Γεύσω Παπαδάκη: “Η επιθυμία του έρωτα είναι σαν σπίθα, σαν φλόγα”

Μια συνομιλία της Λιάνας Ζωζά και της Γεύσως Παπαδάκη για την ποίηση της τέχνης

Η Γεύσω Παπαδάκη, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου  Αθηνών και τη Σχολή  Βακαλό. Συνέχισε τις σπουδές της στα εικαστικά, με σχέδιο, χρώμα, μαθήματα Βυζαντινής  Αγιογραφίας, τεχνολογίας υλικών, ιστορίας της τέχνης, εκμαγείου γλυπτικής.

Γεύσω Παπαδάκη

Έργα της βρίσκονται στη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης στο Πεκίνο, στη συλλογή Olympic Fine Arts 2008 στο Πεκίνο,  στη συλλογή ‘Αζιας και Αντώνη Χατζηϊωάννου, Σοφίας και Χρήστου Μοσχανδρέου, στη συλλογή πορτρέτων του Δημήτρη Παπαγεωργόπουλου και σε άλλες ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές στην Ελλάδα, Βέλγιο, Γαλλία, Αυστρία, Λουξεμβούργο, ΗΠΑ.

Έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε 20 ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα, Παρίσι, Λουξεμβούργο, Βρυξέλλες, Κωνσταντινούπολη, Χανιά, Πάτρα, Μύκονο. Έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 100 ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα, Βέλγιο, Λιθουανία, Ρουμανία, Σλοβακία, Τουρκία, Γαλλία  καθώς και στην Art Athina 2017, με την Παρισινή Αίθουσα Τέχνης, Melkart Gallery, αλλά και  στην «23η  Art fair, Artist 2013» στην Κωνσταντινούπολη. Επίσης, ήταν μια από τους καλλιτέχνες που εκπροσώπησε την Ελλάδα,  στην 3η Μπιενάλε του Πεκίνου το 2008. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.

Πάντα γυρίζω, ακρυλικό σε καμβά, 50 x 50

Γράφει η Λιάνα Ζωζά

Με την Γεύσω Παπαδάκη, εκτός από την εξαιρετική συνεργασία μας, έχω και τη χαρά της φιλίας της. Η ατομική της έκθεση, “α .. όπως αγάπη” φιλοξενείται στην Γκαλερί Cube στην Πάτρα από τις 21 Μαρτίου έως και τις 13 Απριλίου 2019.

-Πρώτες σπουδές και πρώτο πτυχίο στην Νομική Σχολή Αθηνών. Πολιτικές Επιστήμες, αν δεν κάνω λάθος. Συνεχίζεις με σπουδές πάνω στην τέχνη, μια φαινομενικά ασύνδετη επιλογή και ακολουθείς την δεύτερη πιστά μέχρι και σήμερα. Έρωτας ή αγάπη?

-Πρόκειται για μια ψυχική και νοητική κατάσταση, μια ανάγκη ζωής που εμπεριέχει μεγάλες δόσεις έρωτα και αγάπης. Αρχικά αγάπης θα έλεγα λόγω της διάρκειας στο χρόνο. Η αγάπη είναι αυτή που κρατάει γερά παρά τις δυσκολίες στη διάρκεια της ζωής. Πείσμα, δουλειά…πολύ δουλειά! Δεκαετίες τώρα. Αλλά φυσικά και έρωτας! Ο έρωτας που έρχεται  σαν φως, ως έμπνευση, εκεί που δεν το περιμένεις, πάθος και πείσμα να κατακτήσεις εκφραστικά αυτό που ονειρεύτηκες.

Όλη η πορεία με συνοδοιπόρο την τέχνη, από τη διαδικασία δημιουργίας μέχρι την έκθεση στο κοινό με όλα όσα αυτή μπορεί να εμπεριέχει είναι μια σχέση ερωτική! Από τον ενθουσιασμό και τη χαρά μέχρι την προσγείωση και πάλι από την αρχή.

