Ρεπορτάζ: Ζέτα Τζιώτη
Σε μια εποχή που η λέξη “πολιτισμός” κινδυνεύει να χάσει το βάρος της, τα εγκαίνια του Πολιτιστικού Κέντρου Τέχνης και Λόγου “Νίκη Παπαθεοχάρη” στη Γλυφάδα, δεν ήταν απλώς μια ακόμη εκδήλωση. Ήταν μια πράξη ουσιαστική, μια υπενθύμιση ότι ο πολιτισμός δεν είναι πολυτέλεια αλλά αναγκαιότητα.
«Η δημιουργία του Πολιτιστικού Κέντρου Γραμμάτων και Τεχνών είναι αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης προσπάθειας να στεγάσω νομαδικές πέτρες που μου επέβαλε η ανάγκη μου. Η ίδια ανάγκη με εκείνη των πρώτων ανθρώπων, οι οποίοι διαμόρφωσαν μιμητικές φιγούρες μέσα σε σπηλιές για να υποτάξουν τη Φύση», δηλώνει η καλλιτέχνις που ξεναγούσε τους καλεσμένους στους εσωτερικούς χώρους πριν από τα επίσημα εγκαίνια που τέλεσαν η υπουργός Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη, ο Δήμαρχος Γλυφάδας, Γιώργος Παπανικολάου, ενώ μίλησαν ο Κώστας Βαρώτσος και η ίδια η Νίκη Παπαθεοχάρη.
Από πέτρα και πρόθεση
Το κτίριο, λιτό και φωτεινό, φέρει τη σφραγίδα μιας αρχιτεκτονικής που σέβεται το τοπίο χωρίς να το αντιγράφει. Όμως δεν είναι οι τοίχοι που κάνουν ένα πολιτιστικό κέντρο. Είναι η πρόθεση. Και στη “Νίκη Παπαθεοχάρη” η πρόθεση ήταν σαφής: να χτιστεί ένας χώρος όπου η τέχνη δεν θα μπαίνει σε βιτρίνα αλλά είναι ζωντανή.
Η Νίκη πίσω από το όνομα
Ποια ήταν η Νίκη Παπαθεοχάρη; Για κάποιους, μια ποιήτρια. Για άλλους, η γυναίκα που έκανε τις λέξεις να θυμίζουν αναπνοή. Το Κέντρο αυτό τιμά όχι μόνο το όνομά της αλλά κυρίως το πνεύμα της.
Έναρξη με ουσία
Η καλλιτεχνική πορεία της Νίκης Παπαθεοχάρη με εργαλείο την πέτρα είναι μια υπαρξιακή αναβίωση του μύθου της δημιουργίας: αυτό το υλικό γίνεται πύλη για να ανιχνεύσουμε βαθύτερες συναισθηματικές και φιλοσοφικές διαστάσεις.
Από τον βυθό στην έκφραση
Η Νίκη συλλέγει τραχιά, ακατέργαστα κομμάτια πέτρας, συχνά από τη θάλασσα, «το αρχέγονο υλικό της πέτρας», όπως το αποκαλεί—ένα υλικό με μνήμη, φορτισμένο από την ιστορία της φύσης.
Πετρογλυπτική + Ζωγραφική + Ποίηση = Τρίπτυχο νοημάτων
Στα εγκαίνια παρουσιάστηκαν 70 έργα που παντρεύουν τη γλυπτική με ζωγραφική και ποίηση. Η πέτρα δεν είναι παθητική· μεταμορφώνεται με χρώμα και λόγο, αναδεικνύοντας το «εν δυνάμει» μέσα της .
Τα έργα ανοίγουν ένα διάλογο που συνδέει την ύλη με το λόγο, δημιουργώντας έναν «κοινό τόπο» όπου η λατρευτική πραότητα γίνεται σύμβολο.
Συμβολισμοί, μνήμη και πρωταρχική ανάγκη
Η ίδια περιγράφει την ανάγκη της δουλειάς της σαν εκείνη των πρώτων ανθρώπων που χάραζαν φιγούρες σε σπηλιές για να συνδεθούν με τη φύση. Η χρήση κοχυλιών, αχιβάδων και άλλων θαλασσινών στοιχείων ενισχύει το βάθος του έργου — «πέτρες, αχιβάδες, κοχύλια είναι τα υλικά μου».
Βιωματική εμπειρία για τον θεατή
Ο χώρος δεν είναι απλά γκαλερί αλλά ενεργός τόπος συνάντησης και σκέψης, όπου επισκέπτες βιώνουν με όλες τις αισθήσεις τη σχέση μεταξύ ύλης, χρώματος και λόγου .
Μέσω ξεναγήσεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων και βιωματικών δράσεων, καθίσταται ένας πολιτιστικός οργανισμός ανοιχτός σε νέους, οικογένειες, άτομα με αναπηρίες .
Η πετρογλυπτική της Νίκης Παπαθεοχάρη δεν είναι μόνο εικαστική άσκηση· είναι φωνή χρόνου, μνήμης και πάθους. Η πέτρα γίνεται ο χάρτης ενός ταξιδιού από το σκοτεινό βάθος του βυθού στην επιφάνεια της συνείδησης και τέχνης.
Ανάμεσα στους παρευρισκόμενους δεν ήταν μόνο αιρετοί και παράγοντες του πολιτισμού, αλλά κυρίως άνθρωποι της γειτονιάς, καλλιτέχνες, δάσκαλοι, νέοι, φιλότεχνοι.
Ένα πολιτιστικό κέντρο δεν ζει από τις κορδέλες, αλλά από τις σχέσεις που χτίζει με την κοινότητά του. Καλή επιτυχία στο “Νίκη Παπαθεοχάρη” να μείνει πιστό στην πρώτη του υπόσχεση –να είναι δηλαδή τόπος διαλόγου και δημιουργίας– και έτσι να προσθέσει κάτι ακόμα στη σελίδα του πολιτιστικού χάρτη της Γλυφάδας.
Και αυτό, σε καιρούς σαν τους σημερινούς, είναι από μόνο του μια νίκη.
Στόχοι και όραμα του νέου πολιτιστικού κέντρου
Το Πολιτιστικό Κέντρο Τέχνης και Λόγου «Νίκη Παπαθεοχάρη» θα στηρίξει τη σύγχρονη καλλιτεχνική έκφραση και θα φιλοξενήσει ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Όπως επισήμανε η υπουργός Τουρισμού, ο χώρος θα προσφέρει:
• Εκθέσεις σύγχρονης τέχνης
• Μουσικές και θεατρικές εκδηλώσεις
• Διαλέξεις και εκπαιδευτικά προγράμματα
• Προσβάσιμο και συμπεριληπτικό περιβάλλον
