Γράφει Ζέτα Τζιώτη

Νέος καλλιτέχνης, προσηλωμένος με αγάπη στην Τέχνη, ο Στρατής ξεχώρισε ανάμεσα σε 700 περίπου καλλιτέχνες, Έλληνες και ξένους και ήταν ένας από τους τρεις νικητές του βραβείου του Ιδρύματος Μαμιδάκη (G & A Mamidakis Foundation).

Το έργο του τοποθετήθηκε, όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί, στο Minos Palace hotel & suites στον Αγ. Νικόλαο στην Κρήτη.

Ο Στρατής χρησιμοποιώντας την τεχνική του papercut δημιούργησε με πρωτοτυπία διάτρητα έργα τέχνης και εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας, αποτελούμενες από χειροποίητα χαρτιά λίγων γραμμαρίων, τα οποία επεξεργάστηκε με χειρουργικό νυστέρι.

Τίτλος του έργου είναι «Long Waves», μια εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας – 30 μέτρων – από διάτρητο χειροποίητο χαρτί με την τεχνική του paper cut, που ανακλά στη μνήμη μας τη μορφή και την κίνηση της θάλασσας, αλλά παράλληλα λειτουργεί και ως σύμβολο μίας νέας εποχής, παρομοιάζοντάς την με εικόνες από δίχτυα ψαρέματος.

Στόχος του καλλιτέχνη είναι η αφύπνιση του κοινού για την επιτακτική σημασία της φροντίδας των θαλασσών.

Εξάλλου, το Βραβείο Τέχνης 2024, διατηρώντας τις καινοτομίες της προηγουμένης χρονιάς, αναφερόταν στην ευρύτερη θεματική της «Φροντίδας» (Care).

Εκτός από το έργο του Ταυλαρίδη, διακρίθηκαν  το «Τοπίο σε Κίνηση» της Ειρήνης Μίγα και το «The Resilient Thread» της Κατερίνας Νάκου.

-Στρατή, τι σημαίνει «Τέχνη» για σένα και τι ρόλο παίζει στην καθημερινότητά σου;

–Η ζωή μου περιστρέφεται γύρω από την τέχνη. Η τέχνη για εμένα ισούται με τη λέξη ελευθερία. Δεν το αντιμετωπίζω σαν κάτι διαφορετικό από εμένα, είναι η φύση μου. Είμαι δοσμένος ολοκληρωτικά. Για να μπορέσω να δημιουργήσω ένα νέο έργο, απαραίτητο είναι οι ορίζοντες μου να είναι ανοιχτοί και οτιδήποτε τρελό μου έρθει στο μυαλό να προσπαθήσω να το υλοποιήσω.

Όλη αυτή η διαδικασία με οδηγεί όλο και πιο κοντά στον πυρήνα μου.

–Με ποιο τρόπο ενημερώθηκες για το βραβείο του Ιδρύματος Μαμιδάκη και πώς θα χαρακτήριζες τον θεσμό;

 -Η πρώτη πληροφορία ήρθε μέσω του τύπου διαβάζοντας ένα άρθρο. Έπειτα μιλώντας με άλλους συναδέλφους έμαθα περισσότερες πληροφορίες. Το ενθαρρυντικό είναι ότι γίνονται πολλές προσπάθειες από πολλούς φορείς και μεγάλα ιδρύματα ώστε η Αθήνα να μπει στο χάρτη της παραγωγής σύγχρονης τέχνης.

Σε αυτό που διαφέρει το G & A Mamidakis Foundation είναι η φροντίδα που νιώθεις όταν έρχεσαι σε επαφή με όλη την ομάδα που εργάζεται για το project. Πρόκειται για μία μεγάλη αγκαλιά, που έχει τεράστια εμπιστοσύνη στους καλλιτέχνες και αυτό ξεκινάει από τον πυρήνα του, την ίδια την Τζίνα Μαμιδάκη.

Ξέρετε, είναι πρωτόγνωρο και δύσκολο στις μέρες μας ένας νέος δημιουργός σε αυτή τη χώρα, η οποία δεν εκτιμά τους καλλιτέχνες της, να πατήσει στα πόδια του και να κάνει τις ιδέες του πραγματικότητα. Τέτοιες πρωτοβουλίες είναι ενθαρρυντικές για να συνεχίσει η παραγωγή σύγχρονης τέχνης με νόημα στην χώρα μας.

-Το έργο που παρουσίασες και βραβεύτηκε έχει τίτλο «Long Waves». Πώς συνέλαβες την ιδέα και γιατί επέλεξες αυτόν τον τίτλο;

–Η αφετηρία για το έργο «Long waves» ήταν ο ίδιος ο τόπος. Κάθε φορά που ξεκινάω να εργάζομαι για ένα έργο τα ερωτήματα τα οποία θέτω στον εαυτό μου είναι το πως, το πού, το γιατί και το πότε. Απαραίτητες ερωτήσεις, οι οποίες συντελούν στη σύλληψη και στη δημιουργία ενός έργου τέχνης. Η θάλασσα για εμένα αποτελεί πηγή έμπνευσης. Στο έργο μου με ενδιαφέρουν οι διάρκειες και τον τελευταίο καιρό με απασχολεί η έννοια της «μακράς διαρκείας».

Ο τίτλος του έργου «Long waves» ήρθε από τη θεωρία των «μακρών κυμάτων» του Ρώσου Οικονομολόγου Νικολάι Κοντράτιεφ. Στον πυρήνα της θεωρίας είναι ότι η τεχνολογική καινοτομία που αναπτύσσεται, μετά από μια μεγάλη κρίση ή έναν πόλεμο, έχει ως αποτέλεσμα μια μακρά περίοδο ευημερίας. Ωστόσο, αυτά τα κύματα ευημερίας δημιούργησαν και δημιουργούν κατάλοιπα στον βυθό των θαλασσών. Η φροντίδα των κυμάτων της θάλασσας είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον και την ευημερία των πολιτισμών.

Η Κρήτη κατέχοντας γεωγραφικά στρατηγική θέση στην ανατολική Μεσόγειο φέρει από την αρχαιότητα έως σήμερα σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και τη διατήρηση του πολιτισμού. Πάνω σε αυτό το θαλάσσιο σταυροδρόμι αναπτύχθηκε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα εμπορίου της μινωικής περιόδου, όπου έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διασπορά της γνώσης και της παγκόσμιας εξέλιξης του ανθρώπινου πολιτισμού στην Δύση. Σήμερα αμέτρητοι τόνοι απορριμμάτων καταλήγουν σε αυτή διαταράσσοντας το οικοσύστημα.

Ωστόσο, η θάλασσα είναι ένας ζωντανός οργανισμός που σήμερα κινδυνεύει περισσότερο από ποτέ. Όλα αυτά συντέλεσαν ώστε να δημιουργήσω την εγκατάσταση «Long waves» και να καταθέσω την πρόταση μου στο G & A Mamidakis Foundation.

Το σημαντικότερο για ένα έργο τέχνης είναι να μπορεί να εκτελεί τον ρόλο για τον οποίο έχει δημιουργηθεί

–Τι υλικά χρησιμοποίησες;

–Όλα μου τα έργα αποτελούνται από χειροποίητα χαρτιά λίγων γραμμαρίων τα οποία κόβω στο χέρι με χειρουργικό νυστέρι. Τα χειροποίητα χαρτιά παράγονται με παραδοσιακές τεχνικές από μικρές βιοτεχνίες ασιατικών χωρών και ως βασικό μου υλικό μου έδωσαν απλόχερα όλα αυτά που έψαχνα ώστε να μπορέσω να εκφράσω τη λεπτότητα, την κίνηση και την ευαισθησία των θεμάτων που με απασχολούν.

Ως δυτικοί, έχουμε την εντύπωση ότι το χαρτί είναι κάτι το αναλώσιμο χωρίς μεγάλη αντοχή στο χρόνο. Αυτό συμβαίνει γιατί η δημιουργία του χαρτιού είναι πολύ μακριά από την κουλτούρα μας. Ξέρουμε να το χρησιμοποιούμε αλλά δε γνωρίζουμε τίποτα για αυτό.

Ό,τι γίνεται πάνω στο χαρτί μένει με έναν προσιτό τρόπο.

Η εξέλιξη της ανθρωπότητας οφείλει πολλά στο χαρτί.

–Τι μήνυμα θα ήθελες να περάσεις στον θεατή;

-Η σκέψη μου πίσω από την μεγάλης κλίμακας εγκατάσταση των 27 μέτρων «Long Waves», από διάτρητα χειροποίητα χαρτιά 30 γραμμαρίων είναι να στρέψει το βλέμμα του θεατή σε κάτι που έχει πάψει να παρατηρεί, την αναγκαιότητα της φροντίδας που πρέπει να δείξουμε στη θάλασσα καθώς και σε ποιο βαθμό έχουμε συνείδηση αυτού του προβλήματος.

Μέσα από την οπτική ψευδαίσθηση της κίνησης της θάλασσας, προτρέπω τους θεατές να μπούνε βαθύτερα μέσα σε αυτή, κάτω από τους κυματισμούς της. Να δούμε το φυσικό περιβάλλον που εμείς οι ίδιοι έχουμε βλάψει. Το 46% των σκουπιδιών που καταλήγουν στις θάλασσες είναι αλιευτικός εξοπλισμός. Πεταμένα δίχτυα αλιείας, τα οποία είναι πολύ πιο επικίνδυνα από τα πλαστικά απορρίμματα, καθώς είναι φτιαγμένα για να σκοτώνουν και παρότι έχουν πάψει να χρησιμοποιούνται συνεχίζουν το έργο τους.

Μαζί με τη θάλασσα καταστρέφεται η ζωή και ο πολιτισμός.

Ας φροντίσουμε ότι μας απομένει.

-Έχουμε συνηθίσει να θαυμάζουμε έργα τέχνης κυρίως στα μουσεία. Πώς αισθάνεσαι που το έργο σου παρουσιάζετε σε ένα ξενοδοχείο Τέχνης;

-Ο φυσικός χώρος ενός έργου τέχνης είναι δίπλα στον άνθρωπο. Οπουδήποτε κι αν είναι αυτό, από το δημόσιο χώρο, τα λόμπι μεγάλων εταιρειών και ξενοδοχείων πόσο μάλιστα μέσα στα σπίτια των ίδιων των ανθρώπων που τα έχουν επιλέξει να τους συντροφεύουν στη ζωή τους.

Οι άξονες που λαμβάνω πάντα υπόψη μου είναι ο τόπος, ο χρόνος, ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός και η κατεύθυνση του φωτός. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο διάδρομος του ξενοδοχείου είναι ο καμβάς μου.

Έβαλα τον εαυτό μου πρώτα στο ρόλο του θεατή και έπειτα στο ρόλο του καλλιτέχνη ώστε να μπορέσω να αφουγκραστώ την γραμμική πορεία που θα έχει ο θεατής διασχίζοντας το ίδιο το έργο μέσα στο μακρύ διάδρομο.

Το σημαντικότερο για ένα έργο τέχνης είναι να μπορεί να εκτελεί τον ρόλο για τον οποίο έχει δημιουργηθεί, να μπορεί να επικοινωνεί με τους θεατές ανεξαρτήτως του χρόνου και του χώρου που παρουσιάζεται.

–Είσαι νέος καλλιτέχνης. Πώς εκτιμάς την αγορά της Τέχνης στην Ελλάδα;

 –Ανήκω στη γενιά που όταν βγήκε στην αγορά η χώρα μας βρισκόταν σε οικονομική κρίση, πολιτική αστάθεια, capital controls κ.α.

Μία πολύ δύσκολη συνθήκη, πόσο μάλιστα για ένα νέο άνθρωπο που ξεκινάει από το μηδέν. Καταλαβαίνεις, λοιπόν, πόση πίστη και επιμονή χρειάζεται αυτή η διαδρομή.

Η συγκυρία που βιώνουμε εξακολουθεί να είναι δύσκολη, όταν το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι το ίδιο το κράτος, ως νέος όμως και ως δημιουργός νιώθω ότι οφείλω να είμαι αισιόδοξος και να κοιτάζω το μέλλον θετικά.

Who is Who

Ο Στρατής Ταυλαρίδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1990 και είναι απόφοιτος της Σχολής Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Χρησιμοποιώντας την τεχνική του papercut δημιουργεί διάτρητα έργα τέχνης και εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας, αποτελούμενες από χειροποίητα χαρτιά λίγων γραμμαρίων, τα οποία κόβει με χειρουργικό νυστέρι. Έχει εκθέσει ατομικά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Εκπροσώπησε την Ελλάδα στην “Izmir Mediterranean Biennal” το 2023 και στη “15th Biennale de la Mediterranée” το 2011.

Έχει βραβευτεί σε ελληνικούς και ευρωπαϊκούς διαγωνισμούς με το βραβείο τέχνης του Ιδρύματος G. & A. Mamidakis Foundation (2024), στο «Πάμε Απέναντι»-Άρσις (2012) και στο Hulda Festival (2011)… Συμμετείχε στις: Art Fair ”Tom of Finland Art & Culture Fail” (2023), “Rome International Art Fair” (2021), “London Art Fair” (2015), “Art Athina” (2014). Έχει εκθέσει ομαδικά σε Αγγλία, Γερμανία, Ιταλία, Σερβία, Τουρκία και Ελλάδα. Σήμερα ζει και εργάζεται στην Αθήνα.