The Art | Artists’ Diaries

Γράφει η Λιάνα Ζωζά

Η τέχνη, όπως ομόφωνα δέχονται οι άνθρωποι της, είναι αυτή που πλήττεται πρώτη και ανακάμπτει τελευταία σε περιόδους κρίσης. Πόσο μάλλον μέσα από μία μεγάλη κοινωνική και οικονομική κρίση που αναμένεται, μετά από μία παγκόσμια πανδημία με άγνωστη ημερομηνία λήξης.

Στην ενότητα “The Art | Artists Diaries” που γράφει και επιμελείται η Λιάνα Ζωζά, φιλοξενούνται συνεντεύξεις από Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες (εικαστικούς, μουσικούς, χορευτές, ηθοποιούς, κλπ), γκαλερίστες, επιμελητές και γενικότερα ανθρώπων που κινούνται στο χώρο της τέχνης και θα λειτουργούν σχολιαστικά, μέσα από τις ίδιες ερωτήσεις και ανάλογα με τις εξελίξεις, στην όλη ιδιαιτερότητα της κατάστασης που αφορά την τέχνη.

 – Κωνσταντίνε, η τέχνη στα χρόνια της πανδημίας. Με ποιό τρόπο επηρεάζεται η τέχνη;

-Για τους περισσότερους καλλιτέχνες που ούτως ή άλλως κατά καιρούς αποσύρονται και διάγουν  έναν μοναχικό βίο στο κέλυφος των εργαστηρίων τους, αυτός ο συλλογικός εγκλεισμός ήταν μια καλή αφορμή για εσωστρέφεια, για  να δημιουργήσουν χωρίς τους συνήθεις περισπασμούς της καθημερινότητας.

Επιπλέον, όλη αυτή η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, με τόσο θάνατο στις οθόνες μας κι όλα τα συναφή υπαρξιακά ερωτήματα, που άλλοτε αναδεικνύονται  στην επιφάνεια του συνειδητού  κι άλλοτε κοχλάζουν στα βάθη του ασυνειδήτου, τροφοδοτεί τη φαντασία και γίνεται εφαλτήριο έντονης δημιουργικότητας .

-Τέχνες | Καλλιτέχνες. Ποιά θα είναι η επόμενη ημέρα;

-Όλοι οι προαναφερθέντες πλήττονται αμείλικτα από την πανδημία. Τα μέτρα περιορισμού, αλλά και ο φόβος του συγχρωτίζεσθαι αποτρέπουν τον κόσμο από το να κυκλοφορήσει, να επισκεφτεί εκθεσιακούς χώρους, να αγοράσει, να παρακολουθήσει μια θεατρική παράσταση ή ένα κονσέρτο.

Μπορεί να συμβεί και το ακριβως αντίθετο βεβαια, οι συνθήκες αυτές να δημιουργήσουν στο κοινό την ανάγκη να βρει καταφύγιο  στην τέχνη, που κατά τον Σεφέρη, έχει παρηγορητικό  χαρακτήρα.

Για πολλούς ανθρώπους είναι η πνευματική ζωή που θα προσφέρει  τα εργαλεία για κατανόηση ή υπέρβαση της πραγματικότητας.

Κατά κανόνα όμως, η παρούσα συνθήκη είναι γεγονός που δημιουργεί δυσπραγία. Μπορεί να  δίνει τροφή για δημιουργία, αλλά απαγορεύει την συνάθροιση και δυσχεραίνει την επικοινωνία, τόσο των καλλιτεχνών με το κοινό, όσο και με τους συνεργάτες τους, τους εκθεσιακούς χώρους κλπ.

Ήδη γινεται μια στροφή προς τη διαδικτυακή  προσέγγιση του κοινού. Δεδομένης της παγκόσμιας εμβέλειας αυτής της κρίσης, κατανοώ ότι πρέπει να αξιοποιηθεί κάθε ψηφιακή δίοδος, ώστε να διατηρηθεί η επαφή με τον κόσμο, προσωπικά όμως την θεωρώ μια αποστειρωμένη τακτική που δε μπορεί να υποκαταστήσει  την εκ του σύνεγγυς σχέση.

