Πρόσφατα θαυμάσαμε στην Zivasart Gallery τη λυρική ζωγραφική του εικαστικού, Μάνθου Γαΐτη με τίτλο «Σονέτα του απρόβλεπτου έρωτα – Αναφορά στον Λόρκα», εμπνευσμένη από την ποίηση του Federico Garcia Lorca.

Ο εικαστικός, επηρεασμένος από τους στοίχους του ποιητή της ισπανικής γενιάς του ’27, που ύμνησε το πάθος, την αγάπη και τον θάνατο, θέλησε να μεταφέρει στις υδατογραφίες του τη σκέψη και το συναίσθημα του, άλλοτε με ρομαντισμό και άλλοτε με δύναμη και ένταση.

Με τις είκοσι περίπου ακουαρέλλες δυναμικής συνθετικής μαεστρίας, που εκθέτει στην Zivasart, ο Γαϊτης εξάρει την ομορφιά και τη δύναμη της ποίησής του μεγάλου τραγικού ποιητή του Duente και απαντά στο ερώτημα που έχει ο ίδιος θέσει στον εαυτό του, δηλαδή αν δηλαδή υπάρχει η δυνατότητα μίας ‘’ζωγραφισμένης ποίησης’’ αυτόνομης, αυτεξούσιας, βασιλικής.

Από το 2000, ο Μάνθος Γαίτης ακολούθησε καινούργιους δρόμους εικονογραφώντας τα ποιήματα του T. S. Elliot με αλληγορικά στοιχεία και συμβολισμούς. Το 2009 επηρεασμένος από τις «αόρατες πόλεις» του Καλβίνο, έδωσε την δική του εικονοποιητική ερμηνεία καταγωγής της πόλης και του χωριού.

Τα τελευταία χρόνια εμμένοντας στην ποίηση ως πηγή έμπνευσης επικεντρώθηκε στο συναίσθημα, στο πάθος και στην ανείπωτη συγκίνηση του λόγου του Ισπανού ποιητή και δραματουργού που σηματοδότησε την «αργυρή εποχή» της ισπανικής λογοτεχνίας.

Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

-Στην πολύχρονη καλλιτεχνική σας διαδρομή έχετε ασχοληθεί με ποικιλία θεμάτων. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τις θεματικές ενότητες με τις οποίες έχετε καταπιαστεί;

-Είναι αλήθεια ότι στην 40χρονη διαδρομή μου στη ζωγραφική η θεματολογία μου διαφοροποιήθηκε αισθητά.

Αρχικά αμέσως μετά τα σπουδαστικά μου χρόνια κυριάρχησε μια ανθρωποκεντρική ζωγραφική με ρεαλιστικές αναφορές και λίγο αργότερα το τοπίο με ιμπρεσιονιστική διάθεση.

–Τι τεχνικές έχετε χρησιμοποιήσει;

-Από τα τέλη της δεκαετίας του ’90, η λογοτεχνία και ιδιαίτερα η ποίηση έγινε ο δρόμος ή καλύτερα το δέντρο, τους χυμούς του οποίου γεύτηκαν προσεγγίζοντας με ζωγραφικό τρόπο ανθρώπινες, καθολικές αξίες.

Έτσι, με αναφορά τα “τέσσερα κουαρτέτα” του Έλιοτ αλλά και τις «αόρατες πόλεις του Καλβίνο» η ζωγραφική μου άρχισε να συντροφεύει στίχους κ να πλουτίζει από τις εικόνες τους.

Οι τεχνικές και τα υλικά που χρησιμοποίησα είχαν να κάνουν με τη θεματολογία που επέλεγα κάθε φορά.

Και για να σας δώσω κάποια παραδείγματα, στην ανθρωπομορφική ζωγραφική και τους κλειστούς εσωτερικούς χώρους δούλεψα με λάδια.

Στα τοπία, χρησιμοποίησα την ελαφρότητα του ξηρού παστέλ και την διεισδυτικότητα της υδατογραφίες ενώ στην εικονογράφηση της ποίησης μικτές τεχνικές με ακουαρέλες, τέμπερες, εφευρήματα του “τυχαίου”, την μονοτυπία κ την ματιέρα.

–Έχετε υπάρξει μαθητής σπουδαίων δασκάλων όπως ο Νίκος Κεσανλής, ο Γιάννης Μόραλης, ο Δημήτρης Μυταράς και εν συνεχεία μεταλαμπαδεύετε τη γνώση σας και διδάσκετε νέους καλλιτέχνες. Τι συναισθήματα σας δημιουργεί αυτό;

–Είχα την τύχη να βρεθώ δίπλα σε σημαντικούς ζωγράφους αλλά και δάσκαλους όπως τον Μόραλη τον Μυταρά και τον Κεσσανλή.

