Ο Μίλτος Παπαστεργίου, καταξιωμένος γλύπτης και ζωγράφος, παρουσίασε πριν λίγες ημέρες τη νέα του δουλειά στην γκαλερί Contemporary Athens στο Κολωνάκι. Το φιλότεχνο κοινό θαύμασε σχέδια μικρών και μεγάλων διαστάσεων καθώς και δύο εξαιρετικά γλυπτά με θέμα το γυναικείο σώμα..
Ο Παπαστεργίου ως έμπειρος γλύπτης, αξιοποιεί τις γνώσεις του στη γλυφή, στις φωτοσκιάσεις, στο πλάσιμο των όγκων, στην απόδοση των αναλογιών και τις μεταφέρει εύγλωττα στην επίπεδη επιφάνεια. Στα σχέδια του διακρίνουμε την ευκολία με την οποία προσαρμόζει τις πλαστικές ιδιότητες της γλυπτικής στη ζωγραφική του μανιέρα.
Όπως αναφέρει και η Ιστορικός Τέχνης Λουϊζα Καραπιδάκη, ο Παπαστεργίου «Ως έμπειρος γλύπτης αξιοποιεί τις γνώσεις του στη γλυφή και στην περίοπτη αισθητική, στις φωτοσκιάσεις, στο πλάσιμο των όγκων, στην απόδοση των αναλογιών, και τις μεταφέρει εύγλωττα στην επίπεδη επιφάνεια. Επινοεί εύστοχα σχεδιαστικά τεχνάσματα, συνδυάζει μικτές τεχνικές και δημιουργεί έντονες ματιέρες με την παλίμψηστη χρήση χαρτιών πάνω στην ξύλινη επιφάνεια. Στη συνέχεια μεσολαβεί δραστικά ως ζωγράφος στα έργα με τη χειρονομιακή του γραφή, έως ότου διαμορφώσει την επιθυμητή εικαστική διατύπωση.
Οι επεμβάσεις του με ζωγραφική, κολλάζ και sgraffito αποδίδουν με ακρίβεια τις αφηγηματικές και εξπρεσιονιστικές του τάσεις. Η λιτότητα των χρωματικών τόνων ενισχύει τη δυναμική των γραμμικών του διατυπώσεων, γιατί προβάλλει τις ζωγραφικές του αξίες χωρίς να αποσπά την προσοχή από την εικονιζόμενη παράσταση.
Άλλωστε, ο καλλιτέχνης σ’ αυτή τη θεματολογία δεν εκφράζεται μέσα από το χρώμα, αλλά μέσα από τη σχεδιαστική του δεινότητα και τη χωροδυναμική των συνθέσεών του. Η επιλεκτική παραστατικότητα και οι συνεχείς εναλλαγές μεταξύ απεικόνισης και μη προδίδουν τις αισθητηριακές του επεκτάσεις. Αυτή είναι και η ιδιαιτερότητα της έκφρασής του, η ακριβής σκιαγράφηση με τις συστηματικές αφαιρέσεις και τις επιμέρους εμφατικές απεικονίσεις ανάμεσα στα άπειρα παιχνίδια προοπτικής.
Απεικονίζει το ανθρώπινο σώμα με σαφή χαρακτηριστικά και τέλειες αναλογίες, αλλά, παρά τη ρεαλιστική διατύπωση, επιλέγει να υπερτερεί η κατακερματισμένη και αποσπασματική εικόνα. Η ευκαμψία των μορφών και η χωρίς όρια υπερβατικότητα στην εικονογραφική απόδοση των συνθέσεών του δημιουργούν μια ιδιόμορφη οπτική πραγματικότητα, που δίνει την εντύπωση της συνεχούς κίνησης και γενικότερα μιας αέναης δράσης. Επιπλέον, ο εικαστικός εκμεταλλεύεται την αίσθηση του «ημιτελούς» για να παραπέμψει στις αδρές υφές της πέτρας και των ακατέργαστων μετάλλων.
Οι ανθρωποκεντρικές εικόνες του αναδεικνύουν το γυναικείο γυμνό και προβάλλουν επιμελώς «τη γλώσσα του σώματος», ενώ τα άυλα και άχρονα, υπαινικτικά περιβάλλοντα του, προσδίδουν έναν έκδηλο ερωτισμό σε όλη την περιρρέουσα ατμόσφαιρα.»
Εμείς, παραβρεθήκαμε τόσο στα εγκαίνια της έκθεσης, όσο και στο «κλείσιμο», και το γεγονός που μας εξέπληξε θετικά ήταν ο κόσμος που επισκέφτηκε την έκθεση καθ’ όλη τη διάρκειά της παρά τις δύσκολες συνθήκες που επικρατούν στις μέρες μας. Συλλέκτες και φιλότεχνοι εκφράστηκαν με λόγια θαυμασμού για τη δουλειά του καλλιτέχνη.
Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη
-Μίλτο, είχατε την τύχη να έχετε εξαιρετικούς δασκάλους, όπως τον Γιάννη Παππά, τον Νίκο Νικολάου και άλλους. Πώς πιστεύετε ότι σας επηρέασαν τόσο σαν ζωγράφο αλλά και σαν άνθρωπο;
– Η δική μου γενιά είχε την τύχη να έχει δασκάλους, τους τελευταίους της γενιάς του ΄30 δηλαδή τον Μόραλη, τον Μαυροΐδη, τον Παππά, τον Πρεβελάκη, τον Καλαμάρα αν και αυτός ήταν μεταγενέστερος.
