαλερί και πολιτιστικά κέντρα. Σημαντική υπήρξε η συμμετοχή του σε διεθνή εικαστικά συμπόσια σύγχρονης τέχνης και συνέδρια εκκλησιαστικής τέχνης στην Βαγδάτη 1986, στο Πάντειον Πανεπιστήμιο, Αθήνα 1987, στη Σόφια της Βουλγαρίας 1987, στη Χάλκη 1988, στη Θεσσαλονίκη 1992, στα Καμένα Βούρλα 1993, στην Πάρο 1995, στην Πάτμο 2000, στα Χανιά 2001, στον Βόλο 2003.
Παράλληλα με την καλλιτεχνική εικαστική δημιουργία έχει ασχοληθεί ενεργά για την ανάπτυξη της τέχνης και στην προσπάθεια για βελτίωση των προβλημάτων της ζωής των καλλιτεχνών. Από το 1984-1988 διατέλεσε Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος. Ήταν μέλος επιτροπών κρίσης για τα εικαστικά του Υπουργείου Πολιτισμού, του Δήμου Αθηναίων και του Δήμου Γλυφάδας. Πρόεδρος της Α.Σ.Κ.Ε. της Ε.Ρ.Τ. και του Συλλόγου πτυχιούχων της ΑΣΚΤ και αντιπρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου Γλυφάδας.
Υπήρξε παραγωγός τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών για εικαστικά θέματα και εργάστηκε για αυτά στην ΕΤ2, στο 4ο πρόγραμμα της ΕΡΑ και στην ΕΡΑ Sport. Έχει συμμετάσχει ως εισηγητής σε συνέδρια σχετικά με τις εικαστικές τέχνες και έχει επιμεληθεί μεγάλες θεσμικές εκθέσεις εικαστικών τεχνών. Ιδρυτής και πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού ARTHINA στην Άνω Γλυφάδα, όπου έχει διοργανώσει με τους συνεργάτες του σημαντικές εκδηλώσεις λόγου και τέχνης. Αναφορές και κριτικές σχετικά με τα έργα του έχουν γράψει σε λεξικά, εφημερίδες και καταλόγους εκθέσεων, η Μαρία Μαραγκού, η Μπία Παπαδοπούλου, η Αθηνά Σχινά, ο Λεόντιος Πετμεζάς κ.α. Έργα του ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Η συγγραφέας Κλεοπάτρα Πρίφτη διατυπώνει: «Το πινέλο του Αγγελάκη φωτίζει μια πραγματικότητα. Πλάι στη μοναξιά, στέκει το λουλούδι. Απλό, αγνό λουλούδι του κάμπου και του βουνού. Πίσω από το λουλούδι, ο καρπός. Μα πέρα από το βάθος της φιλοσοφικής σκέψης που είναι η πηγή έμπνευσης του, υπάρχει η τεχνική του, τα χρώματα, η απαλότητα, δίχως σκληράδα μα με τρυφερότητα, η πραγματικά εξαίσια προοπτική της τέχνης του».
Η ιστορικός τέχνης Μπία Παπαδοπούλου γράφει για τις ξυλογραφίες του Αγγελάκη: «Στα έργα του, συχνά με έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα, είτε λόγω κειμένου, είτε λόγω συμβολογραφίας, αποκαλύπτεται μια ιδιαίτερη έμφαση στην τεχνική προσέγγιση. Ο καλλιτέχνης συλλέγει διάφορα ξύλα που του επιτρέπουν να πειραματιστεί με υφές τις οποίες συνδυάζει. Καθαρά αφηρημένες φορμαλιστικά ποιότητες αλλά και αποτυπώματα από καθημερινά αντικείμενα – συνδετήρες, σύρματα, καρφιά – συμβιώνουν επιπλέον με στοιχεία collages».
Η ιστορικός τέχνης Αθηνά Σχινά επισημαίνει: «θάλεγα πως η προβληματική του επικεντρώνεται στο υπαρξιακό αντίκρυσμα της μοναξιάς του σύγχρονου ατόμου, που συνειδητοποιεί μέρα με την μέρα την αλλοτρίωση που επιφέρουν στις συνιστώσες της ζωής οι νέες παράμετροι, όταν οι παλιές δομές αλλάζουν και δεν μπορεί να ανταποκριθεί άμεσα στα καινούργια ερεθίσματα».
Γνωρίστηκα με τον Μιχαήλ Αγγελάκη το 1981 στις πρώτες εκθεσιακές μου συμμετοχές στην Αθήνα, αλλά η ουσιαστική εμβάθυνση στη δουλειά και την ευγενική του προσωπικότητα αναπτύχθηκε και διαρκεί μέχρι σήμερα από την συμμετοχή μας το 1993 σε Ελληνοπολωνικό εικαστικό plain-air στα Καμένα Βούρλα. Αφενός οι ζωγραφικές του συνθέσεις με τις αδρές, σχεδόν εξαυλωμένες ανθρώπινες φιγούρες, σε πάμφωτα περιβάλλοντα και αφετέρου οι επιδέξιες ξυλογραφίες του με δέντρα, σπίτια, πουλιά και εκφραστικές μορφές παράλληλα με το σημαντικό αγιογραφικό βυζαντινότροπο έργο του και την εφαρμοσμένη διδασκαλία του, μεταδίδουν την εσωτερική του ευαισθησία και σεμνότητα απέναντι σε θέματα ζωής και τέχνης. Μας έφερε επίσης κοντά η αξιόλογη ποιητική του ιδιότητα και όταν διοργάνωσα με το Art Studio EST βραδιές με εικαστικούς που είχαν διακριθεί και για τον ποιητικό τους λόγο, ήταν ο πρώτος που προσκάλεσα για απαγγελίες και αναγνώσεις.
Στο έργο του η καθημερινότητα και η προσωπική οπτική συμμετοχής στα απλά και σύνθετα θέματα της διατρέχει το σύνολο της εικαστικής του έκφρασης, τόσο της ζωγραφικής, όσο και της χαρακτικής στην παραγωγική θητεία του. Ενίοτε ανάμεσα στα χαμηλόφωνα στοιχεία και τα ευτελή χρηστικά αντικείμενα που απαρτίζουν τα ζωγραφικά του έργα προβάλλει κάποια γυναικεία μορφή, σκεπτική και σιωπηλή. Το ιδιάζον φως των συνθέσεων σε συνδυασμό με την περίσκεψη αναδίδουν μια καρτερική κατάσταση ζωής, που με εξπρεσιονιστική διαδικασία χρωματικών αντιθέσεων εντείνουν το παρόν της αναμονής. Στις περίτεχνες έγχρωμες και μαυρόασπρες ξυλογραφίες του και γενικά στις συνθέσεις με μικτές τεχνικές οι δομικές συναρτήσεις των γραμμικών χαράξεων αποκτούν πρωτοκαθεδρία και σε συνδυασμό με την αναγραφή λέξεων και ποιητικών φράσεων ανασυνθέτουν αποφασιστικά και συμβολικά την έμφυτη ελπίδα για ψυχική επικοινωνία και την επιζητούμενη εικαστική μέθεξη με τον χώρο του πνευματικού.
