Του Κώστα Κατόπη

Ο λονδρέζικος οίκος που εδρεύει στη New Bond Street, φαίνεται να μην πτοείται από την επέλαση του νέου κορωνοϊού και το πλήγμα που έχει καταφέρει στη Μ. Βρετανία αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, και δίνει το βροντερό παρών στην αγορά της Τέχνης στηρίζοντας για μια ακόμη χρονιά το θεσμό των Greek Sales. H πρωτοβουλία του οίκου να διεξάγει διαδικτυακά τη δημοπρασία, καταδεικνύει την ανάγκη της αγοράς Τέχνης να επιβιώσει και να προσαρμοστεί στα δεδομένα που προστάζει η τεχνολογία, μέσω της ευρείας χρήσης του διαδικτύου.

Με το μνημειακό έργο του Έλληνα ζωγράφου Γιάννη Μόραλη, «Σύνθεση», να αποτελεί το κορυφαίο κομμάτι της δημοπρασίας, οι Bonhams αναμένεται να υποδεχθούν την Πέμπτη 28 Μαΐου (16:00 online) το φετινό Greek Sale, το οποίο όμως θα διεξαχθεί «κεκλεισμένων των θυρών» για τους φιλότεχνους, λόγω των περιορισμών που έφερε ο Covid-19.

Η πειθαρχημένη γραμμή και η καθαρή μορφή της «Σύνθεσης» (εκτίμηση £ 280.000-350.000), που χρονολογείται από το 1960, θυμίζει αρχιτεκτονικά θραύσματα από έναν αρχαίο ελληνικό ναό. Αναπτύσσοντας ένα τέλεια ισορροπημένο σχέδιο σύνθεσης, ο Μόραλης, -όπως αυτός γνώριζε να κάνει- δημιουργεί έναν κόσμο ποιητικών εικόνων.

Η ειδικός των Bonhams στην Ελληνική Τέχνη, Αναστασία Ορφανίδου, ενδεικτικά αναφέρει: “Σε ένα δυνατό sale, η «Σύνθεση» του Γιάννη Μόραλη ξεχωρίζει. Πρόκειται για ένα από τα πιο εντυπωσιακά έργα του καλλιτέχνη που εμφανίστηκε ποτέ σε δημοπρασία, το οποίο αποδίδει φόρο τιμής στις πολιτιστικές αξίες της αρχαίας Ελλάδας, ανοίγοντας το δρόμο για μια νέα κατεύθυνση στην εικαστική γλώσσα της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Εκείνη τη στιγμή που ζωγράφισε τη σύνθεση, ο Μόραλης ασχολείτο με την αρχιτεκτονική και την εσωτερική διακόσμηση, η οποία διαφαίνεται χαρακτηριστικά στο έργο του.”

Τα βλέμματα στον «Καραϊσκάκη» του Θεόφιλου

Οι Bonhams, έχουν προσθέσει ένα ακόμα «δυνατό χαρτί» στη δημοπρασία, ένα έργο που αφορά σε έναν από τους σημαντικότερους ήρωες του 1821. Το εν λόγω έργο έχει κινήσει το έντονο ενδιαφέρον των συλλεκτών, ενόψει και του εορτασμού των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 κατά των Τούρκων. Πρόκειται για το έργο «Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης στη μάχη με τον Κιουταχή» του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ, το οποίο εκτιμάται σε £70,000-100,000.

Απεικονισμένος με άλογο και ακολουθούμενος από εξέχοντες αρχηγούς, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, αρχηγός των ελληνικών δυνάμεων στην ανατολική Ελλάδα, κυνηγά τον Τούρκο Ρεσιτ Μεχμέτ Πασά (γνωστό στους Έλληνες ως Κιουταχή) που είχε πολιορκήσει στην Ακρόπολη της Αθήνας το 1826. Ο πόλεμος διήρκεσε μέχρι το 1830. Αν και ο Παρθενώνας είχε μικρή στρατηγική σημασία, είχε έντονη συναισθηματική και συμβολική αξία για τους Έλληνες και το φιλελληνικό κίνημα στην Ευρώπη και απεικονίζεται σε ερείπια στο πάνω δεξιό τμήμα του πίνακα.

Στο έργο, ο Θεόφιλος -ο οποίος το 1897 σημειωτέον, συμμετείχε σε έναν πόλεμο ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία- βασίζεται στην οπτική γλώσσα και σε ευρέως κατανοητές συμβάσεις της βυζαντινής αγιογραφίας αγγίζοντας παράλληλα την αρχαϊκή ελληνική αγγειογραφία στη γραμμική διάταξη των πολεμιστών, καθώς και τη συμμετρία και το ρυθμό της σύνθεσης.

