Γράφει η Μαρία Δήμου

Σε όλες τις καλλιτεχνικές ψυχές μας έχει συμβεί να στεκόμαστε με τις ώρες, αποχαυνωμένοι από το δέος που εκπέμπει ένα έργο υψίστης αξίας σε ένα μουσείο. Η ιδέα του ότι κάτι απτό, που σήμερα απολαμβάνουμε μέσω μιας απλής Κυριακάτικης βόλτας στο μουσείο, ταξίδεψε από εκατοντάδες χρόνια πριν και παραμένει ανοξείδωτο μπροστά στα γυμνά μας μάτια, δεν μπορεί παρά να προκαλέσει ανατριχίλα κατά την θέαση, ακόμη κι αν το πυκνό πλήθος και η «μπουκωμένη» ατμόσφαιρα των επισκεπτών που έρχεται μαζί με αυτό, μας αποσπά από την στιγμή της έκστασης. Θα ορκιζόταν κανείς ότι η εμπειρία είναι τόσο έντονη που το έργο κοντεύει οριακά να ζωντανέψει και να σε τηλεμεταφέρει σε εποχές, μέρη, ήχους, αισθήσεις, ενώ η επιβολή τους είναι τόσο πληθωρική που μπορούν ακόμη και να σε χειραγωγήσουν.

Το σύνδρομο Σταντάλ (Stendhal’s syndrome), που συνδέει τις ρίζες της ανακάλυψής του με τον Γάλλο συγγραφέα, Marie-Henri Beyle (γνωστός και ως «Σταντάλ»), αναφέρεται εκ νέου πάνω από εκατό χρόνια αργότερα στο βιβλίο του Ιταλού, Graziella Magherini, «La sindrome di Stendhal» (1989) και λίγο αργότερα «πέφτει» στην υπόληψη του «puppet-master» των gialli και του ιταλικού τρόμου της δεκαετίας του ’70 και του ’80, Dario Argento. Σύμφωνα με τον όρο του, ένας που πάσχει από σύνδρομο Σταντάλ, χάνει τις αισθήσεις του μεταξύ άλλων ψυχοσωματικών συμπτωμάτων στην όψη του κάλλους ενός έργου τέχνης, μεταφερόμενος σε μια παροδική ύπνωση, καθώς η εμπειρία μπορεί να του δημιουργήσει ακόμη και παραισθήσεις.

Κάτι αντίστοιχο λέγεται πως συνέβη και στον ίδιο τον Argento κατά την παιδική του ηλικία, καθώς ανέβαινε τα σκαλιά του Παρθενώνα με την οικογένειά του, κάτι που τον ανάγκασε να χαθεί από τα ίχνη τους για κάποια ώρα. Το βίωμά του, σε ωριμότερη ηλικία πια, επιβεβαιώθηκε όταν στα χέρια του φτάνει το βιβλίο του Magherini και δεν άργησε να αποτελέσει βασική επιρροή για το «Stendhal Syndrome» του ’97, με πρωταγωνίστρια τον καρπό του έρωτά του με την σιβυλλική, Daria Nicolodi, την κόρη του, Asia.

Η Anna (Asia Argento) είναι μια μυστική πράκτορας που κατά την διάρκεια της αποστολής της να συναντηθεί με τα ύπουλα βήματα ενός βιαστή και δολοφόνου που ακούει στο όνομα, Alfredo Grossi, βιώνει τον σύνδρομο Σταντάλ μέσα σε ένα μουσείο της Φλωρεντίας, ενώ έπειτα βιάζεται από τον ίδιο κακοποιό που ψάχνει. Έκτοτε, βαθιά ψυχικά και σωματικά τραυματισμένη, παρακολουθεί στενά τα υπόλοιπά του θύματα έως ότου η ταυτότητά του να βγει στο «φως». Στο μεταξύ, υπόκειται σε ενδελεχή ψυχανάλυση και ταξιδεύει ως το πατρικό της για να βρει την γαλήνη που μαζί με όλα τα άλλα της στέρησε η φρίκη του βιασμού της, με τον πρώην αγαπημένο της και συνάδελφό της, Marco, να μην αφήνει λεπτό το πλευρό της.

Ολοκληρωτικά αλλαγμένη από το σοκ, η Anna ντύνεται με ανδρική ένδυση και επιχειρεί με κάθε τρόπο να βρεθεί στα «παπούτσια» του βιαστή της, προκειμένου να ξεπεράσει με όλα τα μέσα που διαθέτει αυτό που υπέστη. Η διαδρομή της, απαρτίζεται από αλλεπάλληλες μεταμφιέσεις και μεταβολές στην προσωπικότητά της, συμπορευόμενη με την σεναριακή πλοκή, που χωρίζεται σε τρεις διαφορετικές εκφάνσεις της και συνάμα τρεις διαφορετικές αλλά παρόμοιες μεταξύ τους ιστορίες, άλλες πιο αδύναμες ενώ άλλες καθοριστικές για την εξέλιξη της πορείας της.

Ο Argento αναδεικνύει για μια ακόμη φορά την εμμονή του με την τέχνη και επιστρέφει στα γνώριμα λημέρια του σε μια συγχώνευση του υποείδους του giallo με το οποίο και ξεκίνησε τον θρίαμβο της καριέρας του, το παραφυσικό και τους απαράβατους κανόνες του τρόμου, τους οποίους ακολουθεί πιστά σε ό,τι κι αν κάνει. Το μαγικό «Stendhal Syndrome», ενορχηστρώνει ο παλιόφιλός του, Ennio Moriccone, και την φωτογραφία, ο Ιταλός μετρ, Giuseppe Rotunno, σε ένα από τα πρώιμα εγχειρήματα του CGI στο εγχώριο σινεμά.

Η Asia Argento, δεύτερη φορά πρωταγωνίστρια στην εργογραφία του πατέρα της (μετά το τραυματικό «Trauma» του 1993) και ταξιδιώτισσα σε ένα δύσβατο οδοιπορικό μιας κακοποιημένης νεαρής γυναίκας που περνά όλα τα βασανιστικά στάδια της απώλειας της αθωότητάς της, ενσαρκώνοντας έναν πολύπλευρο και πολυδιάστατο χαρακτήρα, που με την σειρά του διασχίζει καθένα από τα κεφάλαια του ζοφερού του βιώματος, που όπως ισχυρίζεται και η ίδια, θα συνεχίσει να την ακολουθεί… Δεν θα φύγει ποτέ…

Δείτε εδώ το trailer της ταινίας «The Stendhal Syndrome»: