O οργανισμός HYam (Hydra for Artists of the Mediterranean – Ύδρα για τους καλλιτέχνες της Μεσογείου), συνεχίζει την υποστήριξη του σε μια αναδυόμενη καλλιτεχνική σκηνή, με την επετειακή έκθεση που έχει τίτλο  Les Sirènes étaient des femmes oiseaux (Οι Σειρήνες ήταν γυναίκες πουλιά), με την οποία γιορτάζει την πέμπτη έκδοσή του.

Με την έκθεση αυτή για δεύτερη συνεχή χρονιά, ο οργανισμός HYam θέτει τις γυναίκες στο επίκεντρο της προσοχής, προσκαλώντας δύο νέες καλλιτέχνιδες, μια Κύπρια και μια Γαλλίδα,  να εκθέσουν αυτό το καλοκαίρι στο νησί της Ύδρας σε ένα από τα εμβληματικά κτίρια του νησιού. Πρόκειται για την Γαλλίδα καλλιτέχνη βίντεο  Anne-Charlotte Finel, και την Κύπρια γλύπτρια Λητώ Κάττου. Η έκθεση Les Sirènes étaient des femmes oiseaux, με θέμα την υβριδικότητα σε έναν 21ο αιώνα σε πλήρη μετάλλαξη, εγκαινιάζεται στην Οικία Τομπάζη, παράρτημα της Ανώτατης  Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας στην Ύδρα,  το Σάββατο 9 Ιουλίου 2022 και διαρκεί ως την Κυριακή 14 Αυγούστου 2022.   

Η Έκθεση 

Στην Οδύσσεια, οι Σειρήνες ήταν γυναίκες πουλιά με αγγελικό πρόσωπο και σώμα αετού, επικίνδυνες γόησσες που μάγευαν τον Οδυσσέα πριν ανταλλάξουν, αργότερα, τα φτερά τους με μία ουρά ψαριού και με τον κάτω κόσμο. Αυτά τα υβριδικά πλάσματα, μάρτυρες της αιώνιας ασάφειας, πλημμύριζαν πάντα τις λαϊκές μυθολογίες που προσανατολίζονταν προς την αμαρτία και την αρετή. Σήμερα, η υβριδοποίηση επιβάλλεται πιο ρεαλιστικά και με μεγαλύτερη ευρύτητα: με την παράλληλη αλληλοδιείσδυση των κόσμων τόσο στον προσωπικό όσο και στον κοινωνικό μας χώρο, δεν συλλογιζόμαστε πια με τα διαζευκτικά «ή» αλλά με τα «και».

Τα υβριδικά πλάσματα της Λητούς Κάττου που συνδυάζουν το ανθρώπινο, το θεϊκό, την πανίδα και τη χλωρίδα ενσαρκώνουν αυτήν τη ζωτική ανάγκη προσαρμογής στις νέες περιβαλλοντικές προκλήσεις χάρη στη μετάλλαξη, και κατά συνέπεια, χάρη στην καινοτομία.

Σε ευθύ διάλογο με τα επίπεδα γλυπτά της Κύπριας καλλιτέχνιδας, τα βίντεο της Anne-Charlotte Finel υπογραμμίζουν αυτούς τους ενδιάμεσους χώρους, αυτά τα διάκενα, αυτούς τους απάτητους ενδιάμεσους χωροχρόνους όπου όλες οι μεταμορφώσεις είναι πιθανές. «Είτε είμαστε γεωμέτρες είτε όχι, μπορούμε να καινοτομήσουμε στο ενδιάμεσο.» όπως τόνιζε ο φιλόσοφος Michel Serres. 

Ο Οργανισμός HYam  

Ο οργανισμός HYam (Ύδρα για τους καλλιτέχνες της Μεσογείου) δημιουργήθηκε το 2014 από τη δημοσιογράφο Pauline Simons με σκοπό́ να συνοδεύσει ανερχομένους καλλιτέχνες από́ τις χώρες της Μεσογείου και να τους βοηθήσει να αποκτήσουν τα έργα τους μεγαλύτερη ορατότητα στη διεθνή́ σκηνή́ μεσώ πρωτοβουλιών και συμπληρωματικών events στην Ύδρα και στο Παρίσι, όπως εκθέσεις, παράγωγες, συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης και καλλιτεχνικές εστίες (residencies).  

