Αρχική Blog Σελίδα 535

Άγγελος Παναγιωτίδης: «Η ελιά είναι θείο δώρο»

Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

Ο Άγγελος Παναγιωτίδης είναι ένας αυτοδίδακτος καλλιτέχνης, που με θαυμαστό και επιδέξιο τρόπο επέλεξε την ελιά, το διαχρονικό σύμβολο μιας ιδανικής και φιλειρηνικής κοινωνίας να εντυπωσιάσει και να καθηλώσει το φιλότεχνο κοινό του. Τα δέντρα του, οι κορμοί, τα φύλλα συγκροτούν ένα ασημόχρυσο ελαιώνα που μοιάζει να αργοσαλεύει στο φύσημα του αέρα. Νέες φόρμες, ελιές διαφόρων διαστάσεων, άλλες αγέρωχες, άλλες γυρτές με γλυπτική φόρμα, δουλεμένη στην εντέλεια, προσδίδουν στο χώρο την αίσθηση ότι βρισκόμαστε στην πραγματικότητα σε ένα δάσος από ελιές.

Ο Άγγελος Παναγιωτίδης είναι ένας άνθρωπος απλός, αυθόρμητος και χαμογελαστός, ο οποίος στην ηλικία των σαράντα πέντε ετών αλλάζοντας προσανατολισμό στη ζωή του απέδειξε σε όλους εμάς το πόσο χαρισματικός και ταλαντούχος είναι. Συναντήσαμε τον καλλιτέχνη στον χώρο όπου εργάζεται στην Αθήνα και μιλήσαμε για τη ζωή του, τη δουλειά του, τα δέντρα, τις ελιές του.

 

– Πώς ξεκινήσατε τις κατασκευές με μέταλλο;

Μικρό παιδί έτρεχα ανάμεσα στις ελιές στη γενέτηρά μου, την Αμφιλοχία. Θυμάμαι υπήρχε μια καταπληκτική ελιά, που η φυλλωσιά της ήταν γυρτή προς τη θάλασσα. Παλληκάρια τότε, πιανόμασταν από τα κλαδιά της ελιάς και πηδούσαμε στο νερό. Στη συνέχεια, μεγαλώνοντας, η δουλειά μου δεν είχε σχέση με την τέχνη, αλλά με τα μέταλλα. Όλα αυτά δούλευαν στο μυαλό μου και κάποια στιγμή, παρ’ ότι δεν είχα οικονομικό πρόβλημα, αισθανόμουν μέσα μου ότι ήθελα να μην ασχολούμαι με την επιχείρησή μας αλλά να δουλεύω το μέταλλο και να δημιουργώ κατασκευές με αυτό. Ξεκίνησα να φτιάχνω έργα με εργαλεία της δουλειάς και σκραπ, δηλαδή ανακυκλώσιμα αντικείμενα, και μετά το εξέλιξα. Καμιά φορά σκέφτομαι ότι όλη αυτή η εξέλιξη στη ζωή μου ήταν καρμική. Ο πατέρας μου έκοβε δέντρα, ήταν υλοτόμος. Εγώ πάλι, κατά κάποιον τρόπο, κάνω ακριβώς το αντίθετο.

– Φτιάχνατε πάντα ελιές;

Η αλλαγή στην πορεία της ζωής μου άρχισε στην ηλικία των σαράντα πέντε ετών. Η πρώτη δουλειά που παρουσίασα ήταν γυμνά δέντρα. Στη συνέχεια, η ελιά, που ήταν πάντα στο μυαλό μου και στην καρδιά μου, κυριάρχησε.

– Το γλυπτό-«Σύμβολο Ελιά» πότε το φιλοτεχνείτε και εμφανίζεται για πρώτη φορά;

Για πρώτη φορά παρουσιάζω στο φιλότεχνο κοινό τη γλυπτική φόρμα «δένδρο ελιάς» το 1995. Η αποδοχή είναι άμεση και θερμή, γιατί μέχρι τότε δεν υπήρχε κάτι τόσο απλό αλλά και τόσο δυνατό αισθητικά και συμβολικά. Μεταγενέστερα έγιναν αρκετές προσπάθειες να με αντιγράψουν. Από το 1988 συνεχίζω να δημιουργώ γλυπτά από χαλκό και ορείχαλκο με ζήλο.

– Τι είναι για εσάς η ελιά;

Η Αμφιλοχία είναι ένας τόπος γεμάτος ελιές. Οι πρώτες εικόνες της ζωής μου είναι οι ελαιώνες της περιοχής μου. Βέβαια, η ελιά είναι αγαπημένο σύμβολο όλων των Ελλήνων, ένα θρησκευτικό σύμβολο, καθώς και σύμβολο σοφίας. Για μένα έλαχε να είναι και η επιτυχία της ζωής μου, η μεγάλη μου αγάπη, ένα θείο δώρο. Έχετε θαυμάσει ποτέ έναν φροντισμένο ελαιώνα; Αυτή η εικόνα εμένα μου δίνει γαλήνη. Βλέπω σε αυτό απίστευτη ομορφιά.

– Φαντάζομαι έχετε ιδιόκτητο ελαιώνα στην Αμφιλοχία;

Για διάφορους λόγους, ελαιώνα πραγματικό δεν διαθέτω. Διαθέτω όμως «Ελαιώνα από χαλκό -Φλεγόμενο και μη κατακαιόμενο», όπως πολύ ωραία είχε αναφέρει ο Μάνος Στεφανίδης, στον τίτλο ατομικής μου έκθεσης το 2008.

– Τι υλικά χρησιμοποιείτε για την κατασκευή των έργων σας;

Στα έργα μου χρησιμοποιώ χαλκό και ορείχαλκο. Φτιάχνω κάποια δέντρα γυμνά και κάποιες ελιές ψηλές και αγέρωχες. Όμως, αγαπώ πιο πολύ τις γυρτές ελιές, που είναι σαν να τις «παίρνει» ο άνεμος.

– Θυμάστε την πρώτη σας έκθεση;

Ήταν μια πολύ συγκινητική στιγμή για μένα. Ήταν στην Gallery Titanium το 1995. Μετά έκανα πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό.

– Ποιες στιγμές θεωρείτε σημαντικές στην καριέρα σας;

Είχα πολλές συγκινητικές και σημαντικές στιγμές στην καριέρα μου. Μπορώ να θυμηθώ τη δημιουργία «Ελιά, το δέντρο της Αθήνας» στο πλαίσιο της ολυμπιακής χορηγίας της Coca Cola και την έκθεσή της καθ’ όλη τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων στο πάρκο των χορηγών (Water Plaza) στο Παλαιό Φάληρο. Και το έργο αυτό ήταν φτιαγμένο από χαλκό και ορείχαλκο και είχε ύψος 3,30 μέτρα και 5.000 ορειχάλκινα φύλλα. Το δέντρο αυτό επισκέφθηκε πολύ κόσμος και 5.000 άτομα έγραψαν στα φύλλα του το όνομά τους. Αυτό εκτίθεται πλέον μόνιμα στην Τεχνόπολη, στο Γκάζι, καθώς προσφέρθηκε από την Coca Cola Hellas στον Δήμο Αθηναίων ως αναμνηστικό αφιέρωμα των Ολυμπιακών Αγώνων. Οι παραολυμπιονίκες, δε, τιμήθηκαν με ένα μικρό αντίγραφο του έργου αυτού.

– Ποια στιγμή της ζωής σας αισθανθήκατε ιδιαίτερα υπερήφανος για τη δουλειά σας;

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Κίνας, το 2008, έγινε παράδοση δικού μου έργου από την Coca Cola στην Ολυμπιακή Επιτροπή του Πεκίνου στο Σινικό Τείχος. Αναλογιζόμουν τότε, η δική μου ελιά στο Σινικό Τείχος! Πολύ συγκινητική στιγμή για μένα!

