Συνέντευξη στη Λιάνα Ζωζά

H Βούλα Παρασκευή Φερεντίνου είναι εικαστικός και εικονογράφος, που ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Έχει πτυχίο Πολιτικών Επιστημών, πτυχίο της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών με κατεύθυνση τη ζωγραφική (άριστα) και μεταπτυχιακό στο Communication Design από το Central Saint Martins College of Art and Design του Λονδίνου.

Παρακολούθησε επίσης τα εργαστήρια των Γραφικών Τεχνών, Φωτογραφίας, Γλυπτικής και Πολυμέσων της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας. Έλαβε τιμητική υποτροφία και βραβείο προγράμματος από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ). Συμμετείχε σε πάνω από 50 ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Με την Βούλα Φερεντίνου ξεκινήσαμε την ωραία συνεργασία μας με την ευκαιρία της εικαστικής συνομιλίας τους με την Βασιλική Πανταζή “πρόσωπο … ζώο … πράγμα” που φιλοξενήθηκε στην γκαλερί Cube, από 6 Ιουνίου έως 1 Ιουλίου 2017.

–Διαβάζοντας κάποιος το βιογραφικό σου, θα δει πως έχεις πτυχίο Πολιτικών Επιστημών, πτυχίο της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών με κατεύθυνση τη ζωγραφική (άριστα) και μεταπτυχιακό στο Communication Design από το Central Saint Martins College of Art and Design του Λονδίνου. Παρακολούθησες επίσης τα εργαστήρια των Γραφικών Τεχνών, Φωτογραφίας, Γλυπτικής και Πολυμέσων της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας.

Θα ήθελα κάποια προσωπικά σχόλια για όλα τα παραπάνω και πως μπορούν να συνυπάρχουν στη Βούλα Φερεντίνου.

-Όταν πέρασα στη Σχολή Καλών Τεχνών επιτέλους βρήκα, έστω και κάπως πιο μεγάλη, αυτό που πραγματικά  με εξέφραζε πιο πολύ και έτσι άνοιξε όχι μόνο ένας δρόμος, αλλά και πολλές διακλαδώσεις … ένας ολόκληρος κόσμος.

Δεν κρύβω ότι υπήρχε μια ασυγκράτητη όρεξη που είχε καταπιεστεί για χρόνια, στο να πειραματιστώ με πολλά και διαφορετικά πράγματα,  αλλά βέβαια κάποια από αυτά με τράβηξαν περισσότερο.

–Εικαστικός και εικονογράφος. Εικονογράφηση με εικαστική προσέγγιση ή εικαστικά έργα με εικονογραφική προσέγγιση;

-Θεωρητικά πάντα μιλώντας, η διαφορά ανάμεσα στο εικαστικό και στο εικονογραφικό κομμάτι βρίσκεται νομίζω στο κίνητρο. Στην εικονογράφηση τονίζεται περισσότερο το θέμα, ενώ υπονοούνται λέξεις και ιδέες. Δηλαδή, όταν δεις μια ζωγραφιά σε μια εικονογράφηση, αυτό που προβάλει πρώτα δεν είναι η ομορφιά της πινελιάς, όσο αριστοτέχνης και να είναι ο εικονογράφος, αλλά το μήνυμα. 

Ωστόσο, πολλές φορές τα όρια της διάκρισης αυτής έχουν ξεπεραστεί και επανακαθοριστεί με πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Ίσως γι’ αυτό μου αρέσουν ο Ρενέ Μαγκρίτ, όπου θέμα και φόρμα γίνονται ένα, ο William Blake, ο Άντι Γουόρχολ, ο Claes Oldenburg, η Barbara Kruger και πιο σύγχρονοι, όπως ο Stefan Sagmeister, ο David Shrigley κ.α.

–Το μέσο που χρησιμοποιείς για να παρουσιάσεις τη δουλειά σου είναι οι ειδικές εκτυπώσεις. Μόδα ή ανάγκη δικής σου έκφρασης και παρουσίασης των έργων σου;

-Η δουλειά μου, των τελευταίων χρόνων, είναι μικτής τεχνικής ψηφιακό κολάζ και έχω επιλέξει την τεχνική της  Giclee  εκτύπωσης σε Hahnemuhle χαρτί που είναι η μεταξοτυπική ψηφιακή εκδοχή, γιατί έχει το καλύτερο ποιοτικό αποτέλεσμα για το είδος του κολάζ που με ενδιαφέρει να επεξεργαστώ.

Ο στόχος μου είναι να αντιπαραθέσω στο ίδιο επίπεδο, ρεαλιστικές εικόνες από πολλά και διαφορετικά επίπεδα σε συνδυασμό με δικά μου σχέδια  και να προτείνω άλλους τρόπους θέασης που πιστεύω πως μόνο με το ψηφιακό κολάζ μπορώ να το πετύχω.

–Ποια είναι η γνώμη σου για την ψηφιακή τέχνη, για τη θέση της στο χώρο και για τη θέση που θα έχει στο μέλλον;

-Ως φοιτήτρια στη Σχολή Καλών Τεχνών, ήμουνα ώρες στο στούντιο με τα χρώματα, τα πινέλα και τα γυμνά μοντέλα. Όταν όμως στο εργαστήριο μου, παράλληλα, κάναμε και τα πρώτα μαθήματα ψηφιακής επεξεργασίας της εικόνας, ήμουν από τους πρώτους που τα παρακολουθήσαν.

