Ο Brendan Kelly γεννήθηκε στο Dungannon, στη Βόρεια Ιρλανδία. Σπούδασε Zωγραφική και Kαλές Tέχνες στο Μπέλφαστ (MA Fine Art Painting, University of Ulster, Belfast) και συνέχισε στο Nτύσελντορφ (Staatliche Kunstakademie, Dusseldorf, (Καθηγητής Konrad Klapheck)) και στο Βερολίνο (Hochschule der Kunste, Berlin, (Καθηγητής K.H.Hodicke)).

Γράφει η Λιάνα Ζωζά

Έχει πραγματοποιήσει 16 ατομικές εκθέσεις μέχρι στιγμής, με πιο πρόσφατη αυτή στην Cube Gallery (Within, Μάιος 2019) και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις και art projects, κυρίως στην Ευρώπη. Έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές. Ζει και εργάζεται στις Βρυξέλλες.

– Διαβάζοντας το βιογραφικό σου, βλέπει πως έχεις γεννηθεί στη Βόρεια Ιρλανδία, μια χώρα με μεγάλη παράδοση, αλλά και μια ταραχώδη σύγχρονη ιστορία! Έχει παίξει αυτό σημαντικό ρόλο στην επιλογή σου να σπουδάσεις Ζωγραφική και Καλές Τέχνες στο Belfast? Και πόσο έχει επηρεάσει τη μετέπειτα δουλειά σου?

-Γεννήθηκα στη Βόρεια Ιρλανδία, όπου και μεγάλωσα. Αναμφισβήτητα, στις πρώτες εμπειρίες ενός ανθρώπου, αλλά και στις μετέπειτα, υπάρχουν επιρροές από το περιβάλλον του, πόσο μάλλον αν η κοινωνική κατάσταση που βιώνει, είναι μια βίαιη κατάσταση θρησκευτικής και εθνικιστικής σύγκρουσης.

Σπούδασα στο Μπέλφαστ, καθώς εκεί υπήρχε το μόνο Πανεπιστήμιο, όπου θα μπορούσα να φοιτήσω στον τομέα της τέχνης. Αν και χάρηκα ιδαίτερα τα χρόνια των σπουδών μου εκεί, τελικά απογοητεύτηκα από τις περιορισμένες δυνατότητες που θα είχα σαν καλλιτέχνης στην Ιρλανδία και έτσι θέλησα να εξερευνήσω νέους τομείς.

Στην ενότητα των έργων μου με τον τίτλο Alpha, η χρήση της γεωμετρίας, από την πλευρά μου, σε συνδυασμό με αριθμούς και κώδικες, ήταν εμπνευσμένη από την κρυφή γλώσσα των αριθμών

– Συνεχίζεις τις σπουδές σου στα εικαστικά, στο Ντύσελντορφ και στο Βερολίνο, ενώ τώρα ζεις και εργάζεσαι στις Βρυξέλλες και παράλληλα ταξιδεύεις συχνά ανά τον κόσμο συλλέγοντας εικόνες και ερεθίσματα.

Θα δήλωνες πολίτης του κόσμου?

-Έφυγα από τη Βόρεια Ιρλανδία στα είκοσι πέντε μου, πράγμα που σημαίνει πως έχω ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής μου, εκτός Ιρλανδίας. Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ Ευρωπαίο.

Το που γεννιόμαστε είναι καθάρα θέμα τύχης και πολύ λίγο έχει να κάνει με το άτομο, γι αυτό αισθάνομαι έντονα πως τόσο ο εθνικισμός όσο και ο υπέρμετρος πατριωτισμός είναι εντελώς παράλογοι. Ωστόσο, όταν, δυστυχώς, βρεθούν σε λάθος χέρια μπορούν να προκαλέσουν έντονο διχασμό και να αποτελέσουν πηγή μεγάλων δεινών.