Το 2021, το υγειονομικό πλαίσιο οδήγησε τον οργανισμό́ HYam (Ύδρα για τους καλλιτέχνες της Μεσογείου) να επανεξετάσει το έργο υπέρ όχι ενός αλλά πολλών καλλιτεχνών, προκειμένου να εντείνει την υποστήριξή του σε αυτή την ιδιαίτερα ευαίσθητη περίοδο για την αναδυόμενη καλλιτεχνική σκηνή. Φέτος, ο οργανισμός συνεχίζει τη δέσμευσή του με τον ίδιο τρόπο. Επέλεξε να αναδείξει γυναίκες καλλιτέχνες σε μια διεθνή αγορά που κυριαρχείται σε μεγάλο βαθμό από την ανδρική σκηνή και τις προσκάλεσε να παρουσιάσουν τα πρόσφατα έργα τους στην οικία Τομπάζη, ένα από τα κοσμήματα της υδραίικης αρχιτεκτονικής. Η έκθεση αυτή είναι επίσης μια ευκαιρία να ανακαλύψετε ένα ελάχιστα χρησιμοποιούμενο μέχρι σήμερα χώρο, σε ένα νησί που σέβεται ένας διεθνής καλλιτεχνικός μικρόκοσμος, καθώς και μια ελάχιστα επισκέψιμη ιστορική κατοικία.  

Επίσης το 2021, πέρα από την παραγωγή της έκθεσης “Χορεύοντας στις αλυσίδες”, η HYam συνέβαλε στην αναβάθμιση της οικίας Τομπάζη εξοπλίζοντας τον χώρο με ένα κατάλληλο σύστημα φωτισμού, βελτιώνοντας έτσι τις δυνατότητές του. Ένα νέο πλεονέκτημα για την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, για τους φοιτητές της και για τα ελληνικά και ξένα πολιτιστικά ιδρύματα.  

Ιστορικό του HYam – Ορισμένες ημερομηνίες 

Ιούλιος 2016  

The New Green Part 2, The Expectation, εγκατάσταση στα βράχια της Ύδρας από τη Μαρία Τσαγκάρη, νικήτρια της 1ης έκδοσης του βραβείου HYam που ήταν αφιερωμένο στη νέα ελληνοκυπριακή καλλιτεχνική́ σκηνή.  

Ιούλιος 2018  

Atlasouna, γλυπτό-εγκατάσταση στην πλατεία Μακαρίου από τον Abdelaziz Zerrou, νικητή της 2ης έκδοσης του βραβείου HYam που είναι αφιερωμένο στη νεανική́ σκηνή́ του Μαρόκου.  

Ιούλιος 2019  

Μάρτυρας, βίντεο εγκατάσταση στην πλατεία Μακαρίου από τον Nicolas Tourte, που επιλέχθηκε για την 1η λευκή́ επιταγή́ που ήταν αφιερωμένη σε Γάλλο καλλιτέχνη.  

Ιούλιος 2021  

Χορεύοντας μέσα στα δεσμά́ , μια έκθεση στην Οικία Τομπάζη, που είναι αφιερωμένη σε τέσσερις νέες γυναίκες δημιουργούς, από́ τη Γαλλία και την Ελλάδα, στο πλαίσιο του εορτασμού́ για τα 200 χρονιά από́ την έναρξη της Επανάστασης του 1821.  

Ιούλιος 2022 

Es Sirènes étaient des femmes oiseaux, μια έκθεση που είναι αφιερωμένη σε δύο νέες καλλιτέχνιδες, Κύπρια και Γαλλίδα, με θέμα την υβριδικότητα σε έναν 21ο αιώνα σε πλήρη μετάλλαξη. 

Οι καλλιτέχνιδες  

Η  Anne-Charlotte Finel στο ενδιάμεσο 

Το έργο της Anne-Charlotte Finel ψάχνει αδιάκοπα να συλλάβει κάτι το οποίο διαφεύγει από το πεδίο των αμετάβλητων και κεκτημένων ταυτοτήτων, κάτι που έχει σχέση με την ένταση, έναν παλμό που διαψεύδει την υποτιθέμενη διαφάνεια της σημερινής κοινωνίας της πληροφορίας. Με θέμα τα σκυλιά ή τα φύκια, στην πραγματικότητα τα pixel είναι αυτά που εμφανίζονται σαν τον κοινό παρονομαστή όλων των βίντεο της καλλιτέχνιδας. Εδώ, οι κουκκίδες της ηλεκτρονικής εικόνας χορεύουν τις πιο πολλές φορές μέσα στη νύχτα και αγκαλιάζουν κάθε μοτίβο με μία χωρική διάσταση που αποκαλύπτει την παρουσία της ύλης. «Έτσι, η Anne-Charlotte Finel αναπτύσσει μία ποιητική της εντροπίας», σημειώνει ο ιστορικός τέχνης Fabien Danesi.  