Δυστυχώς, η ευτυχώς όμως οι σπουδές μου ακολούθησαν αντίθετη πορεία. Αυτό  που είχα μέσα μου δεν τόλμησε να βγει  εξ’ αρχής. Έλλειψη αυτοπεποίθησης ή διάφορες συγκυρίες με οδήγησαν στο Πολιτικό Τμήμα της Νομικής Σχολής. Γρήγορα συνειδητοποίησα πως ο χώρος αυτός μου είναι ξένος, επειδή όμως, δεν μου αρέσει να αφήνω τίποτα στα μισά αποφοίτησα από τη Σχολή. Στη συνέχεια ακολούθησαν οι σπουδές στην τέχνη και «το όνειρο», συνεχίζεται μέχρι τώρα  με πίστη και αφοσίωση!

Σκιές VI,ακρυλικό και χρυσό σε καμβά, 30 x 30

-Γεννήθηκες στην Κωνσταντινούπολη και ακούς σε ένα ασυνήθιστο όνομα, Γεύσω, που σίγουρα κινεί την περιέργεια και προδιαθέτει για ερωτήσεις. Πόσο σε ακολουθούν οι θύμησες και το φως αυτής της πόλης?

-Όσον αφορά στο όνομά μου, και ασυνήθιστο είναι κυρίως στον Ελλαδικό χώρο, και κινεί την περιέργεια όπως λες, αλλά είναι και αφορμή παρεξηγήσεων.  Από το πιο απλό,  πως σχεδόν ποτέ δεν γράφεται σωστά, μέχρι να νομίζουν πως είναι το επίθετο μου!

Όσο για τις θύμησες….αν με ακολουθούν λέει!!! Με ακολουθούν τόσο το φως όσο τα σκοτάδια αυτής της Πόλης! Διότι όπως θα ξέρεις όσοι γεννηθήκαμε και ζήσαμε στην Πόλη δεν ήταν οι μέρες μας όλες τόσο φωτεινές. Βιώματα, ακούσματα, ήθη, νοοτροπίες αλλά και φόβοι, με ακολουθούν σε ένα βαθμό. Προσπάθησα να απαλλαγώ από όσα ένιωθα αρνητικά. Τα ταξίδια μου στην Πόλη με βοηθάνε να καταλάβω πολλά πράγματα και για τον εαυτό μου!

-Ο τίτλος της ενότητας των έργων που παρουσιάζεις στην ατομική σου έκθεση στην Cube Gallery, είναι “α … όπως αγάπη” και είναι η δεύτερη έκθεσή σου με άξονα την αγάπη και η τέταρτη κατά σειρά, στην οποία τα ζωγραφικά έργα είναι εμπνευσμένα από τους στίχους Ελλήνων ποιητών. Γιατί επιλέγεις την ποίηση?

-Η υπαινικτική γραφή και τα συμπυκνωμένα νοήματα που έχουν οι στίχοι των ποιημάτων είναι πολύ κοντά σε αυτό που θέλω να κάνω και με τον τρόπο που θέλω να δουλεύω.

Επιπλέον, οι στίχοι αποτελούν αφορμή για διπλή αναζήτηση. Δηλαδή αρχικά αλλά και σε όλη τη διάρκεια που δουλεύω ένα έργο, προσπαθώ να εμβαθύνω στο στίχο και παράλληλα να αποδώσω αυτό που εγώ αισθάνθηκα. Μου αρέσει η διπλή αυτή και παράλληλη νοητική και ψυχική επεξεργασία.