Από τους δύο πρώτους επηρεάστηκε περισσότερο μιας και μου ταιριάζει η ζωγραφική του χρωστήρα, η ζωγραφική του ” βλέμματος. Η σεζανική , μετασεζανική διδασκαλία του Μόραλη με ενσωμάτωση ακαδημαϊκών αξιών αλλά και η ευρηματική κ πολλές φορές εμπνευσμένη διδασκαλία του Μυταρά με στοιχεία μεταμοντερνισμού καθοδήγησαν τις κορφοπλαστικές αναζητήσεις μου , ενώ οι κατευθύνσεις του Κεσσανλή προκαλούσαν αντιστικτικές αντιθέσεις τα πρώτα σπουδαστικά μου χρόνια.

Η επαφή μου με τα νέα παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με τις εικαστικές τέχνες είναι ζωοδοτική και αναμφίβολα αλληλοτροφοδοτούμενη.

Αγαπώ αυτή την πλευρά της επαγγελματικής δραστηριότητας. Την υπηρετώ με πάθος χωρίς κανένα στοιχείο δημοσιουπαλληλισμού. Η μόρφωση αλλά και η παιδεία των νέων αποτελεί βασική επιμέλεια της πολιτείας αλλά και αναπόδραστη ευθύνη για εμάς ως δασκάλους της τέχνης.

–Κατάγεστε από την Τήνο και ο τόπος καταγωγής σας σας έχει επηρεάσει σημαντικά. Τι είναι η Τήνος για σας;

-Η Τήνος αποτελεί έναν επίγειο παράδεισο καθώς η φύση μα και ο αέρας της φουσκώνει τα πανιά, φρεσκάρει την διάθεση, πλουτίζει τις αισθήσεις μου. Λειτουργεί πως να το πω… σαν τροφοδότης ήλιος για μένα προσωπικά αλλά και για τη δουλειά μου.

–Από ποιους καλλιτέχνες έχετε δεχτεί επιρροή;

-Η πύκνωση και η λιτότητα ως βασικά συστατικά της ποίησης, με οδηγούν σε νέους τρόπους απεικόνισης όπου η αλληγορία αποτυπώνεται με ένα σουρεαλιστικό ή μεταφυσικό τρόπο.

Άμεσες ή έμμεσες επιρροές έχω αποκτήσει ζωγραφική του Πάουλ Κλέε (Paul Klee), του Ντελωναί (Robert Delaunay).

-Ποια η σχέση ποίησης και ζωγραφικής;

-Από τους Έλληνες ζωγράφους γοητεύομαι από τον Παπαλουκά και την δωρικότητα του Μαλέα κ από τους σύγχρονους με συγκινεί ο Μποκώρος κ ο Γιώργος ο Ρόρρης.

Στην ποίηση, πέρα από τον Λόρκα, έχω διαβάσει Νερούντα, Ράινερ Μαρία Ρίλκε και φυσικά αγαπώ την ποίηση του Ρίτσου, του Αναγνωστάκη.

Με δυο λόγια, η ποίηση λειτουργεί σε μένα σαν την λεκτική απόδοση μιας εικόνας ενώ η ζωγραφική αποτυπώνει με τον πιο ποιητικό τρόπο τη φύση ή ακόμα κ την σκέψη του ανθρώπου.

–Στην τελευταία σας έκθεση που παρουσιάσατε στην γκαλερί Zivasart στο Μαρούσι με τίτλο «Σονέτα του απρόβλεπτου έρωτα» διαφαίνεται η καταλυτική επίδραση του μεγάλου Ισπανού ποιητή στη σκέψη και στην έκφραση σας. Μιλήστε μας γι αυτό.

-Η προσωπικότητα του Λόρκα εκφράζει με τον πιο εύγλωττο, ονειρικό, φαντασιακό τρόπο από τη μια τη γιορτή και τη χαρά της ζωής και από την άλλη με τον πλέον τραγικό τρόπο μιλάει για τη βία, τον θάνατο κ την καταστροφή, συνθέτοντας με τις πλέον ακραίες αντιθέσεις την παραδοξότητα της ζωής.

Η προσέγγιση μου στο Λόρκα ακουμπάει τη λυρική του πλευρά γιατί όπως έλεγε κ ο ίδιος….” Ο λυρισμός είναι ίσως ο μόνος που μπορεί να μας σώσει μπροστά στην αιωνιότητα”.

–Ποια τα μελλοντικά σας σχέδια;

-Θα συνεχίζομαι να δουλεύω στην εικονογράφηση του ποιητικού λόγου γιατί αυτό είναι κάτι που με συγκινεί και με εκφράζει.

Η έκθεση τέλεσε υπό την αιγίδα του Ισπανικού Μορφωτικού ινστιτούτου Θερβάντες.

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα axianews