Καθώς δουλεύει μόνιμα στο ενδιάμεσο με μία προτίμηση για το λυκαυγές και το λυκόφως, η καλλιτέχνιδα δεν σταματά να κάνει πλαϊνά βήματα υπό τη συνοδεία του Voiski και των υπνωτιστικών του ήχων. Αν και τα βίντεο γυρίζονται σε μία φύση χωρίς τεχνητά βοηθήματα, αποτελούν απλά ένα πρόσχημα για να μιλήσει για αυτά τα διάκενα που είναι το χωνευτήρι όλων των μεταβάσεων: όταν οι θαλάσσιες αράχνες, αυτά τα σκάφη ενός άλλου κόσμου, συγκρούονται μέσα σε ένα διαβολεμένο φως, όταν ένα γενετικά τροποποιημένο αλμπίνο φίδι ξετυλίγει ασταμάτητα τις οφιοειδείς πτυχές του, όταν τα φωσφορίζοντα και αισθησιακά φύκια μπερδεύουν τα χωροχρονικά σημεία αναφοράς… Η Anne-Charlotte Finel καταστρώνει ασταμάτητα «υπαινικτικούς κόσμους» που προκαλούν ρωγμές στις βεβαιότητες και βγάζουν το χαλινάρι από την ψυχή μας.  

Η Anne-Charlotte Finel γεννήθηκε στο Παρίσι το 1986. Είναι πτυχιούχος της Σχολής Καλών Τεχνών του Παρισιού από όπου αποφοίτησε με άριστα και εκπροσωπείται από την γκαλερί Jousse Entreprise. 

Έχοντας παραλάβει το Prix Vidéo de la Fondation François Sommer το 2015 και Prix du Conseil Départemental des Hauts-de-Seine στο πλαίσιο του Salon de Montrouge το 2016, έχει κάνει ατομικές εκθέσεις στην Galerie Edouard Manet (Gennevilliers), στην Galerie Jousse Entreprise (Παρίσι), στο Ateliers Vortex (Dijon), στο Centre d’Art Le Lait (Albi), στο The Chimney (Νέα Υόρκη) καθώς και σε τέσσερις πόλεις της Ρωσίας σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο της Αγίας Πετρούπολης. Η δουλειά της έχει συμπεριληφθεί σε συλλογικές εκθέσεις στο Palais de Tokyo όπως και στην Συναγωγή της Delme στη Γαλλία, καθώς και σε πολλές χώρες του εξωτερικού (Μεξικό, Αυστραλία, Χονγκ Κονγκ, Ιταλία, Γερμανία, Ιαπωνία και Ηνωμένες Πολιτείες). 

Λητώ Κάττου, Προφητικά πλάσματα 

Τα υβριδικά πρόσωπα της Λητούς Κάττου γεννήθηκαν χάρη στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Κομμένα με laser, αυτά τα επίπεδα και μεταλλικά γλυπτά μπλέκουν με καυστική κομψότητα το ανθρώπινο, το θεϊκό, το ζωικό και το φυτικό, φωτίζοντας ένα μέλλον όπου ο άνθρωπος δεν είναι πλέον στο κέντρο του σύμπαντος: χάρη στις τεχνολογικές εξελίξεις, η συνεχής εξέλιξη των τρόπων επικοινωνίας και η ρευστότητα της πληροφορίας αφήνουν χώρο, σήμερα, για άλλες συνέργειες.  