Το σπιτικό μας τότε,ακρυλικό σε καμβά, 40 x 30

Άραγε πως γεννιέται

από ένα τίποτα η επιθυμία;

Πως η επιθυμία γίνεται έρωτας,

ο έρωτας πως αλλάζει

σε μακρινή ανάμνηση;

Άραγε πως μπορεί

η ανάμνηση να σβήνει

μες στο τίποτα;

(Κυκλικό, Τίτος Πατρίκιος)

-Οι παραπάνω στίχοι συνοδεύουν ένα από τα όμορφα έργα σου. Η επιλογή είναι καθαρά δική μου και μάλιστα ομολογώ, καθόλου αντικειμενική, μιας και τρέφω μια μεγάλη αγάπη για την ποίηση του Τίτου Πατρίκιου. Και σου κάνω τώρα με τη σειρά μου την ερώτηση: Άραγε πως γεννιέται από ένα τίποτα η επιθυμία;

-Μα πως αλλιώς θα γεννιόταν η επιθυμία και κυρίως η επιθυμία του έρωτα; Σαν σπίθα, σαν φλόγα! Ερωτική φλόγα! Δεν υπήρξε κάτι προηγουμένως… έτσι ξαφνικά και αναπάντεχα γεννιέται. Αν έχει καλή τύχη μετατρέπεται σε αγάπη, εάν όχι αλλάζει σε μακρινή ανάμνηση ή σβήνει…. Πόση σοφία  σ’ αυτούς τους στίχους του αγαπημένου Τίτου Πατρίκιου.

Είναι αλήθεια πως οι στίχοι αυτοί έχουν αγαπηθεί…  όπως και το συγκεκριμένο έργο τολμώ να πω πως έχει αγαπηθεί πολύ!

Θα έλεγα πως οι συγκεκριμένοι στίχοι κρύβουν με ένα τρόπο και το σκεπτικό όλης της έκθεσης. Διότι τα θέματα στα έργα μου δεν είναι ακριβώς ερωτικές στιγμές. Αν κάποιος περίμενε να δει κάτι τέτοιο, δεν θα το βρει! Είναι αυτή η εξέλιξη στα αισθήματα, στις σχέσεις, οι διαδοχικές καταστάσεις… οι σκέψεις για το παρελθόν η προσμονή και η ελπίδα της μελλοντικής συνάντησης αλλά κυρίως οι μνήμες.

-Έρωτας και αγάπη! Παρουσία και απουσία! Ανάμνηση και λήθη! Οι ιστορίες αγάπης και έρωτα διαδέχονται η μία την άλλη στα έργα σου! Επιλέγεις, έστω και ασυνείδητα, να διηθηθείς το παραμύθι με ευτυχισμένο τέλος?

-Ασυνείδητα ίσως. Ρεαλιστικά όμως μάλλον υπερέχει η επιθυμία ευτυχισμένου τέλους!

-Η ζωγραφική παίζει πρωταρχικό ρόλο στη δουλειά σου, όπως και το χρώμα. Αν και οι εικόνες που δημιουργείς έχουν έντονο χαρακτήρα, για τον θεατή είναι εξίσου εύκολο να διακρίνει την ευαισθησία που τις χαρακτηρίζει. Τι είναι αυτό που σε βοηθά στην ισορροπία αυτή?

-Σε αυτή σου την ερώτηση, πραγματικά δυσκολεύομαι να απαντήσω! Χαίρομαι αν υπάρχει ισορροπία! Το χρώμα το λατρεύω! Δεν κρύβεται άλλωστε! Αυτό που προσπαθώ είναι να υπάρχει ισορροπία στη σύνθεση και αφού περάσει από πολλά στάδια «ελέγχου», διορθώσεων και πάλι απ’ την αρχή, όταν το «παραδίδω» θέλω να ισορροπεί και μέσα μου!

Τώρα αν αυτό το εισπράττει και ο θεατής τόσο το καλύτερο! Όταν δημιουργείς, το ένα σου κομμάτι είναι στη γη, σε κάποιο βαθμό στη λογική, στις γνώσεις, στις εμπειρίες σου. Το άλλο σου όμως κομμάτι είναι αυτό που δεν ελέγχεις και δημιουργεί ερήμην σου! Η τρέλα της δημιουργίας! Όταν λοιπόν βρίσκονται σε σχετική ισορροπία αυτά τα δυο φαινομενικά αντίθετα  βγαίνει ένα αποτέλεσμα ικανοποιητικό!