– Ο τίτλος της ενότητας των έργων που παρουσίασες, πρόσφατα, στην ατομική σου έκθεση, στην Cube Gallery, είναι “Within”. Μονολεκτικός και ξεκάθαρος, αλλά παράλληλα έχει τη δυνατότητα να προσκαλεί και να προκαλεί τον θεατή των έργων σου, σε ένα εικαστικό παιχνίδι αλληλεπίδρασης και ανακάλυψης! Θα συμφωνούσες με αυτό?

-Ο τίτλος μιας έκθεσης μπορεί να δώσει στον θεατή, πληροφορίες ως προς την έμπνευση και τις ανησυχίες του καλλιτέχνη. Με τον ίδιο τρόπο, ο τίτλος για τον καλλιτέχνη, μπορεί να ενσωματώσει και να εστιάσει σε διαφορετικά επίπεδα της σκέψης.

Στη συγκεκριμένη έκθεση, επέλεξα το Within, σαν τίτλο μου, για διάφορους λόγους: Είναι ένας τίτλος “ανοικτός” στο να επιτρέπει πολλές ερμηνείες. Επίσης, προτιμώ να είμαι περισσότερο ποιητικός μέσα από τους τίτλους μου παρά περιγραφικός.

Το Within αναφέρεται στη φυσική στρωματοποίηση (layering) των έργων μου – κάποια από αυτά περιέχουν ένα κείμενο που είναι εν μέρει ορατό, ενώ σε άλλα μπορεί να περιλαμβάνονται σημάδια και σύμβολα που χρησιμεύουν στο να τραβήξουν την προσοχή του θεατή και να τον προσκαλέσουν να σταματήσει μπροστά τους και να αναλογιστεί τι μπορεί να βρίσκεται κάτω από τη ζωγραφισμένη επιφάνεια.

Η αρχιτεκτονική λαμπρότητα του Παρθενώνα είναι το αποτέλεσμα μιας μαθηματικής και μηχανικής ιδιοφυίας, που θεμελιώνεται πάνω σε έναν μαγικό χορό αριθμών και μαθηματικών τύπων

– Αυτό που μου κίνησε το ενδιαφέρον, ανάμεσα σε πολλά άλλα που ειπώθηκαν, ήταν οι “κρυμμένοι” κώδικες και μάλιστα ενός άλλου πολιτισμού, του ελληνικού, απέναντι στο οποίο στάθηκες με αγάπη και σεβασμό και χρησιμοποιώντας τους δημιούργησες τους δικούς σου εικαστικούς κώδικες στα έργα του “Within”.

Πόσο δύσκολο ήταν για σένα, να συνδέσεις εικαστικά τις αρχαίες νόρμες με τη σύγχρονη ζωγραφική?

-Ξεκινώντας να σχεδιάζω την έκθεση, είχα ήδη αποφασίσει να ενσωματώσω ελληνικά στοιχεία. Ωστόσο, δεδομένης της τεράστιας ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς, αποφάσισα να επιλέξω στοιχεία που να συνδέονται με τη δική μου οπτική γλώσσα και τις προσωπικές ανησυχίες μου.

Για παράδειγμα, η αρχιτεκτονική λαμπρότητα του Παρθενώνα είναι το αποτέλεσμα μιας μαθηματικής και μηχανικής ιδιοφυίας, που θεμελιώνεται πάνω σε έναν μαγικό χορό αριθμών και μαθηματικών τύπων.

Ανάλογα, οι κανόνες της κλασσικής ελληνικής ομορφιάς κάνουν αναφορά στην αρμονία που προκύπτει μέσα από τις μαθηματικές αναλογίες. Οι γνώσεις μας για τις κατασκευαστικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται, στα περισσότερα από τα κλασικά ελληνικά κτίρια και γλυπτά, βασίζονται στα θραύσματα.

Στην ενότητα των έργων μου με τον τίτλο Alpha, η χρήση της γεωμετρίας, από την πλευρά μου, σε συνδυασμό με αριθμούς και κώδικες, ήταν εμπνευσμένη από την κρυφή γλώσσα των αριθμών.