Η γενιά αυτή είχε γαλουχηθεί με άλλες αξίες και μας βοήθησε με την έννοια της πίστης στην τέχνη και του μύθου και όχι της απομυθοποίησης και της καταστροφής. Όπως λοιπόν οι δάσκαλοί μας έθεσαν τις βάσεις, έτσι και εμείς, συνεχίσαμε με την πίστη και με την δουλειά να επενδύουμε στην Τέχνη. Ταχθήκαμε σε αυτήν. Θυμάμαι νύχτες που περνούσαν αφιερωμένες σε διάβασμα, μελέτη και μεταφράσεις του δάσκαλού μου Γιάννη Παπά και συγγράμματα πολλών άλλων.
-Πιστεύετε ότι η υπαίθρια τέχνη στην Ελλάδα χαίρει της εκτιμήσεως που της αρμόζει;
-Η υπαίθρια τέχνη στην Ελλάδα είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Δυστυχώς δηλαδή γιατί στην χώρα μας θα έπρεπε να ανθίζει. Θεωρώ όμως ότι έχουμε δει και πολλά κακά έργα. Δεν υπάρχει μία ελευθερία, μία χαρά και ένας ωραίος διάλογος του έργου με την αρχιτεκτονική και το πράσινο. Θεωρώ ότι σχεδόν απουσιάζει η τέχνη στο δημόσιο χώρο.
Μου αρέσει να αντιμετωπίζω το γυμνό με ένταση και ανανεωμένη ματιά
-Πώς θα αισθανόσασταν αν βλέπατε κάποιο υπαίθριο έργο σας κακοποιημένο;
-Σας διαβεβαιώ ότι έχω δει αρκετά κακοποιημένα έργα, γεγονός που με λυπεί ιδιαίτερα. Δεν έχω δει όμως μόνο έργα κακοποιημένα αλλά και πολλά κτίρια που έχουν την ίδια τύχη. Ασχήμιες γενικά, που αυτό διαμορφώνει μία γενικότερη άσχημη εικόνα στην Ελλάδα. Και αυτό είναι στενόχωρο όχι μόνο για το δικό μου έργο αλλά και για όλα τα σπουδαία έργα που φιλοδοξούν να περάσουν ωραία μηνύματα και καταλήγουν μουτζουρωμένα και σπασμένα.
Ελπίζω αυτή η κατάσταση να βελτιωθεί, να ωριμάσει ο κόσμος, να υπάρχει φύλαξη και συντήρηση και να δοθεί ένα τέλος στον βανδαλισμό και την κακοποίηση.
-Μιλήστε μας για τον ρόλο του σχεδίου στη δουλειά σας.
-Το σχέδιο αποτελεί σημαντικό, βασικό στοιχείο στη δουλειά μου. Το λατρεύω. Είναι κάτι που προσεγγίζω πάρα πολύ χρόνια. Ασχολήθηκα με το σχέδιο με σπουδή και συγκέντρωση. Μου αρέσει να αντιμετωπίζω το γυμνό με ένταση και ανανεωμένη ματιά.
-Τι αποτελεί ενδιαφέρον στο ανθρώπινο σώμα για σας για να σχεδιάστε ένα γυμνό;
-Το ανθρώπινο σώμα είχε και έχει πάντοτε εικαστικό ενδιαφέρον για μένα. Το σώμα υπάρχει στην τέχνη από την εποχή των σπηλαίων μέχρι στην εποχή μας. Η ποίηση που εκπέμπει, μία αρχέγονη ματιά στο σώμα σε αντίστιξη με την εποχή μας, την εποχή της ταχύτητας και της εικόνας.
-Εμπνέεστε από την καθημερινότητα;
-Καθόλου. Δεν εμπνέομαι από την καθημερινότητα. Μπορώ να πω ότι λειτουργώ σε αντίστιξη με την καθημερινότητα και την επικαιρότητα. Αυτό μου δίνει δύναμη για να βρίσκω την ποίηση που αποπνέει ένα σώμα, μια κίνηση μέσα στον χώρο και συγχρόνως τη μαγεία που κρύβει.
-Τι θα μας παρουσιάστε μελλοντικά;
-Μελλοντικά θα ήθελα να διατηρήσω το ίδιο ενδιαφέρον και την ίδια έκπληξη όταν σχεδιάζω.
Who is who
Ο Μίλτος Παπαστεργίου γεννήθηκε στη Λάρισα. Σπούδασε γλυπτική στην ΑΣΚΤ (1972-1977), με καθηγητή τον Γιάννη Παππά, τον Νίκο Νικολάου και άλλους σημαντικούς και καταξιωμένους καλλιτέχνες.
Συνέχισε τις σπουδές του στην École des Beaux-Arts, στο Παρίσι (1977-1979). Εργάστηκε μαζί με τον γλύπτη Πραξιτέλη Τζανουλίνο στη συντήρηση των γλυπτών στα αετώματα της Ακαδημίας Αθηνών. Σχεδίασε το έπαθλο για το βραβείο Orpheus Award του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Los Angeles (LAGFF).
Έχει παρουσιάσει το έργο του σε ατομικές εκθέσεις (Γκαλερί 7, Αίθουσα Τέχνης Έκφραση, Περιτεχνών) και σε πολλές ομαδικές εικαστικές διοργανώσεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Ερμούπολη). Έργα του υπάρχουν σε δημόσιους χώρους στο Μετρό της Αθήνας (σε συνεργασία με τη γλύπτρια Θεοδώρα Βουτσινά), στη Λάρισα, στα Χανιά, καθώς και σε ιδιωτικές συλλογές (Συλλογή Θανάση Μιχαηλίδη, Συλλογή Εμφιετζόγλου, Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα).