– Ποιοι έχουν τιμηθεί με έργο σας;

Έχει τιμηθεί ο ολυμπιονίκης Πύρρος Δήμας, ο Νίκος Κακλαμανάκης, ο τέως πρόεδρος της Βουλής Απόστολος Κακλαμάνης, η τέως πρόεδρος της Βουλής Άννα Ψαρούδα – Μπενάκη, η εθνική ομάδα πόλο γυναικών (2004). Έργο μου έχει προσφερθεί από την ελληνική κυβέρνηση το 2005 στον Αμερικανό Πρόεδρο George Bush. Επίσης, κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες το 2004 τιμήθηκαν με χρυσά στεφάνια ελιάς οι τρεις πρώτοι Ολυμπιονίκες του μαραθωνίου δρόμου και ο τελευταίος, που έγινε σύμβολο λήξης των αγώνων της Αθήνας. Η συμπατριώτισσα μου, χάλκινη παραολυμπιονίκης Βασιλική Κατζά, βραβεύτηκε από τον Δήμο Αμφιλοχίας με χρυσό στεφάνι ελιάς. Ο Jacques Rogge, πρόεδρος της Ολυμπιακής Επιτροπής, έχει έργο μου, καθώς και πολλοί αρχηγοί κρατών.

– Πού μπορούμε να θαυμάσουμε έργα σας;

Έργα μου υπάρχουν σε πολλές ιδιωτικές συλλογές, συλλογές εταιρειών, πολυεθνικών, τραπεζών, μουσείων. Υπάρχουν στην Εθνική Τράπεζα, στο κτίριο Καρατζά, στην τράπεζα Πειραιώς (ΠΙΟΠ –Μουσείο Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού) και στην ALPHA BANK, στο Κέντρο Γραμμάτων και Τεχνών «Διέξοδος» στο Μεσολόγγι, στο Μουσείο Ελιάς, στη Σπάρτη, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Νικοπόλεως στην Πρέβεζα, σε μουσεία στη Φολέγανδρο, στη Μυτιλήνη, στα Χανιά και σε πολλά άλλα σημεία. Αξίζει να αναφέρω ότι έργα μου υπάρχουν στην Coca Cola Hellas αλλά και στην Coca Cola στην Ατλάντα, στην Αμερική. Αναφέρω ακόμα ότι έργα μου υπάρχουν στο Μουσείο Λωζάννης, στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, στο Βατικανό και στην Ολυμπιακή Επιτροπή του Πεκίνου. Την περίοδο 2003-2004 συνεργάστηκα με τα ΕΛ.ΤΑ. και έργα μου συμπεριλαμβάνονται στη συλλογή αντικειμένων τέχνης των Ελληνικών Ταχυδρομείων. Επίσης, στο Μουσείο Γουλανδρή-Κυκλαδικής Τέχνης εκτίθενται και πωλούνται πρωτότυπα έργα μου, ενώ τον Ιούνιο του 2018 εγκαταστάθηκε μεγάλο γλυπτό ελιάς στο Στρογγυλό, στην κεντρική πλατεία στη γενέτειρα μου, την Αμφιλοχία. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε και έκθεση στην ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΜΑΡΓΑΡΗ ΑΜΦΙΛΟΧΙΑΣ.

“παρότι η ελληνική αγορά Τέχνης είναι πολύ πεσμένη, διαπιστώνω ότι τα έργα μου κατά τους καλοκαιρινούς μήνες προσελκύουν ενδιαφέρον από ξένους συλλέκτες, κυρίως”

– Πιστεύετε ότι οι καλλιτέχνες στο εξωτερικό αντιμετωπίζουν την κρίση όσο δύσκολα και οι καλλιτέχνες στην Ελλάδα;

Σε γενικές γραμμές όλοι μας, αλλά οι καλλιτέχνες θεωρώ ότι πλήττονται παγκοσμίως περισσότερο από την κρίση. Πιστεύω, όμως, ότι στο εξωτερικό δίνονται περισσότερες ευκαιρίες και τα πράγματα είναι καλύτερα. Πιο συγκεκριμένα, παρότι η ελληνική αγορά Τέχνης είναι πολύ πεσμένη, διαπιστώνω ότι τα έργα μου κατά τους καλοκαιρινούς μήνες προσελκύουν ενδιαφέρον από ξένους συλλέκτες κυρίως.