Απέναντι στις νέες περιβαλλοντικές δυνάμεις, απέναντι στις πρόσφατες οικολογικές προκλήσεις, απέναντι στη διασταύρωση των ειδών, τα πλάσματα της Κάττου είναι προφητικά και τα φυτά που απλώνει στα πόδια αυτών των ανόργανων γλυπτών, υποδαυλίζουν, σαν σωματικές αναμνήσεις, το αβυσσαλέο συναίσθημα ενός κόσμου που αλλάζει. «Η σχέση και η αλληλεπίδραση ανάμεσα στην τεχνολογία και στη φύση αποτελούν για μένα ένα πραγματικό αντικείμενο μελέτης και μία πρόκληση. Πιστεύω ότι είναι ένας τομέας που θα αναπτυχθεί περισσότερο όσο θα έχουμε πιο συγκεκριμένες πληροφορίες για τις αντιδράσεις της φύσης στην κλιματική αλλαγή και στην ικανότητα της τεχνολογίας να την αντιμετωπίσουν», μας λέει. Η υβριδοποίηση δεν είναι άραγε η βασιλική οδός; Διότι θα πρέπει πλέον να μπορούμε να επανεφεύρουμε τους εαυτούς μας και να είμαστε αμείλικτοι απέναντι σ αυτήν την περίφημη ορμή της ομοιογένειας που παγώνει όλες τις γέφυρες.  

Η Λητώ Κάττου γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1990. Πτυχιούχος του Royal College of Art του Λονδίνου και κάτοχος Master γλυπτικής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας, εκπροσωπείται από την γκαλερί Τ293 (Ρώμη) και την Galeria Duarte Sequeira (Braga). 

Έχοντας κερδίσει το βραβείο Ducato 2019 και το βραβείο New Positions Award for Art Cologne 2018, έχει προσκληθεί ως resident artist στη Fondation Thalie Bruxelles, στην Art Hub Copenhague, στην PCAI Contemporary Art Initiative και στο 89 plus Google Residency.  

Oι πρόσφατες προσωπικές της εκθέσεις έχουν παρουσιαστεί στο TRANEN της Κοπεγχάγης, στην Galeria Duarte Sequeira της Braga, στην T293 της Ρώμης, στην Artothek της Κολονίας, στο Tile Projects του Μιλάνου, στο Μουσείο Μπενάκη της Αθήνας, στο Point Centre for Contemporary Art της Λευκωσίας και συμμετείχε σε διάφορες συλλογικές εκθέσεις σε μουσεία, σε γκαλερί και σε χώρους τέχνης όπως η 7η Μπιενάλε της Αθήνας, η National Gallery της Σόφιας, το Culturgest του Πόρτο, το Fidelidade Arte της Λισαβόνας, το Ludwig Muzeum της Βουδαπέστης, το Nottingham Contemporary, την Kraupa- Tuskany, την Zeidler του Βερολίνου, την Midway Contemporary et το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ.  

Οικία Τομπάζη: η κατοικία ενός εφοπλιστή αφιερωμένη στους καλλιτέχνες  

Επιβλητικά πέτρινα κτίρια που κατασκευάστηκαν μεταξύ του τέλους του 18ου και των αρχών του 19ου αιώνα, τα λίγα ιδιωτικά αρχοντικά που βρίσκονται στο λιμάνι της Ύδρας ανήκαν σε εφοπλιστές που πλούτισαν χάρη στη συνθήκη ειρήνης μεταξύ της Ρωσίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (1773): απαλλαγμένοι από τους φόρους που επέβαλε η Πύλη, έπλεαν ελεύθερα υπό ρωσική σημαία, συσσωρεύοντας έτσι κολοσσιαίες περιουσίες και γνώσεις. Γοητευμένοι από την αισθητική του Διαφωτισμού, έχτισαν επιβλητικές κατοικίες με ιταλικές επιρροές, απαραίτητη προϋπόθεση για να ανήκουν στην ανώτερη τάξη με επιρροή.

Η Οικία Τομπάζη, που χτίστηκε το 1800, είναι ένα τέλειο παράδειγμα. Ο Ιάκωβος Τομπάζης, ήρωας του Πολέμου της Ανεξαρτησίας, ανέθεσε σε Γενουάτες αρχιτέκτονες που συνδύασαν επιδέξια τις αρχιτεκτονικές λεπτές γραμμές της ιταλικής Αναγέννησης, διατηρώντας παράλληλα την αμυντική αποστολή αυτού του πολύτιμου παρατηρητηρίου. Το 1936, η Οικία Τομπάζη έγινε ιδιοκτησία της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας, όπου διαμένουν κάθε χρόνο σπουδαστές και καλλιτέχνες.  

Info

Διάρκεια έκθεσης
Σάββατο 9 Ιουλίου έως Κυριακή 14 Αυγούστου 2022

Ώρες λειτουργίας έκθεσης
11:00-13:00 και 19:00 -22:00
Τρίτη κλειστά

Οικία Τομπάζη
Λιμάνι Ύδρας Τ.Θ. 33, Ύδρα, Τ.Κ. 18040
22980-52291