-Η αγορά της τέχνης θα επηρεασθεί;  Πόσο και πως;

 –Απόλυτα, πρωτίστως για ψυχολογικούς λόγους αλλά και οικονομικούς. Η κρίση αυτή πλήττει ποικιλοτρόπως, όλα τα οικονομικά στρώματα. Όλοι οι χώροι τέχνης στον κόσμο κάνουν παύση της δραστηριότητάς τους. Τα μουσεία και οι γκαλερί έκλεισαν, οι εκθέσεις και οι φουάρ ακυρώνονται και οι δημοπρασίες έχουν αναβληθεί.

-Τέχνη | Τεχνολογία. Ποιός θα είναι ο ρόλος της τεχνολογίας στην επικοινωνία, αλλά και στην αγορά της τέχνης;

–Η τεχνολογία μπορεί να γίνει ένα πρόσκαιρο υποκατάστατο. Θα δημιουργήσει μια δίοδο, που όμως δε μπορεί να αντισταθμίσει  την εμπειρία ενός έργου τέχνης, το οποίο απευθύνεται σε όλες τις αισθήσεις. Ως εκ τούτου, δεν αισιοδοξώ ότι θα αναστήσει και την αγορά της τέχνης.

-Τέχνη | Κοινωνική Αποστασιοποίηση. Πως μπορεί να λειτουργήσει η τέχνη με κανόνες κοινωνικής απόστασης;

 –Η τέχνη εμπεριέχει τον θεατή και ολοκληρώνεται μέσα απ’ αυτόν, και τον τρόπο που προσλαμβάνει το έργο. Θα γίνονται πράγματα τηλεοπτικά και διαδικτυακά μέχρι να επανέλθουμε σε μια μερική, αποστασιοποιημένη «κανονικότητα», αλλά φοβάμαι ότι το ζητούμενο, η  ανεμπόδιστη διάδραση, θα ασφυκτιά για καιρό στο φοβικό κλίμα της εποχής και θα περιορίζεται από τα μέσα προφύλαξης.

-Ποιό γνωστό έργο σύγχρονης τέχνης θα επιλέγατε για να περιγράψετε την υπάρχουσα κατάσταση και γιατί;

-Το “La Nona Ora”, του Maurizio Cattelan. Μια πολυεστερική ρέπλικα του Πάπα Ιωάννη- Παύλου χτυπημένη από έναν μετεωρίτη. Η πανδημία του κορονοϊού μου θυμίζει  θανατικά άλλων αιώνων, έρχεται σαν αιφνίδια απειλή εξ ουρανού να αλώσει όλες τις βεβαιότητες μας και να θέσει σε δοκιμασία τις αντοχές των δομών εξουσίας.

-Η ιστορία, μέχρι σήμερα, έχει δείξει πως η τέχνη επιβιώνει ακόμη και κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες και μάλιστα προσφέροντας σημαντικά έργα. Θα συμβεί το ίδιο και τώρα;

-Ο Graham Greene γράφει στον «Τρίτο άνθρωπο», ότι η Ιταλία υπό τους Βοργίες για τριάντα χρόνια έζησε πολέμους, τρομοκρατία, δολοφονίες και αιματοχυσία και ανέδειξε  τον Μιχαήλ Άγγελο, τον Λεονάρντο ντα Βίντσι και την Αναγέννηση. Στην Ελβετία έζησαν  αδελφωμένοι 500 χρόνια δημοκρατίας και ειρήνης και το μόνο τους επίτευγμα ήταν το ρολόι με τον κούκο! Σαφώς και απεύχομαι να ζήσουμε τα πιο δημιουργικά μας χρόνια σε χαλεπούς καιρούς, είναι όμως κοινή παραδοχή ότι οι ακραίες εποχές και συνθήκες αναδεικνύουν αριστουργήματα.