– Έργα σας έχουν φιλοξενηθεί και σε πολλές έντυπες εκδόσεις. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για αυτές;

Θα ήθελα να αναφέρω κάποιους που με έχουν τιμήσει χρησιμοποιώντας τη γλυπτική μου για εξώφυλλο σε εκδόσεις, όπως το περιοδικό «ΚΤΙΡΙΟ – Οκτώβριος 2002», εξώφυλλο και εσωτερική φιλοξενία έργων μου το «Doing business in Greece» by Grand Thornton – Εξώφυλλο – Ιούνιος 2008 το ημερολόγιο 2008 «Ολυμπία» του υπουργείου Πολιτισμού (διανομή Ελλάδα – Κίνα), εξώφυλλο και εσωτερική φιλοξενία έργων μου. Επίσης, ένα τετράπτυχο του υπουργείου Πολιτισμού «Το δέντρο της ζωής σε τέσσερεις εποχές» που διενεμήθη σε όλα τα αρχαιολογικά μουσεία τον Ιούνιο του 2008.

 

*Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «axianews»

 

Δύο λόγια και δύο “εμμονές” για τους Scorpions στο Καλλιμάρμαρο

Του Γιώργου Μυζάλη

Κάθε φορά που θα ακούσω live τους Scorpions, δύο πράγματα μου κάνουν εντύπωση. Τα ίδια δύο που συγκράτησα και στη χθεσινοβραδυνή τους (16/7) «εμφατική» συναυλία στο Καλλιμάρμαρο. Και θα καταλάβετε παρακάτω για την αποκαλώ έτσι. Λοιπόν, με εντυπωσιάζει το κοινό και με «ξυπνάει» σα μουσικολόγο το «Wind of change». Κάθε φορά. Να τα πάρουμε, όμως, με τη σειρά.

Ας ξεκινήσουμε από το κοινό. Χάζευα πάλι χθες τις κατάμεστες κερκίδες του Σταδίου. Άνθρωποι όλων των ηλικιών (και πάρα πολλοί πιτσιρικάδες – σε βαθμό που σε κάνει να αναρωτιέσαι, καθώς μιλάμε για ανθρώπους αγέννητους ακόμα και όταν οι Scorpions συμπλήρωναν 25–30 χρόνια καριέρας), χαμογελαστοί, ευδιάθετοι και κυρίως συμμετέχοντες στη συναυλία. Άνθρωποι που τραγουδούν, αγκαλιάζονται, λικνίζονται και συγκινούνται με τραγούδια παμπάλαια, αλλά πασίγνωστα. Χιτάκια, πως το λένε; Άνθρωποι με λαχτάρα να ακούσουν ένα συγκρότημα – κατά πολλούς παρωχημένο – υπεύθυνο για τη δημιουργία στιγμών και τραγουδιών παγκοσμίου εμβέλειας που κάτι έχει «γράψει» (προφανώς) μέσα τους. Ένα ψηφιδωτό ανθρώπων από διαφορετικές «φυλές» των μουσικών προτιμήσεων: από μαυροφορεμένους μεταλλάδες μέχρι «φλωράκια» με γυαλιά και τσαντάκια μασχάλης κι από πιτσιρικάδες με κάλτσες ως τη μέση της γάμπας και φαρδιές βερμούδες, μέχρι γιαγιάδες με παντελόνια. Και αυτή η πολυμορφία είναι θαυμάσια!

