Γράφει ο Σωτήρης Χάιδας

Ο Johannes Vermeer (31 Οκτωβρίου 1632 – 15 Δεκεμβρίου 1675) υπήρξε Ολλανδός ζωγράφος του 17^ου αιώνα που έμελλε να σφραγίσει τη θέση του στο πάνθεον των σπουδαιότερων της εποχής του, με τον διασημότερο πίνακα του να κοσμεί αυτή τη στιγμή το Μουσείο Τέχνης, Μαουριτσχάους, στη Χάγη, εδώ και πάνω από έναν αιώνα, με μια αθρόα συρροή από επισκέπτες να κοντοστέκεται για ώρες για να θαυμάσει τον εν λόγω πίνακα μεθυστικής ακτινοβολίας. Από αυτόν εμπνεύστηκε η Tracy Chevalier το 1999 για το βιβλίο της και μεταφέρθηκε και στην μεγάλη οθόνη το 2003, με τον ομώνυμο τίτλο «Girl with a Pearl Earring» (στα ελληνικά «Το κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι»).

Το Κορίτσι με το Μαργαριταρένιο Σκουλαρίκι είναι ο πλέον γνωστός και αναγνωρίσιμος πίνακας του Βερμέερ και ένα από τα πιο διάσημα ζωγραφικά έργα στον κόσμο

Βρισκόμαστε στο Delft της Ολλανδίας, το σωτήριο έτος 1665, με τα απόνερα (και βρωμόνερα) του Μεσαίωνα να είναι ακόμα ορατά και την Griet (Scarlett Johansson), μια νεαρή χωριατοπούλα να αφήνει το πατρικό της και τον άρρωστο πατέρας της για να πιάσει δουλειά ως υπηρέτρια στην οικία του -ήδη- διάσημου ζωγράφου Vermeer (Colin Firth), που ζει με την «δωρική» γυναίκα του. Με αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλίσει στην οικογένειά της ένα πόσο για να τη γλιτώσει από την ανέχεια, στέλνοντάς της τακτικά χρήματα.

Η δουλειά, εντούτοις, θα αποδειχθεί επίμοχθη, με την ίδια να αναλαμβάνει πολλαπλές εργασίες προκειμένου να πείσει για την αξιοπιστία της και να κερδίσει την εμπιστοσύνη των φιλάρεσκων, απαιτητικών αφεντικών της, οριστικοποιώντας έτσι την πρόσληψή της. Πολύ γρήγορα θα εγκλιματιστεί στην νέα της καθημερινότητα και θα ενσωματωθεί στην ρουτίνα να με τις άλλες υπηρέτριες, με την σιβυλλική της προσωπικότητα όμως να ξεχωρίζει, κάτι που θα αποτελέσει αργότερα και θέλγητρο για τον διαπρεπή ζωγράφο και θρυαλλίδα για το ξέσπασμα της συζύγου.

Κουτσομπολιά και παραφιλολογίες που αφορούν τον ακριβοθώρητο ζωγράφο έχουν χτίσει ένα μυστήριο και δέος γύρω από αυτόν, καθώς οι εμφανίσεις του σπάνιες και η παρουσία του αφοπλιστική.

Στο μεταξύ, η Griet, θα γνωρίσει τον γιό του οικογενειακού τους χασάπη, του οποίου το σπινθηροβόλο βλέμμα θα φτερουγίσει για τα μάτια της, με ένα ειδύλλιο να αρχίζει να σφυρηλατείται. Μια εμφανής, αναπόφευκτη ταξική σύγκριση με αυτόν και τον ζωγράφο αρχίζει να διαφαίνεται στα μεγάλα, επιβλητικά μάτια της, που τελικά θα γοητευθούν από την σοφία που εκπέμπει ο Vermeer, ο οποίος με την σειρά του θα αναζωογονηθεί από τη φρεσκάδα που αυτή θα του απελευθερώσει στην μονότονη, παραπαίουσα ρουτίνα του και θα τον αιμοδοτήσει με νέο αίμα δημιουργικότητας.

