Στις αρχές κάθε καινούριας χρονιάς εκτός από την ελπίδα που έχουμε για να είναι καλύτερη από την προηγούμενη, είναι σίγουρο πως όλοι οι ένθερμοι, αλλά και μη θαυμαστές της τέχνης περιμένουμε με χαρά τα νέα από το χώρο της τέχνης και των μεγάλων διοργανώσεων που έρχονται.

Γράφει η Λιάνα Ζωζά

Ξεκινάμε απο το αγαπημένο Λονδίνο και την Tate Britain που για μια ακόμη χρονιά καταλαμβάνει επάξια της θέση της, στη λίστα των εντυπωσιακών εκθέσεων του 2019, μιας και στις 27 Μαρτίου με την έκθεση Van Gogh and Britain κλέβει για έναν ακόμη χρόνο τις εικαστικές εντυπώσεις.

Το 2018 έκανε το grand opening με τη μεγάλη αναδρομική έκθεση All too Human, Bacon, Freud and A Century of Painting Life.

Η έκθεση Van Gogh and Britain αναμένεται ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα μιας και φιλοδοξεί να συγκεντρώσει και να παρουσιάσει 45 έργα του ζωγράφου, τη μεγαλύτερη συλλογή έργων του Vincent Van Gogh, στην Αγγλία.

Έχουν ήδη μεσολαβήσει δέκα χρόνια από τη μεγάλη έκθεση προς τιμήν του στη Royal Academy. Έργα του, όπως το Shoes, το Starry Night over the Rhône και το L’Arlésienne θα συγκεντρωθούν από όλο τον κόσμο και σε αυτά θα προστεθούν κάποια από αυτά που δημιούργησε, όταν ήταν ασθενής στο άσυλο Saint-Paul, αλλά και τα διάσημα Ηλιοτρόπια από τη National Gallery του Λονδίνου.

Ο Van Gogh έζησε για αρκετά χρόνια, σαν νεαρός, στο Λονδίνο και γοητεύθηκε, όπως βλέπουμε μέσα από τα γράμματα προς τον αδελφό του, από τη βρετανική κουλτούρα και λογοτεχνία, με ιδιαίτερο θαυμασμό στον Charles Dickens και τον George Eliot. Αλλά και η τέχνη που είδε και μελέτησε εκεί τον ενέπνευσε και τον επηρέασε σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του. Έργα των Constable και Millais των οποίων υπήρξε μεγάλος θαυμαστής, θα περιλαμβάνονται στην έκθεση.

Η έκθεση ολοκληρώνεται με έργα βρετανών καλλιτέχνων που εμπνεύστηκαν από τον Van Gogh, όπως ο Francis Bacon, ο David Bomberg, αλλά και νέων ζωγράφων της Camden Town, δείχνοντας με τον τρόπο αυτό, το όραμά της σύγχρονης τέχνης που έθεσε ο μεγάλος ζωγράφος μέσα από το έργο του.

Δυο μήνες νωρίτερα, όμως, στις 26 Ιανουαρίου, είναι η Royal Academy of Arts, εκείνη που θα ανοίξει ουσιαστικά την αυλαία με την έκθεση Bill Viola/ Michelangelo: Life Death Rebirth (29 Ιανουαρίου – 31 Μαρτίου 2019).

Για τη συγκεκριμένη έκθεση τι να πρωτοσχολιάσει κανείς, ξεκινώντας από την ιδέα της συνάντησης δύο καλλιτεχνών που τη ζωή και το έργο τους μπορεί να χωρίζουν αιώνες, αλλά η σύχρονη ματιά της τέχνης μπορεί να τους τοποθετήσει σε μια ισότιμη εικαστική συνομιλία μεταξύ τους. Κοινό σημείο συνάντησης του έργου τους είναι η ανθρώπινη ύπαρξη, αλλά και τα αιώνια ζητήματα που την απασχολούν, όπως βλέπουμε και στον τίτλο Life Death Rebirth, που τόσο ξεκάθαρα μας θέτει τα ζητήματα αυτά.