Κατάμεστο το στάδιο, παρότι οι γερόλυκοι Scorpions έχουν έρθει αμέτρητες φορές στη χώρα μας. Τυχαίο; Αποκλείεται. Ίσως, δε, η εξήγηση να βρίσκεται σε αυτό που πάντοτε παρατηρώ όταν παίζουν το «Wind of change»: αν υπάρχει μια σχολή που διδάσκει τραγουδοποιία, οι Scorpions πρέπει να ανακηρυχθούν (ή καλύτερα, θα έπρεπε να έχουν ανακηρυχθεί) επίτιμοι διδάκτορες. Και μόνο για αυτό το τραγούδι. Κι ας έχουν κι άλλα δεκαπέντε (ενδεχομένως καλύτερα) τέτοια. Τι να πει κανείς για αυτή την «κατασκευή»: στίχος συγκινητικός, ταιριαστός στην εποχή του, αλλά και διαχρονικά. Επιλογή ηχοχρωμάτων και παιξιμάτων για σεμινάριο. Κουπλέ – ρεφραίν – φρένο/ανάσα – κουπλέ – ρεφραίν – σόλο – «σπάσιμο» – γέφυρα – ρεφραίν, καληνύχτα σας γατάκια. Ο ορισμός της μπαλάντας από ανατολή στη δύση και από βορά στο νότο. Για «κερασάκι στην τούρτα» το σφύριγμα της εισαγωγής πάνω από την «τσιμπιτή» κιθάρα. Ναι, αυτό είναι οι Scorpions. Ειδήμονες στην παραγωγή μπαλάντας και ανατριχίλας. Εμπορικοί. Ε και;

Αν αφήσουμε την ουσία και πάμε στις λεπτομέρειες, θα πρέπει να επισημάνω ότι οι Scorpions έχουν μια λαϊκίστικη διάθεση «παινέματος» του κοινού (σ.σ. συνηθισμένη τακτική από καλλιτέχνες του εξωτερικού – ένα «καλησπέρα», ένα «ευχαριστώ», και τι όμορφη η χώρα σας και τι φανταστικό κοινό κλπ). Ωστόσο οι Scorpions το παρακάνουν με ελληνικές σημαίες και διάφορα τέτοια που – προσωπικά – με ενοχλούν. Ωστόσο, δεν μπορώ να παραβλέψω (λόγω της επαναλαμβανόμενης παρουσίας τους στη χώρα μας) ότι μπορεί και να είναι απλώς μια ένδειξη ευγνωμοσύνης. Από εκεί και πέρα, συγκρατώ το αφιέρωμα – έκπληξη στο Lemmy και τους Motorhead (έπαιξαν το Over Kill), το «Wind of Change» βεβαίως, αλλά και την εξαιρετική εμφάνιση της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών στο ξεκίνημα της συναυλίας.

Η Κ.Ο.Α. τα πήγε πολύ καλά στην εκτέλεση ολόκληρου του «Moment of Glory» (τις ενορχηστρώσεις για συμφωνική ορχήστρα του Κρίστιαν Κολόνοβιτς πάνω στα τραγούδια της μπάντας), ειδικά στο πολυαγαπημένο μου «Rock you like a hurricane» με τη συμμετοχή – έκπληξη του Ρούντολφ Σένκερ στην κιθάρα. Αν είχε βγει και ο Klaus Meine να το τραγουδήσει θα είχαμε το τέλειον! Δεν πειράζει. Κάποια επόμενη φορά (που αποκλείεται να μην υπάρξει). Μπράβο στην Κ.Ο.Α.

Εις το επανιδείν φίλτατοι Σκορπιοί. Κι ευχαριστούμε. Φίλοι κι εχθροί (αν υπάρχουν τέτοιοι στη μουσική).

* Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ogdoo.gr

 

Το εικαστικό τενερίφι της Κατερίνας Μουράτη

Η Κατερίνα Μουράτη στην Πάτμο.

Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

Τι συμβαίνει όταν η τέχνη στρέφεται προς την παράδοση και χρησιμοποιεί στοιχεία της; Μήπως τότε ανακαλύπτουμε ότι ο συνδυασμός αυτός λειτουργεί λυτρωτικά για το παρόν και ελπιδοφόρα για το μέλλον;

Κάνοντας μια έρευνα για τους καλλιτέχνες που χρησιμοποιούν στα έργα τους στοιχεία της παράδοσης, οδηγηθήκαμε στο νησί της Αποκάλυψης σε στοιχεία της μελέτης του δημοσιογράφου – λαογράφου Αριστείδη Μιαούλη, ο οποίος ασχολήθηκε και με το κέντημα και ειδικότερα με το πατμιακό τενερίφι. Αναφέρει ότι η βελονιά αυτή άκμασε στο νησί από τον 19οαιώνα. Τώρα στο νησί είναι μετρημένες στα δάχτυλα οι γυναίκες που συνεχίζουν αυτή την παμπάλαια παράδοση. Η εικαστικός Κατερίνα Μουράτη κατάφερε να δώσει συνέχεια σ’ αυτή την παράδοση μ’ έναν τρόπο πρωτοποριακό και δημιουργικό.

Συναντήσαμε την καλλιτέχνιδα στο ατελιέ της στη Χώρα της Πάτμου και μιλήσαμε μαζί της για το πώς οι συμβολισμοί και η «ενέργεια» της παραδοσιακής βελονιάς αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τα έργα της.

– Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς και να συνδυάσεις τη δουλειά σου με το κέντημα, το πατμιακό τενερίφι;

Το πατμιακό τενερίφι το για είδα πρώτη φορά όταν μια φίλη μου από την Πάτμο μού έκανε δώρο ένα σεμέν με τενερίφια, το οποίο εγώ φορούσα στο κεφάλι μου σαν μαντήλι για χρόνια. Η καταγωγή μου, από την πλευρά του πατέρα, είναι από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας και από την πλευρά της μητέρας από την Προύσα, άρα μεγάλωσα μέσα σε κεντήματα. Οι αναμνήσεις μου ξαναζωντανεύουν πιάνοντας αυτή την κεντητική πατμιακή παράδοση και μεταλλάσσοντάς την σε κάτι που φοριέται.

– Τι ακριβώς είναι αυτή η βελονιά; Μίλησέ μας για την ιστορία της.

Αυτό το κέντημα της Πάτμου λέγεται τενερίφι. Ο Πάτμιος δημοσιογράφος – λαογράφος Αριστείδης Μιαούλης αναφέρει ότι υπάρχει κάποια σχέση με την Τενερίφη (ισπανικά: Tenerife), το νησί της Ισπανίας, το μεγαλύτερο από τα επτά Κανάρια Νησιά στον Ατλαντικό απέναντι από τις ακτές της Βόρειας Αφρικής. Σίγουρα, όμως, είναι πολιτογραφημένο πατμιακό, πατινιώτικο όπως λέμε εμείς από την παλιά ονομασία της Πάτμου, που ήταν Πάτινος. Το τενερίφι είναι ένας κύκλος, με ένα κέντρο πυκνό. Διακλαδίζεται ισορροπημένα και επαναλαμβανόμενα. Εγώ επεμβαίνω πάνω στο κέντημα με μετάξια, δέρματα, χαρτιά, κορδέλες, κοχύλια, ημιπολύτιμους λίθους. Μερικές φορές συνεργάζομαι με αυτόν ή αυτήν που μου το παραγγέλνει και θα το φοράει. Μου φέρνουν μερικές φορές αντικείμενα που τα προσαρμόζω στο τελικό αντικείμενο ανάλογα με την προσωπικότητα του καθενός.