Σε άλλα έργα υπάρχουν ελληνικές λέξεις, που έχουν καλυφθεί εν μέρει από πινελιές χρώματος παρόμοιες με θραύσματα γλυπτών που ανακαλύφθηκαν από αρχαιολόγους ή άλλα που έχουν παραμείνει για πολλούς αιώνες μισοκαλυμένα από τη σκόνη του χρόνου.

Η Τέχνη, εν γένει και ειδικότερα η ζωγραφική, είναι μια διαδικασία κρυμμένης αποκάλυψης.

– Η ζωγραφική παίζει πρωταρχικό ρόλο στη δουλειά σου, ενώ παράλληλα χρησιμοποιείς τις φόρμες και το χρώμα με ένα τρόπο τεχνικά άρτιο.

Παρακολουθώντας την μέχρι τώρα πορεία σου, διέκρινα στις ενότητες των έργων σου, πως έχεις την ικανότητα να κινείσαι με την ίδια ευκολία στο να δημιουργείς, από τη μια εικόνες στιβαρές και έντονες και από την άλλη εικόνες που ακροβατούν στα όρια του άυλου! Επιθυμία ή ανάγκη εξερεύνησης?

-Οφείλω να ομολογίσω πως είμαι ένας απροκάλυπτος εραστής της ζωγραφικής! Αν και έχω πειραματιστεί και με άλλα μέσα, όσα χρόνια ασχολούμαι με την τέχνη, οι δυνατότητες που δίνει η ζωγραφική πάντα καταφέρνουν να με προκαλούν και να με εμπνέουν.

Αν και ο κόσμος της τέχνης δεν σταματά συνεχώς να λέει πως η ζωγραφική είναι νεκρή, πιστεύω πως μετά την αναγέννησή της, μέσα από τη γενιά των καλλιτεχνών που δραστηριοποιήθηκαν στα 1980, δεν έχουν σταματήσει να δημιουργούνται σημαντικά έργα που καταφέρνουν να εκπλήσουν αποδεικνύοντας τις μοναδικές ιδιότητες του μέσου.

Προσωπικά, έχω “κολλήσει” με τη χρήση τόσο του λαδιού, όσο και των ακρυλικών στα έργα μου. Ίσως με λίγες διαφοροποιήσεις, επιδιώκω πάντα τη βελτιστοποίηση στον τρόπο έκφρασης μου μέσα από την επιλογή του πινέλου, του χρώματος, αλλά και της ζωγραφικής. Μου αρέσει να δημιουργώ, σύμφωνα με αυτές τις παραμέτρους, προσπαθώντας πάντα να συλλάβω την ουσία και να τελειοποιήσω την έκφρασή μου. Ως εκ τούτου, θα έλεγα ότι συνεχώς πειραματίζομαι και βλέπω το ταξίδι μου, σαν μόλις να ξεκινά.

Το μοτίβο, ένα Hayshed, μια αυλακωτή σιδερένια κατασκευή χρησιμοποιείται από τους αγρότες στην Ιρλανδία για την αποθήκευση του σανού

– Πηγαίνοντας λίγο πίσω, θα ήθελα να σταθώ στην ενότητα των έργων που δημιούργησες κάτω από τον τίτλο “Haysheds”. Επειδή, εγώ είχα τη χαρά να ακούσω μια υπέροχη και ενδιαφέρουσα ιστορία μέσα από την οποία προέκυψαν τα συγκεκριμένα έργα, θα ήθελα να σου ζητήσω να την μοιραστείς και με τους αναγνώστες μας.

-Τα έργα με τον τίτλο Hayshed αποτελούν μέρος μιας σειράς 40+ μικρών διαστάσεων ζωγραφικών έργων, τα οποία τελειώνοντάς τα, τα ονόμασα Forty Shades of Green. Σε όλα αυτά τα έργα, συναντά κανείς το ίδιο μοτίβο, που είναι ένα Hayshed, μια αυλακωτή σιδερένια κατασκευή που χρησιμοποιείται από τους αγρότες στην Ιρλανδία για την αποθήκευση του σανού που θα χρησιμοποιήσουν για τη διατροφή των βοοειδών, σε όλη τη διάρκεια του χειμώνα.