Αν και ο Michelangelo εντυπωσιάζει με τις υπερμεγέθεις τοιχογραφίες και τα εξαίσια γλυπτά του, στην έκθεση περιλαμβάνονται δεκατέσσερα από τα σχέδια του, έργα ιδιαίτερης συναισθηματικής αξίας που δημιουργήθηκαν σαν δώρα ή εκφράσεις αγάπης ή σαν μια προσωπικά διαλογιστική εξερεύνηση της θνητότητάς του.

Το 2006 και ενώ βρισκόταν στο κάστρο του Windsor, ο Bill Viola είχε την τύχη να δει μια εξαιρετική συλλογή από σχέδια του Michelangelo με αποτέλεσμα να εντυπωσιαθεί από τον τρόπο με τον οποίο ο μεγάλος καλλιτέχνης της Αναγέννησης χειριζόταν το σώμα για να εκφράσει συναισθηματικές και πνευματικές καταστάσεις.

Από την πλευρά του Viola στην έκθεση παρουσιάζονται δώδεκα τεράστιες βίντεο εγκαταστάσεις που καλύπτουν τη μέχρι τώρα καλλιτεχνική του πορεία, αναμεσά τους και η εντυπωσιακή Tristan’s Ascension (The Sound of a Mountain Under a Waterfall), μια υπερμεγέθη προβολή πέντε μέτρων που παρουσιάζει την ανάβαση της ψυχής μετά το θάνατο.

Τα σχέδια του Windsor συμπεριλήφθηκαν στην έκθεση με μερικά ακόμη από τα πιo σπαρακτικά του Michelangelo, όπως τα σχέδια του για τη Σταύρωση (Crucifixion) και το μοναδικό μαρμάρινο γλυπτό του στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Virgin and Child with the Infant St John (‘Taddei Tondo’). Το ταξίδι στον κύκλο της ζωής μέσα από τη έκθεση Bill Viola / Michelangelo: Life Death Rebirth προβλέπεται συναρπαστικό.

Μην υστερώντας σε έμπνευση και πρωτοτυπία, η Barbican, έρχεται να παρουσιάσει με τη σειρά της, μια ακόμη εντυπωσιακή έκθεση στην πολυπολιτισμική πρωτεύουσα της Αγγλίας. Είναι αυτή της Αμερικανίδας ζωγράφου Lee Krasner και είναι η πρώτη μεγάλη αναδρομική της έκθεση που διοργανώνεται στην Ευρώπη.

Η Barbican εγκαινιάζει την έκθεση Lee Krasner: Living Colour, στις 30 Μαΐου και θα διαρκεσει έως και τις 1 Σεπτεμβρίου 2019.

Η Lee Krasner, αν και πρωτοπόρος του Αφηρημένου Εξπρεσιονισμού, παρέμεινε στην αφάνεια, γιατί είχε την τύχη – ατυχία να είναι η σύντροφος του Jackson Pollock.

Στην έκθεση συγκεντρώνονται 100 έργα της υπεπαραγωγικής και απίστευτα εφευρετικής ζωγράφου που καλύπτουν όλη την καλλιτεχνική της πορεία. Ο θεατής θα μπορεί να περιηγηθεί από τις εκπληκτικές πρώιμες αυτοπροσωπογραφίες της μέχρι τα Little Image ζωγραφικά της έργα, της περιόδου του 1940, που γνώρισαν την αποθέωση, από τα κολάζ της που έχουν δημιουργηθεί από κομμάτια σκισμένων προηγούμενων έργων της μέχρι και τα εντυπωσιακά μεγάλων διαστάσεων αφηρημένα έργα της.

Στο Λονδίνο θα συναντήσουμε στις αρχές του 2019 και μια ιδιαίτερη έκθεση που αν και αντικειμενικά δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί εικαστική, θα κλέψει σίγουρα τις καρδιές των κοριτσιών και όχι μόνο.

Ο τίτλος της “Christian Dior: Designer of Dreams”, θα εγκαινιασθεί στο Victoria & Albert Museum στις 2 Φεβρουαρίου 2019 και η διάρκειά της θα είναι έως και τις 14 Ιουλίου 2019.

Πρωτοπόρος για την εποχή του, παρουσιάζει το 1947, το New Look, προτείνοντας τη ντελικάτη μέση και τις φαρδιές φούστες, σε μιά εποχή που οι φεμινίστριες πετούσαν τους κορσέδες και ζητούσαν απελευθέρωση του γυναικείου σώματος. Μέσα από το σόου του αναβιώνει την υψηλή ραπτική του Παρισιού και γίνεται περιζήτητος.

Ένα από τα κεντρικά εκθέματα θα είναι το εντυπωσιακό φόρεμα από τούλι που σχεδίασε για τα 21^α γενέθλια της πριγκίπισσας Μαργαρίτας, φόρεμα που αντιγράφηκε και φορέθηκε από χιλιάδες κορίτσια σε όλο τον κόσμο. Ανάμεσα στα εκθέματα, που θα αριθμούνται στα 500, θα βρίσκονται προσωπικά είδη του Dior, φωτογραφίες, αξεσουάρ, αρώματα και 200 δημιουργίες υψηλής ραπτικής.

Ο ίδιος συνήθιζε να λέει: “There is no other country in the world, besides my own, whose way of life I like so much. I love English traditions, English politeness, English architecture. I even love English cooking.”

Ο επόμενος σταθμός μας είναι το Παρίσι και εκεί θα συναντήσουμε δύο διαφορετικές μεν, εξίσου ενδιαφέρουσες δε, εκθέσεις.

Η πρώτη από αυτές με τίτλο Leonardo Da Vinci θα εγκαινιασθεί στο Μουσείο του Λούβρου στις 24 Οκτωβρίου 2019 και θα διαρκέσει έως 24 Φεβρουαρίου 2020 αποτελώντας έναν λαμπερό επίλογο της εικαστικής χρονιάς. Το Λούβρο έχει σίγουρα τη δυνατότητα να υποστηρίξει μια ανάλογη έκθεση μιας και έχει ήδη στην κατοχή του 5 έργα του διάσημου καλλιτέχνη, αριθμό που αποτελεί το 1/3 του συνόλου των έργων του και αναμεσά τους την περίφημη και μυστηριώδη Mona Lisa.

Δέκα χρόνια έρευνας από τους επιστήμονες του Μουσείου, πάνω στη ζωή και το έργο του πολυπράγμονα Leonardo Da Vinci, που υπόσχονται ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις, ήρθαν να συνδυασθούν με την επέτειο των 500 χρόνων από το θάνατό του και να δώσουν τη δυνατότητα στον επισκέπτη να θαυμάσει συγκεντρωμένα όσο το δυνατόν περισσότερα από τα εργα του, ανάμεσά τους και το Salvator Mundi, το πιό ακριβό μέχρι στιγμής έργο που έχει πουληθεί σε δημοπρασία.

Το Jeu de Paume, σε αντίθεση με το Musée du Louvre, ανοίγει στις 12 Φεβρουαρίου 2019, τις εικαστικές του πύλες, με την έκθεση του σημαντικού Ιταλού φωτογράφου Luigi Ghirri (1943 – 1992), μια μεγάλη αναδρομική έκθεση που αποτελεί και την πρώτη εκτός της πατρίδας του της Ιταλίας, με τον τίτλο “Cartes et territoires.”

Αν και η ζωή του υπήρξε σύντομη, το έργο που άφησε ήταν ιδιαίτερα σημαντικό, μιας και όχι μόνο υπήρξε πρωτοπόρος στη σύγχρονη έγχρωμη φωτογραφία, αλλά θεωρείται πρόδρομος σε καλλιτεχνικά ρεύματα, όπως το New Color και New Topographics που καθιερώθηκαν αργότερα στην Αμερική. Η έκθεση επικεντρώνεται στη δεκαετία του ‘70, τότε που άρχισε να φωτογραφίζει τους δρόμους, τις γειτονιές και τα προάστια της Μοντένα.

Ο ίδιος υποστήριζε αυτή του την επιλογή: “Μ’ενδιαφέρει η εφήμερη αρχιτεκτονική, στο σύμπαν της επαρχίας, τα αντικείμενα που θεωρούνται σαν να έχουν μια κακή γεύση, το κιτς, αλλά τα οποία, για μένα, δεν την είχαν ποτέ, αντικείμενα φορτωμένα με επιθυμίες, όνειρα, συλλογικές μνήμες […] παράθυρα, καθρέφτες, αστέρια, φοίνικες, άτλαντες, σφαίρες, βιβλία, μουσεία και ανθρώπινα όντα,όπως τα βλέπει η εικόνα.”.

Η διάρκεια της έκθεσης θα είναι μέχρι τις 2 Ιουνίου 2019.

Στην Alte Nationalgalerie του Βερολίνου παρουσιάζονται τα έργα των πρώτων γυναικών καλλιτεχνών που μπόρεσαν να γίνουν δεκτές στην Ακαδημία Τεχνών του Βερολίνου και αυτό συνέβη μόλις εκατό χρόνια πριν.

Η έκθεση Fighting for Visibility, Women Artists in the Nationalgalerie before 1919 (11.10.2019 – 26.01.2020) φιλοξενεί έργα ζωγραφικά και γλυπτά, όχι μόνο από καλλιτέχνιδες που μπόρεσαν να γίνουν ευρέως γνωστές μέσα από το έργο τους, όπως η Sabine Lepsius και η Käthe Kollwitz, αλλά κυρίως από αυτές που παρέμειναν στην αφάνεια. Η ιδιαίτερα ενδαφέρουσα έκθεση όσο και η κοινωνική προσέγγιση του ερωτήματος που αφορά τη θέση της γυναίκας εικαστικού αναμένεται να τροφοδοτήσει τους κύκλους της σύγχρονης τέχνης.

Τελευταίος εικαστικός σταθμός, η έκθεση Andy Warhol: From A to B and Back Again που φιλοξενείται στο Whitney Museum of American Art της Νέας Υόρκης, από τις 12 Νοεμβρίου 2018 έως τις 31 Μαρτίου 2019. Μπορεί να μην εγκαινιάζεται μέσα στο 2019, αλλά σίγουρα της αξίξει η αναφορά.

Ο “μπαμπάς” της pop art που δεν είναι άλλος από τον Andy Warhol, καταφέρνει να μας ξαφνιάζει και να μας εκπλήσσει ευχάριστα ακόμη και αρκετά χρόνια μετά το θάνατό του. Το έργο του δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις, ούτε ο τρόπος με τον οποίο προέβαλλε στο ευρύ κοινό την εικόνα του και την εικόνα του έργου του. Ο ίδιος και η πολυτάραχη ζωη του ήταν η ζωντανή απόδειξη της παρακαταθήκης που άφησε πίσω του, φέρνοντας μια άλλη προσέγγιση στη σύγχρονη τέχνη.

Η συγκεκριμένη έκθεση μας ξανασυστήνει τον Warhol και μας διηγείται ιστορίες για τη ζωή του που έρχονται στο φως μέσα από την ακαδημαϊκή έρευνα που ξεκίνησε μετά τον πρόωρο θάνατό του, το 1987.

Οι εικονογραφήσεις του, στις αρχές της καριέας του το 1950, τα υπέροχα, χαρακτηριστικά της pop art, έργα του της δεκαετίας του 1960, οι πειραματικές ταινίες του, των δεκαετιών ’60 και ’70, αλλά και τα τελευταία του έργα της δεκαετίας του ’80 συνυπάρχουν σε μια εκ βαθέων συνομιλία μεταξύ τους παρουσιάζοντας στον θεατή μια άλλη πλευρά της πολυσχιδούς προσωπικότητας του Andy Warhol, που θα σχολίαζε: “The idea is not to live for ever. It is to create something that will” … και μάλλον το κατάφερε.