Υπόσχεση, ακρυλικό σε καμβά, 40 x 30

-Τα έργα σου θα μπορούσαν, σίγουρα, να λειτουργήσουν σαν εικονογράφηση ενός βιβλίου! Πως λειτουργεί για σένα η ιδέα του να συνεργαστείς με έναν ποιητή ή συγγραφέα και να “οπτικοποιήσεις” τις σκέψεις του? Γνωρίζω, πως έχεις ήδη κάνει κάποια ενδιαφέροντα βήματα στο χώρο του βιβλίου.

-Μου αρέσει πάρα πολύ η ιδέα. Λειτουργεί, αλλά  με έναν αρκετά υπαινικτικό τρόπο! Δεν προσπαθώ να εικονογραφήσω αλλά να μετουσιώσω σε περισσότερο ή λιγότερο αφαιρετικές εικόνες αυτό που εγώ έχω νιώσει! Η ιστορία αυτή έχει ξεκινήσει πριν από αρκετά χρόνια- κοντά στα 15- με συμμετοχή μου σε ομαδικές εκθέσεις με θέμα ένα ποιητή ή ένα μυθιστόρημα.

Θυμάμαι την έκθεση με τα χαϊκού του Σεφέρη  και αυτή για τον Παπαδιαμάντη για παράδειγμα. Το βρήκα λοιπόν πολύ ενδιαφέρον το να προσπαθείς να συνδιαλλαγείς και με τα δυο! Να κατανοήσεις  το κείμενο και να το εκφράσεις. Ένας διάλογος αγάπης κυρίως και ίσως με “κλείσιμο του ματιού”! Είχε προηγηθεί ή έκδοση ενός δικού μου μικρού σχήματος βιβλίου με τίτλο «Σημειωματάριο, που είχε ως αφετηρία,   προβληματισμούς και σκέψεις μου. Στη συνέχεια το «εικονογράφησα». Αυτό έγινε η αφορμή για μια έκθεση με τίτλο «Ζωγραφικό Σημειωματάριο» Επίσης έργα μου έχουν γίνει εξώφυλλα ποιητικών συλλογών.

-Η χώρα στην οποία δραστηριοποιείσαι εικαστικά, είναι μια χώρα σε βαθιά κρίση, κρίση αξιών, κοινωνική και βέβαια οικονομική. Ποια είναι η θέση της τέχνης και του καλλιτέχνη?

-Πονεμένη ιστορία! Βέβαια το θέμα είναι σύνθετο! Να ξεκινήσω από το φιλότεχνο κοινό, που δυστυχώς είναι ολιγάριθμο. Υπάρχει ένα μικρό ποσοστό που ενδιαφέρεται για την τέχνη. Ένα μικρό ποσοστό πάει θέατρο, ένα μικρό ποσοστό βλέπει εκθέσεις όπως και ένα μικρό ποσοστό διαβάζει βιβλία. Και η θέση του καλλιτέχνη είναι σεβαστή μόνο για αυτό το μικρό κομμάτι της κοινωνίας μας.

Όσο για την πολιτεία όχι μόνο δεν βοηθάει όχι μόνο αδιαφορεί αλλά θεωρεί πως πρόκειται για εμπορικό προϊόν και φέρεται αναλόγως. Οι καλλιτέχνες προχωράνε με τις δικές τους δυνάμεις  ψυχικές και όχι μόνο, στο δύσκολο αυτό δρόμο, διότι δεν μπορούν να κάνουν και αλλιώς!