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Βόρεια Ιρλανδία και τα καλοκαίρια μου τα περνούσα στο αγρόκτημα του θείου μου, όπου συνηθιζα να παίζω σε αυτές τις αποθήκες. Για μένα αντιπροσωπεύουν ένα ιδιαίτερο κομμάτι της παιδικής μου ηλικίας – τις μακριές καλοκαιρινές μέρες που έπαιζα με τα ξαδέλφια μου, τη γλυκιά μυρωδιά του σανού παρέα με ηλιαχτίδες φιλτραρισμένες μέσα από τη ζεστή σκόνη.

Ακόμη και σήμερα όμως, τα Haysheds παραμένουν σαν μια πολύ διακριτή φυσική δομή στην ύπαιθρο; συνήθως είναι βαμένα πράσινα ή ακόμη πιο συχνά με έντονο κόκκινο, το οποίο ξεχωρίζει αμέσως, ανάμεσα στην απεραντοσύνη του πράσινου του Ιρλανδικού τοπίου.

Αυτή λοιπόν, είναι η πιο προβλέψιμη και ίσως η πιό ποιητική ή ρομαντική πλευρά των κατασκευών. Ωστόσο, υπάρχει και μια πιό άσχημη πλευρά.

Κατά τη διάρκεια των μακρόχρονων ταραχών στη Βόρεια Ιρλανδία, τα ίδια αυτά Ηaysheds χρησιμοποιήθηκαν από τον IRA για να κρύψουν όπλα και εκρηκτικά.

Συχνά έσπαζαν τις πόρτες για να σκοτώσουν ή να τραυματίσουν αστυνομικούς ή βρετανούς στρατιώτες, όταν εκείνοι έψαχναν για κρυμμένα εκρηκτικά. Με τον ίδιο τρόπο, οι στρατιώτες έβρισκαν τα όπλα και στη συνέχεια περίμεναν κρυμμένοι για να εμφανιστούν τα μέλη του ΙΡΑ και στη συνέχεια να τους σκοτώσουν. Τα Haysheds έγιναν έτσι μέρη επικίνδυνα, απειλητικά και γεμάτα από θανάτους.

Υπάρχει, λοιπόν, μια αναπόφευκτη σύγκρουση μεταξύ του συμβόλου των ανέφελων παιδικών μου αναμνήσεων και αυτού που έγινε στη συνέχεια. Ο τίτλος Forty Shades of Green προέρχεται από ένα τραγούδι του Johnny Cash – ένα πολύ συναισθηματικό τραγούδι για την Ιρλανδία. Μια ρομαντική, εξιδανικευμένη άποψη που αγνοεί τους κρυμμένους διχασμούς σ’αυτή τη χώρα.

Επίσης, το “forty shades of green” είναι μια πολύ συνηθισμένη έκφραση, όταν μιλάμε μεταξύ μας για την ομορφιά της Ιρλανδίας και υπάρχουν πράγματι πολλές αποχρώσεις του πράσινου. Η λέξη “shades” στην τοπική μας διάλεκτο προφέρεται και την αντιλαμβανόμαστε ακριβώς όπως και τη λέξη “sheds”.

Η πρόθεσή μου ήταν να χρησιμοποιήσω κόκκινο / πράσινο σαν συμπληρωματικούς συνδυασμούς χρωμάτων για να δημιουργήσω τη σειρά από τα σαράντα έργα, που λειτουργούν και τα ίδια συμπληρωματικά ανά δύο, σαν είκοσι ζευγάρια – κάθε ζευγάρι είναι κόκκινο / πράσινο μιας και τα ίδια χρώματα είναι αυτά που χρησιμοποιούνται για να βάφουν στην πραγματικότητα τα Haysheds.