Ίσως πρέπει με το σχέδιο που φέρει πάνω του/της κάποιο άτομο με αέρινη προσωπικότητα να γειωθεί, ή, αν βρίσκεται σε μια φάση ζωής που πρέπει να απογειωθεί. Μελετώ την προσωπικότητα με μια ματιά και σχεδιάζω το δικό της τενερίφι. Στην ουσία το συγκεκριμένο εικαστικό κόσμημα, δεν είναι απλά κόσμημα, αλλά «νοοτροπία». Έχει μια ιδιότητα να ενεργοποιείται από τον φέροντα ή τη φέρουσα αυτό σαν αντικείμενο προσευχής, διαλογισμού και ενθύμησης του εαυτού.

– Πώς τα έχεις εισάγει στην τέχνη σου;

Στα κολλάζ μου τα πρόσφατα που είναι φτιαγμένα από υπόλοιπα κολλάζ των τελευταίων 25 χρόνων το εντάσσω το τενερίφι σαν τον ήλιο και το φεγγάρι της Πάτμου. Χρησιμοποιώ επίσης τα υπόλοιπα εικαστικών τενεριφιών στα έργα μου μεγάλων διαστάσεων, δημιουργώντας έτσι μια άγρια υφή.

Τα αναμειγνύω με λουλούδια που μαζεύω στην Πάτμο την άνοιξη, με αγριόχορτα της Πάτμου, με φλοιούς δέντρων, με κόκαλα ζώων στεριάς και θάλασσας, με σκουπίδια που βγάζει η θάλασσα. Ενώνω νήματα και συμβολικά με ενδιαφέρει μέσα από αυτή τη διαδικασία το «συλλογικό ασυνείδητο». Με ενδιαφέρει αυτό το αόρατο νήμα που συνδέει όλα τα ανθρώπινα όντα, είτε «γουστάρουμε» ό ένας τον άλλο, είτε όχι. Με ενδιαφέρει η «αρχαία ψυχή».

– Πώς ερμηνεύεται το πατμιακό τενερίφι;

Το τενερίφι, όπως σας ανέφερα, είναι μια βελονιά, ένας κύκλος, με πυκνό κέντρο που διακλαδίζεται ισορροπημένα και επαναλαμβανόμενα. Αυτό φέρνει την κεντήστρα σε μια ήρεμη εσωτερική κατάσταση και δύναμη. Άρα από αυτή την πλευρά, η κεντήστρα βρίσκεται σε ένα είδος αυτοσυγκέντρωσης και κάποιες φορές με την ολοκλήρωση του κεντήματος σε μία εσωτερική πληρότητα και ευτυχία. Μετά το παραλαμβάνω εγώ που επεμβαίνω πάλι με σχήματα ισορροπίας, τα κόβω, τα ξανακόβω, τα ράβω και δημιουργούνται από απλές μέχρι πολύπλοκες συνθέσεις. Ζητώ πάντα την ισορροπία, η οποία κάθε στιγμή με μια λάθος βελονιά μου, ή κόλλημα μπορεί να διαταραχθεί.

“το εικαστικό μου κόσμημα – νοοτροπία δεν φέρει μέταλλο, που εμποδίζει τη ροή ενέργειας, φορώντας το η ροή είναι ανακουφιστική”

Απολαμβάνω αυτή τη διαδικασία της δημιουργίας γιατί με κάνει ευτυχισμένη. Μετά πάμε στη φέρουσα ή τον φέροντα αυτό. Αυτοί επεμβαίνουν με την ενέργειά τους και καθότι το εικαστικό μου κόσμημα – νοοτροπία δεν φέρει μέταλλο, που εμποδίζει τη ροή ενέργειας, φορώντας το η ροή είναι ανακουφιστική. Αυτά δεν τα λέω μόνο εγώ αλλά και οι γυναίκες και οι άντρες που τους τα φτιάχνω χρόνια. Είναι η Πάτμος στη γνησιότητά της. Είναι η άλλη Πάτμος.