Στα θετικά της κρίσης –αν μπορούμε να το πούμε- είναι η διαπίστωση μιας μετακίνησης μικρού αριθμού βέβαια προς πιο πνευματικές διεξόδους και άρα και στις τέχνες, όπου «βρίσκει παρηγοριά». Και να τελειώσω με την σκέψη πως επειδή οι δυσκολίες πολλές φορές αποτελούν κίνητρο και δυναμώνουν, γίνονται πολύ περισσότερες καλλιτεχνικές δράσεις και μάλιστα, με λιγότερο εμπορικά κριτήρια αντλώντας έμπνευση από τα δυσάρεστα που δημιουργεί η κρίση! Μήπως στην παγκόσμια ιστορία της τέχνης δεν παρατηρούμε αριστουργήματα εν μέσω πολέμων, κρίσεων κ.λ.π;

-Η δουλειά σου διακρίνεται από συνέπεια και συνέχεια και είμαι σίγουρη πως ετοιμάζεις καινούρια πράγματα. Τι περιμένουμε να δούμε, λοιπόν, στο άμεσο, αλλά και στο απώτερο μέλλον?

-Μεγάλωσα σε μια οικογένεια όπου η συνέπεια ήταν λόγος ύπαρξης, ο λόγος είχε συνέπεια. Αυτά σε συνδυασμό και με το χαρακτήρα μου….ναι, υπάρχει συνέπεια. Να ξέρεις όμως, πως δεν το αναφέρω σαν πλεονέκτημα. Διότι σε μια κοινωνία που η λέξη αυτή συνήθως είναι άγνωστη, υποφέρεις. Έχω κάνει όμως προσπάθεια να μετριάσω τις κακές συνήθειες… για να κάνω τη ζωή μου πιο εύκολη. Σε κάποιο βαθμό τα κατάφερα.-)

Είναι ένας επιπλέον λόγος αυτός που  σε συνδυασμό με το πείσμα, την αγάπη και την επιμονή μου, με βοηθάει να μη χάνω τους στόχους μου. Θεματικά, συνεχίζω ακόμη να δουλεύω με αφετηρία τη λογοτεχνία κυρίως. Για το απώτερο μέλλον, δεν γνωρίζω διότι κάποιες φορές ο δρόμος ανοίγει από μόνος του σε θέματα που δεν είχες υπολογίσει.

Όσον αφορά στις εκθέσεις, υπάρχουν κάποια σχέδια και συζητήσεις, τα οποία όμως δεν είναι ακόμη ανακοινώσιμα.

Share this
Tags
Panos Kats
Panos Kats
JOURNALIST //from @cityjournalism & #Economics @UniofReading @FreeSundaygr @Capitalgr to endless life's adventures. Forever @cinemacholic and @artcurious// “#wedo what #weare #viewsaremine _onlyleft”

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

Οι εννοιολογικοί περίπατοι της τέχνης του Richard Long

Γράφει ο Κώστας Ευαγγελάτος, Ζωγράφος. λογοτέχνης, θεωρητικός της τέχνης Ο Richard Long γεννήθηκε στο Μπρίστολ της Αγγλίας το 1945. Σπούδασε από το 1962-1965 στο West of England...

Η απαράμιλλη γλυπτική της παραβατικής ζωής του Τσελίνι

Γράφει ο Κώστας Ευαγγελάτος, Ζωγράφος. λογοτέχνης, θεωρητικός της τέχνης O Μπενβενούτο Τσελίνι / Benvenuto Cellini, γεννήθηκε το 1500 στη Φλωρεντία. Καλλιτέχνης αργυροχρυσοχόος, γλύπτης, ζωγράφος, σχεδιαστής, στρατιώτης, μουσικός,...

Η Κύπρος του Βασίλη Καρακατσάνη 

Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη  Ο καταξιωμένος εικαστικός Βασίλης Καρακατσάνης για άλλη μια φορά «προσγειώνεται» στην Κύπρο και παρουσιάζει τη νέα του δουλειά με τίτλο  «ΤΙΤΑΝΙΑ»...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

More like this