Σαν επίλογο, θα έλεγα πως σε αυτού του είδους τις “συγκρούσεις”, το πρώτο θύμα είναι η “αλήθεια” και στις μετέπειτα εξιστορήσεις μπορούμε να μετρήσουμε πολλές παραλαγές της – σαράντα αποχρώσεις αλήθειας και ψέμματος

– Έχοντας μια μεγάλη πορεία μέχρι τώρα στο χώρο της σύγχρονης τέχνης και ζώντας σε μία χώρα που συμβολίζει την ενωμένη Ευρώπη, πιστεύω πως θα είχε ενδιαφέρον η άποψή σου σχετικά με τη θέση της τέχνης και του καλλιτέχνη, σε μια Ευρώπη που απαρτίζεται από χώρες που τις χαρακτηρίζουν “διαφορετικότητες” τόσο στην καθημερινότητα όσο και στην πολιτισμική αντίληψη.

Είμαι ένθερμος υποστηρικτής, του ότι η τέχνη δεν ανήκει σε καμία χώρα. Θεωρώ επίσης, πως είμαστε πολύ τυχεροί στην Ευρώπη, λόγω του ότι δεν υπάρχουν τόσοι πολλοί περιορισμοί στον τρόπο ζωής και εργασίας, σε σύγκριση με άλλες χώρες. Τα πάντα στην Ευρώπη είναι ανοικτά και διαθέσιμα. Ειδικά, οι Βρυξέλλες διαθέτουν μια πολύ ενεργή πολιτιστική σκηνή και δεδομένου και του πολυπολιτισμικού των κατοίκων της, σε μια σχετικά μικρή πόλη, την κάνουν να μοιάζει περισσότερο με κοσμοπολίτικο κέντρο.

Φυσικά, το να έχεις στα πόδια σου παγκοσμίου φήμης γκαλερί είναι ένα μεγάλο προνόμιο, που σου επιτρέπει την άμεση πρόσβαση σε όλα τα είδη της σύγχρονης τέχνης.

– Γνωρίζω πως για σένα η ζωγραφική, η τέχνη γενικότερα είναι τρόπος ζωής και σίγουρα υπάρχουν καλλιτέχνες των οποίων αγαπάς τη δουλειά τους και πιθανόν να σε έχουν επηρεάσει! Θα ήθελες να μου αναφέρεις κάποιους από αυτούς?

-Θα μπορούσα να πω, πως το εύρος της τέχνης και των καλλιτεχνών που με αγγίζουν είναι μεγάλο. Ίσως, η μεγαλύτερη έμπνευσή μου, να ήταν πάντα ο Ντα Βίντσι, γιατί αναδεικνύει την πεποίθησή μου ότι η τέχνη πρέπει να ξεπερνά τα όρια και να μην περιορίζεται μόνο στη δημιουργία όμορφων αντικειμένων.

Ένας καλλιτέχνης είναι στην πραγματικότητα ένα ον που αντιδρά στα παγκόσμια γεγονότα γύρω του, ικανός να φιλτράρει την εμπειρία και με κάποιο τρόπο να παράγει μια ουσιαστική “τέχνη”, που οι άλλοι να μπορούν να την αναγνωρίσουν, αλλά και να χαλαρώσουν στην παρουσία της.

Στο πλαίσιο της σύγχρονης τέχνης, θα μπορούσα να αναφέρω τον Joseph Beuys, σαν μια σημαντική επιρροή και τους Anselm Kiefer και Cy Twombly, για να αναφέρω μόνο δύο.

Σε γενικές γραμμές, θαυμάζω τους καλλιτέχνες των οποίων το έργο με “κινητοποιεί”, με τρόπους που συνδυάζουν την ποίηση με τις τεχνικές δεξιότητες. Συχνά, η διαδικασία τους είναι παρόμοια με αυτή ενός επιστήμονα που έχει μια θεωρία και θέλει να διερευνήσει τον φυσικό κόσμο με την ελπίδα να αποκαλύψει μια ποιητική αλήθεια.