Η Griet θα γίνει η μούσα του στον περίφημο πίνακα, αιχμαλωτίζοντάς τον αυθωρεί με την φωτογενή της παρουσία, όταν θα γίνει πρώτη φορά αντικείμενο παρατήρησης από αυτόν, όσο αυτή εκτελούσε υπηρεσίες της καθιερωμένης καθαριότητας, σε μια στιγμή ρουτίνας που θα αποτελέσει για τον ίδιο προϊόν καλλιτεχνικής ανάνηψης, καθ’ότι ανέκαθεν εμπνεόταν από την καθημερινή ζωή της αστικής τάξης.

Η πρωταγωνίστρια θα παρασυρθεί από την χρωματική πανδαισία που θα ανθοστολίσει τον μουντό κόσμο της, συστήνοντάς της αχαρτογράφητα για αυτήν εγκεφαλικά ερεθίσματα και μετατρέποντάς την σταδιακά από υπηρέτρια σε μοντέλο, μαθήτρια και βοηθό του, σε μια εξελικτική διαδικασία ατομικής απελευθέρωσης και όψιμης ενηλικίωσης. Ο ζωγράφος θα εντοπίσει στο πρόσωπο της νεαρής, μια φιγούρα εκπάγλου καλλονής έτοιμη για ζωγραφική απεικόνιση και ερωτικό κάλεσμα.To άχρωμο,ψυχρό πρόσωπό της διατίθεται να φιλοξενήσει στην επιφάνειά του τον πυρακτωμένο κόσμο των χρωμάτων του ζωγράφου και η ευεπίφορη ψυχή της να παρασυρθεί ολοκληρωτικά από τις καλλιτεχνικές -και μη- ορέξεις του.

Την ταινία την διατρέχει μια έντονη φωτεινότητα που προσγειώνεται στο χλωμό, άβγαλτο, παρθένο πρόσωπο της πρωταγωνίστριας η οποία εκφράζει το νέο, το ακατέργαστο, το απαστράπτον, σε εναν σκληρό, τραχύ κόσμο, ενήλικης μπουρζουαζίας και ηθικής ανυπολυψίας.

Η εγγενή της αθωότητα και το νεαρό της ηλικίας της, την καθιστούν εύκολα εκμεταλλεύσιμη και ευθραυστότητά της θα αποτελέσει λεία για την γυναίκα του ζωγράφου, η οποία αρχίζει να ψυχανεμίζεται μια επικείμενη εκθρόνιση στο πρόσωπό της, κάτι που δεν αποτελεί επουδενί πρόθεση της μικρής Griet. Σαν να ζεί σε όνειρο μαγεύεται περισσότερο από την αναπαράσταση της πραγματικότητας παρά από την ίδια την πραγματικότητα. Ο Vermeer δεν θα μπορέσει να κρύψει τον άκρατο ενθουσιασμό του άμα τη εμφανίσει της στο οπτικό του πεδίο και τα υπόλοιπα είναι όπως λέμε… ιστορία.

Σαν άλλη Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων, θα έρθει προ των πυλών ενός νεοαποκτηθέντος κόσμου που θα ανοιχτεί διάπλατα μπροστά της για να ιχνηλατήσει τον εαυτό της εντός του. Θα διδαχθεί την ανάμειξη των χρωμάτων μαθητεύοντας δίπλα στον καλλιτέχνη, θα μάθει τα πρωτογενή υλικά που χρησιμοποιεί και θα αλληλεπιδράσει με την τέχνη ως μέσο για να εκφράσει τα αποσιωπημένα -έως τώρα- συναισθήματα και να αφυπνιστεί υπαρξιακά μέσα από αυτή την καινοφανή επαφή. Η συνεχής αυτή τριβή μαζί του θα σηματοδοτήσει μια σχέση μαθήτριας-δασκάλου, μοντέλου-ζωγράφου, ώριμου άντρα-άγουρης δεσποινίδας, προσπορίζοντας στο μετέπειτα κοινό τον εν λόγω εμβληματικό πίνακα του Vermeer, αποκύημα αυτής της αναπάντεχης γνωριμίας.

Movie: Girl With A Pearl Earring

Starring: Scarlett Johansson, Colin Firth, Tom Wilkinson – Girl with a Pearl Earring (2003) Official Trailer – Scarlett Johansson Movie

A young peasant maid working in the house of painter Johannes Vermeer becomes his talented assistant and the model for one of his most famous works.