Ο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ δημιούργησε μέσα σε δεκατρία χρόνια ένα πλήθος σαράντα ενός ταινιών δημιουργώντας ένα ακατάρριπτο ρεκόρ για την ιστορία του κινηματογράφου.
Μέσα στις ταινίες του παρουσιάζει χαρακτήρες από όλες τις κοινωνικές τάξεις, τα φυλετικά και εθνικά υπόβαθρα και τους σεξουαλικούς προσανατολισμούς, οι οποίοι βασανίζονται από τη θλίψη, το άγχος και την ενοχή.
Ο Φασμπίντερ επιμένει στη δυσφορία σαν μια θεμελιώδη συνθήκη του κοινωνικού δεσμού. Υπό αυτό το πρίσμα, οι ταινίες του παραμένουν εξαιρετικά επίκαιρες.
Aποτελεί έναν απ΄ τους λίγους σκηνοθέτες που άσκησε δριμύτατη κριτική στο ηθικό και πολιτικό σύστημα της χώρας του μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ περιέγραφε με λεπτομέρειες ή υπαινιγμούς την παρακμή μιας κοινωνίας προσκολλημένης σε έναν ασφυκτικό κώδικα αξιών, που δαιμονοποιούσε όσα μέλη της διαφοροποιούνταν από τον κανόνα, άποψη που γίνεται ορατή μέσω της τραγικής κατάληξης στο “Έφι Μπρίστ” και στο “Η γυναίκα του σταθμάρχη”.
Ο Φασμπίντερ καταφέρνει να παρουσιάσει τόσο
την ασχήμια των υποβαθμισμένων γειτονιών
όσο και την σκληρότητα των ανθρώπων σχέσεων μεταξύ των κατοίκων τους
Στην ταινία του “ο φόβος τρώει τα σωθικά”, με αφορμή τον έρωτα μιας μεσοαστής χήρας με έναν μετανάστη από το Μαρόκο, θίγεται το θέμα των ρατσιστικών προκαταλήψεων, στις οποίες πέφτει θύμα ο ήρωας από άτομα του περιβάλλοντος του.
O Φασμπίντερ παρουσιάζεται ιδιαίτερα αιχμηρός καθώς πραγματεύεται το μηχανισμό ανέλιξης των ειδώλων, δείχνοντας τις υποχωρήσεις που κάνουν με στόχο τη δόξα με τίμημα την ηθική και προσωπική τους καταρράκωση.
Πιο συγκεκριμένα στο “Λιλί Μαρλέν”, η πρωταγωνίστρια βρίσκεται σιγά σιγά εγκλωβισμένη στους μηχανισμούς εξουσίας και με δόλωμα την χρηματική αποκατάσταση και την κοινωνική αναγνώριση χάνει κάθε ελευθερία.
Στο “Γάμο της Μαρίας Μπράουν” απεικονίζεται το “γερμανικό οικονομικό θαύμα”. Ο φόνος του αφρο- Αμερικάνου εραστή συμβολίζει τα όρια που δεν υπερβαίνει, τελικώς, το νέο κράτος δημοκρατικής ανοχής, παρόλο το τέλος του ναζισμού.
Ο Φασμπίντερ επιμένει στη δυσφορία σαν
μια θεμελιώδη συνθήκη του κοινωνικού δεσμού.
Στο “Λόλα” πρωτεύοντα ρόλο παίζει ο έρωτας που οδηγεί τους ανθρώπους να αποδεχτούν πράγματα ενάντια στην ηθική και τον χαρακτήρα τους είτε για να κατακτήσουν το αντικείμενο του πόθου τους, είτε για να αποκτήσουν κοινωνική καταξίωση.
Στο “Η χρονιά με τα 13 φεγγάρια” διαδραματίζεται η ιστορία του πρωταγωνιστή που δεν νιώθει άνετα με τον εαυτό του ούτε ως Έλβιν ούτε αργότερα ως Ελβίρα. Με πλάνα κυρίως εσωτερικών χώρων ξεδιπλώνονται όλες οι ενδόμυχες συγκρούσεις που οδήγησαν τον ήρωα να αμφιβάλει για την ταυτότητα του και να ζει σε οικονομική ανασφάλεια.
Στο “ Τα πικρά δάκρυα της Πέτρας Φον Κάντ” παρακολουθούμε τον εγκλεισμό των χαρακτήρων στο σπίτι της Πέτρας, το οποίο είναι ταυτόχρονα ο εγκλεισμός τους στον ψυχικό κόσμο. Η έντονη εσωτερικότητα τους, ωθεί στη διάρκεια της ταινίας να γίνουν διακοσμητικοί, ενώ τους χαρακτηρίζει έντονη διαφορετικότητα.
O “Καβγατζής” το κύκνειο άσμα του σκηνοθέτη, μοιάζει περισσότερο με ένα θεατρικό δρώμενο, όπου τα μη ρεαλιστικά σκηνικά σε μπλε και μοβ αποχρώσεις υπνωτίζουν τον θεατή και δημιουργούν ένα εξπρεσιονιστικό περιβάλλον.
O Φασμπίντερ παρουσιάζεται ιδιαίτερα αιχμηρός
καθώς πραγματεύεται το μηχανισμό ανέλιξης των ειδώλων
Ένας παντογνώστης αφηγητής μας αποκαλύπτει τις σκέψεις των πρωταγωνιστών και μας πληροφορεί για τι πρόκειται να συμβεί ενώ η μουσική συμβάλλει στον λυρισμό της ταινίας, όπου ακόμα και οι σκληρές ή ακραίες σκηνές «εξωραΐζονται» και παρουσιάζονται σαν μια ιερή τελετουργία.
Ο Φασμπίντερ καταφέρνει να παρουσιάσει τόσο την ασχήμια των υποβαθμισμένων γειτονιών όσο και την σκληρότητα των ανθρώπων σχέσεων μεταξύ των κατοίκων τους. Εστιάζει ιδιαίτερα στο πρόσκαιρο χώρο του θεάματος ενώ θεωρεί ότι η οικονομική ευμάρεια συνδέεται με απαξιωτικές για την ανθρώπινή αξιοπρέπεια συμπεριφορές.