– Η δουλειά σου διακρίνεται από συνέπεια και συνέχεια και είμαι σίγουρη πως ετοιμάζεις καινούρια πράγματα. Τι περιμένουμε να δούμε, λοιπόν, στο άμεσο, αλλά και στο απώτερο μέλλον?

-Όπως προανέφερα, έχω την τάση να δουλεύω με ενότητες, όπως ακριβώς καταγράφω τις καθημερινές εμπειρίες και σκέψεις μου σε σημειωματάρια moleskin. Κάθε δουλειά μου, δεν είνα παρά ένα μικρό κομμάτι μιας μεγαλύτερης ενότητας. Πάντα πίστευα πως είναι παράξενο να υποθέτουμε ότι ένα και μόνο έργο τέχνης θα μπορούσε να καλύψει τις άπειρες δυνατότητες της οποιασδήποτε δεδομένης στιγμής στον χώρο και στο χρόνο.

Αυτή η καταγραφή των φευγαλέων εντυπώσεων αποτελεί μια σταθερά σε πολλές από τις καλλιτεχνικές μου ανησυχίες, όπως τα ακριβώς αυτά που συμβαίνουν στον φυσικό κόσμο – ανατολή, ηλιοβασίλεμα, εποχές και αλλαγές του φωτός, χρώματα και υφές που ξεθωριάζουν και γίνονται ακόμη πιο μυστηριώδη με το πέρασμα του χρόνου.

Η ζωγραφική, αλλά και η τέχνη ολόκληρη είναι μια φιλοσοφική επιλογή για το πώς να ζήσεις τη ζωή σου – να μπορέσεις να ξεφύγεις από μια συνηθισμένη δουλειά – ένα άλμα στο άγνωστο με αλεξίπτωτο την εμπιστοσύνη στο ότι o προορισμός σου είναι να αποκαλύψεις την ομορφιά και το μυστήριο της ζωής στην καθημερινότητα και το συνηθισμένο.

Μερικά, από τα πιο πρόσφατα έργα μου είναι σχεδόν σίγουρο πως είναι εμπνευσμένα από τα ταξίδια μου στην Ελλάδα και ιδιαίτερα μέσα από τις αναμνήσεις μου από τη θάλασσα και το λαμπερό φως αυτής της χώρας.

Μια από τις σταθερές στην δουλειά μου είναι η επιθυμία να αναπτύξω την αίσθηση του τόπου, όχι εμφανώς, αλλά μάλλον μέσα από υπαινιγμούς ή θραύσματα, όχι μόνο ενός “τόπου”, αλλά και όλα αυτά που ενημερώνουν και δίνουν στον τόπο αυτό το χαρακτήρα ή την ταυτότητα του, συμπεριλαμβανομένου του ιστορικού και ποιητικού του πλαισίου. Στις συνθέσεις μου μπορώ να συμπεριλάβω θραύσματα ιστορικών αντικειμένων, κτιρίων, γωνιών, καθώς και στιγμιότυπα καθαρού χρώματος.

Επιπλέον, κατά τη διαδικασία της δημιουργίας των έργων μου, μου προκαλεί ενθουσιασμό, το οπτικό αποτέλεσμα που προκύπτει από την μίξη του χρώματος με τα ημι-διαφανή λευκά βερνίκια. Αυτός ο τρόπος με το οποίο δουλεύω παραπέμπει στη ρευστότητα και την κίνηση του νερού της θάλασσας και ιδιαίτερα στη Μεσόγειο Θάλασσα. Τα πρόσφατα έργα μου έχουν πολλές αναφορές στο νερό, όχι μόνο τις μεταμορφωτικές ιδιότητές του, αλλά και σαν μεταφορά για το παρελθόν και το παρόν, το ίδιο αλλά πάντα μεταβαλλόμενο.