Τα χρόνια των σπουδών μου ήταν μεταβατικά στις διαφορετικές τεχνολογίες, αλλά και οι τρεις τελευταίες δεκαετίες είναι ταχύτατες σε αλλαγές. Το θέμα δεν είναι να φοβηθείς το καινούργιο, αλλά να το γνωρίσεις και να δώσεις στη ψηφιακή τέχνη την ουσία που της αναλογεί.

Η ισοτιμία ανάμεσα σε ένα ψηφιακό έργο και ένα πρωτότυπο καθορίζεται από την ηθική και υπεύθυνη στάση που έχει ο κάθε καλλιτέχνης απέναντι σε αυτό που υποστηρίζει

–Είναι ένα ψηφιακό έργο πρωτότυπο και ισότιμο με ένα ζωγραφικό;

-Η ισοτιμία δεν καθορίζεται από το μέσο, αλλά από την ηθική και υπεύθυνη στάση που έχει ο κάθε καλλιτέχνης απέναντι σε αυτό που υποστηρίζει.

Αυτό νομίζω είναι το σημαντικότερο, γιατί και το σύστημα του copyright που θεωρεί πρωτότυπο οποιοδήποτε έργο δεν είναι απλή αντιγραφή και προϋποθέτει μια ελάχιστη εργασία ή παρέμβαση, δεν είναι πάντα ασφαλές.

–Μια αγαπημένη μου συνήθεια είναι να βρίσκω εικαστικές συνδέσεις μεταξύ δημιουργών που με την πρώτη ματιά είναι φαινομενικά ασύνδετη η δουλειά τους. Βλέποντας τα έργα σου μου ήρθε στη σκέψη η δουλειά της Yayoi Kusama.

-Είναι κάτι που δεν το είχα σκεφτεί για τη συγκεκριμένη καλλιτέχνιδα, αλλά χαίρομαι που το λες αυτό, γιατί είδες κάτι στο βάθος της δουλειάς μου που είναι και κάτι κοινό με της Kusama.

Νομίζω ότι τα μοτίβα που χρησιμοποιεί έχουν μια ψυχολογική βαρύτητα κάτι που υπάρχει και στη δική μου δουλειά, όπου οι υφές και το ντεκόρ εκφράζουν τη συναισθηματική φόρτιση που πλαισιώνει το κάθε έργο.

–Τα έργα σου, πιθανόν και λόγω των σουρεαλιστικών σκηνών που δημιουργείς, λειτουργούν ποιητικά σχολιαστικά στην καθημερινότητα. Ποιες είναι οι μικρές εμπνεύσεις και ποια τα ερεθίσματα σου; 

-Με ενδιαφέρει ο συνδυασμός της σουρεαλιστικής και εννοιολογικής  εικονογράφησης, όπου το θέμα είναι πιο προσωπικό, αλλά και κοινωνικό ταυτόχρονα, τονίζοντας τις όψεις της κουλτούρας μου με διάθεση κριτικής και σαρκασμού.

Η καθημερινότητα, η ποπ κουλτούρα, τα μέσα μαζικής επικοινωνίας,  η διαχείριση στις σχέσεις των ανθρώπων, η εξουσία, είναι τα θέματα που προτιμώ.

–Ποια είναι η σχέση με τα έργα σου;

-Νομίζω ότι είναι συνδυασμός ασυνείδητων προσωπικών βιωμάτων και συνειδητών σκέψεων, στάσεων και διαθέσεων πάνω στην πραγματικότητα.

– “πρόσωπο … ζώο … πράγμα”, μια εικαστική συνομιλία με την Βασιλικά Πανταζή. Πως προέκυψε και ποιες οι εντυπώσεις σου από το αποτέλεσμα; Επόμενα σχέδια;

-Η  Βασιλική  είναι από τους συναδέλφους εικαστικούς που πάντα επικοινωνούσαμε και μέσω της δουλειάς μας και από πολλά κοινά που ανακαλύπταμε στις συζητήσεις μας, αλλά δεν περίμενα να έχουμε και εικαστικό διάλογο.

Όταν, έπεσε η ιδέα δεν ήξερα πως θα καταλήξει αυτή η συνομιλία, αλλά χάρηκα τόσο με τη διαδικασία όσο και με το αποτέλεσμα που ήταν να βγει μια ενδιαφέρουσα θεματική έκθεση. Αν και νοηματικά και τεχνικά το  “πρόσωπο … ζώο … πράγμα” το είδαμε διαφορετικά, υπήρχε μια κοινή ματιά που είναι η αθωότητα εκείνης της εποχής του παιγνιδιού.

Μας ενδιαφέρει η αλληλεπίδραση με το κοινό μέσα από την έκθεση αυτή και σκεφτόμαστε να ξανασυνεργαστούμε.

Σε ατομικό επίπεδο θα ήθελα να επικοινωνήσω τη δουλειά μου σε όσο το δυνατόν πιο διευρυμένο κοινό.