Παρέλαση δυνατών υπογραφών

Μερικά από τα δημοφιλή έργα που πρόκειται να δημοπρατηθούν, για τα οποία έχει εκφραστεί έντονο ενδιαφέρον από μερίδα φιλότεχνων και συλλεκτών, είναι τα εξής:

• Η «Φυτό στην Ταράτσα» του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα. Αυτός ο φωτεινός και χαρούμενος πίνακας απεικονίζει την ικανότητα του Γκίκα να φιλτράρει τον κόσμο γύρω του μέσω της πλούσιας φαντασίας του και να μετατρέψει ένα συνηθισμένο φυτό βεράντας σε μια προσωπική ενθουσιώδη έκφραση που τον προκάλεσε η φύση. Ο ίδιος είχε αναφέρει: “Προσπάθησα να προκαλέσω το ψιθύρισμα των φύλλων, το θόρυβο των εντόμων, τις κινήσεις των κλαδιών δέντρων, την αναπνοή των χυμών, το στροβιλισμό των πετάλων». Με χρονολογία δημιουργίας το 1965, το έργο εκτιμάται σε £50,000-70,000.

• «Πήλινο βάζο με λουλούδια» του Γιάννη Τσαρούχη. Ο καλλιτέχνης έγραψε κάποτε, «Είτε ζωγραφίζω άντρες είτε λουλούδια, πρέπει να αποκαλύψω το θεϊκό πνεύμα που βρίσκεται μέσα τους. Θα μπορούσε να αναφέρεται σε αυτό το έργο του 1966… Εκτίμηση £40,000-60,000.

• «Soubrette arrosant des fleurs» του Θεόδωρου Ράλλη. Αυτό το γοητευτικό έργο ανήκει στην οικογένεια του καλλιτέχνη από τότε που ζωγραφίστηκε το 1876. Εκτίμηση £25,000-35,000.

• Τέσσερα αντιπροσωπευτικά έργα με θέμα τα λουλούδια και τα φυτά από τον Θάνο Τσίγκο, ολοκληρώνουν το «μπουκέτο» με τις Νεκρές Φύσεις της δημοπρασίας. Εκτίμηση έργων έως £25,000.

• Ο «Ιάσωνας» του Νίκου Εγγονόπουλου. Πρόκειται για ένα ιστορικό έργο που διακοσμούσε το ποίημα του σουρεαλιστή καλλιτέχνη, Ατλαντικός, στην έκδοση του περιοδικού Αγγλοελληνική Επιθεώρηση το 1954 και εκτέθηκε την ίδια χρονιά στην Μπιενάλε της Βενετίας. Εκτίμηση £25,000-35,000.

Στο sale των Bonhams αναζητούν ακόμα να βρουν αγοραστή έργα των: Μ. Οικονόμου, Γ. Γουναρόπουλου, Π. Πανταζή, Β. Χατζή, Γ. Ροϊλού, Β. Γερμενή, Ι. Σπυρόπουλου, Γ. Μπουζιάνη, Αλ. Φασιανού, Β. Σπεράντζα, Κ. Μαλέα, Παύλου (Διονυσόπουλου), Ι. Γαΐτη, Αλ. Ακριθάκη, Κ. Τσόκλη, Π. Τέτση, Χρύσας (Βαρδέα), Θ. Στάμου, Ν. Κεσσανλή, Μ. Πράσινου, Επ. Θωμόπουλου, Απ. Γεραλή, Αιμ, Προσαλέντη, Δ. Μυταρά, Γ. Λάππα, Γ. Χαλεπά, Γ. Μαυροειδή, Ι. Παππά, Π. Πρέκα, Αλ. Κοντόπουλου, Π. Σάμιου, Μ. Φιλοπούλου, Γ. Ψυχοπαίδη.

Η δημοπρασία θα διεξαχθεί, όπως προείπαμε χωρίς κοινό. Οι προσφορές θα γίνονται αποδεκτές με τις ακόλουθες μορφές:

Όλες οι προσφορές θα πραγματοποιούνται εξ αποστάσεως, μέσω διαδικτύου και τηλεφώνου, σε καθεστώς εναρμόνισης με τις πιο πρόσφατες κυβερνητικές οδηγίες. Τα έργα θα είναι διαθέσιμα για προβολή πριν από τη δημοπρασία, αλλά αυστηρά κατόπιν ραντεβού.

Τα συμπεράσματα που θα προκύψουν μετά το πέρας της διαδικασίας, θα δώσουν το στίγμα για το πώς θα κινηθεί η αγορά Τέχνης στο μέλλον, και αν είναι πλέον “ώριμη” να μεταπηδήσει στη νέα εποχή του διαδικτύου. Κάτι το οποίο, ωστόσο, ήδη διαφαίνεται από τις “ψηφιακές” εκθέσεις/περιηγήσεις που πραγματοποιούν με επιτυχία διάσημες γκαλερί και μουσεία ανά τον κόσμο.