who is who

Ο Κωνσταντίνος Πάτσιος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1977. Ξεκίνησε τις σπουδές του με Οικονομικά και Δίκαιο στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά και στο Grand ecole de commerce του Poitiers στη Γαλλία. Στη συνέχεια σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών ζωγραφική με τον Γ. Ψυχοπαίδη και τον Μ. Σπηλιόπουλο, γλυπτική με τον Ν. Τρανό και στο Rhode Island school of design, Providence, U.S.A. Εχει πραγματοποιήσει οκτώ ατομικές και συμμετείχε σε πληθώρα ομαδικών εκθέσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ενδεικτικά αναφέρονται: Ατομικές εκθέσεις: ‘Τhe scrambled papers theory’, υπό την επιμέλεια της Λουίζας Καραπιδάκη, Alma Gallery, Απρίλιος 2019 . “The lost Parthenon”, υπό την επιμέλεια της Λεώνης Γαβρία, gallery Melkart, Paris, Aπρίλιος 2016. “Μedea”, Positions art fair Berlin, Alma gallery, Oκτώβριος 2015. “The Twisted Odyssey”, Underdog Gallery, Λονδίνο, Ιούνιος 2015 / Blender gallery Αθήνα, Απρίλιος 2015 . ” The Divine Comedy “, Fizz gallery, επιμέλεια Αλέξιος Παπαζαχαρίας Αθήνα, Απρίλιος 2010. ReMap 2, “Sugar Mao” επιμέλεια Μαρίνα Φωκίδη, Αθήνα, Μάιος 2009, The Artweek , επιμέλεια Anne Lildholdt Jensen, Αμπένρα Δανία, Ιούλιος 2009.

Ομαδικές εκθέσεις: STROKE Artfair, Blender Gallery, Μόναχο 2019. Art Market Budapest , Alma Gallery , Οκτώβριος 2018, ” Die Kunst ist ein ausweg bei sexuellen problemen ”, επιμέλεια Μεγακλής Ρογκάκος και Ιωάννης Αρχοντάκης, Αγία Πετρούπολη 2018, “100 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση”, Κρατικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, επιμέλεια Γιάννης Μπόλης ,’FAKE’ The Pulse Gallery, επιμέλεια Λουίζα Καραπιδάκη 2016,”Ατίθασα νιάτα’, επιμέλεια Λουίζα Καραπιδάκη , Evripides Art Gallery, 2016 “Filoxenia”, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης – Ελαιουργείο , Χανιά 2015, Art Athina 2016, Melkart gallery, Blender Gallery, ” Heroica”, Art Athina Platform project , επιμέλεια Provo Principles 2015, “Διά”, Βυζαντινό μουσείο, επιμέλεια Ελίνα και Ντόρα Θεοδωροπούλου, Αθήνα, Οκτώβριος 2014. “Vanitas”, επιμέλεια Γιάννης Μπόλης και Cube Gallery, Παλιά Λουτρά Πάτρα, Ιούνιος 2014. “Statement made “, Art Athina, επιμέλεια Αρτεμις Ποταμιάνου, Ιούνιος 2014 ” Μετάβαση”, επιμέλεια Provo Principles -Γιάννης Μπόλης , Δημοτική Πινακοθήκη Αθηνών 2013, “The portrait of a museum” Averoff Museum, Metsovo, 2008 Contemporary Istanbul – gallery Ekfrasi, Istanbul 2007 Goldener Centaur, Münchner Künstlerhaus, “Tο πορτρέτο ενός μουσείου” Μουσείο Αβέρωφ, Μέτσοβο, Σεπτέμβριος 2008, Contemporary Istanbul – γκαλερί Εκφραση, Κων/πολη Απρίλιος 2007. Goldener Centaur, Münchner Künstlerhaus Μόναχο Μάιος 2007,”FATA MORGANA” μουσείο Μπενάκη, επιμέλεια Γ. Ψυχοπαίδης, Αθήνα, Μάρτιος 2006.