Πιστεύεις δηλαδή ότι το πατμιακό τενερίφι κρύβει συμβολισμούς;

Εγώ δίνω τις ερμηνείες από την πείρα που έχω χρόνια στην ερμηνεία των συμβόλων. Σύμβολο είναι η υλική απεικόνιση μιας αφηρημένης κατάστασης. Το τενερίφι συμβολίζει το ηλιακό φως, τη χαρά, την ενότητα. Είναι αρχέτυπο σύμβολο, που αν καταστραφεί ο κόσμος όλος, τα όντα που θα αναγεννηθούν θα το ξαναφτιάξουν. Κύκλος, κέντρο, ακτίνες, κλείσιμο.

– Υπάρχει αγοραστικό ενδιαφέρον για αυτού του είδους την τέχνη; Πού αλλού μπορούμε να το προμηθευτούμε αντικείμενα με αυτήν τη βελονιά;

Αυτή την τέχνη μου την πουλάω στην γκαλερί μου στη Χώρα της Πάτμου και μέσω του νησιού «ταξιδεύει» σε όλο τον κόσμο. Τα εικαστικά τενερίφια μου μπορεί να τα βρει κάποιος εκτός Πάτμου, σε γκαλερί στη Ζυρίχη και στη Βιέννη.

“Πιάνοντάς το εγώ στα χέρια μου και μεταλλάσσοντάς το στο παρόν, ελευθερώνω αυτή την ψυχή κάνοντάς της σώμα”

– Πώς σκοπεύεις να διευρύνεις τη δουλειά σου με βάση αυτά τα κεντήματα;

Τώρα εργάζομαι πάνω σε ένα κέντημα της Πάτμου του 19ου αιώνα. Φέρνω πρώτα μπροστά μου την εικόνα των χεριών που το δημιούργησαν. Η ψυχή που το δημιούργησε είχε μια ευαισθησία, μια αγνότητα, μια καθαρότητα, είχε παρθενία. Πιάνοντάς το εγώ στα χέρια μου και μεταλλάσσοντάς το στο παρόν, ελευθερώνω αυτή την ψυχή κάνοντάς της σώμα. Κάνω αυτό που αυτή η ψυχή, αυτή η γυναίκα δεν ζούσε, το σώμα της. Όχι, δεν εργάζομαι το ίδιο με όλα τα κεντήματα. Καθώς αισθάνομαι ότι γεννήθηκα με το βαρύ χάρισμα να πιάνω κάτι και να αισθάνομαι την ενέργεια του δημιουργού, μερικές φορές πρέπει να κάνω φοβερή εργασία για να μεταλλάξω ενέργεια πάνω στην οποία δεν θέλω να εργαστώ. Αποφασίζω στη στιγμή.

– Ζεις μόνιμα στην Πάτμο. Σ’ αρέσει η ζωή στο νησί; Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;

Ζω και εργάζομαι στην Πάτμο, χειμώνα καλοκαίρι. Φέτος έκλεισα 34 χρόνια στην Πάτμο. Μου αρέσει η ζωή στο νησί τον χειμώνα, γιατί μπορώ να αφοσιώνομαι στην τέχνη μου και στη φύση όπως εγώ θέλω. Το βιογραφικό μου όσον αφορά εκθέσεις, εκπαιδευτική και θεραπευτική εργασία, τεχνοκριτικές, συλλογές κ.λ.π. είναι αρκετά ικανοποιητικό για την ηλικία μου. Βιοπορίζομαι και εγώ και η οικογένειά μου από την τέχνη μου, άρα τα δικά μου σχέδια κινούνται γύρω από τις πωλήσεις.

Με ενδιαφέρει, εκτός από την τέχνη μου, η πνευματική εσωτερική μου ζωή, η οικογένειά μου, οι φίλοι μου. Άσκοπες φιλοδοξίες δεν έχω, οι φιλοδοξίες μου είναι στο πλαίσιο του εφικτού γιατί είμαι κοντά στον Θεό και γνωρίζω την ανθρώπινη φύση. Οφείλω τη πολυ-δημιουργία μου, μερικοί γνωρίζουν το μέγεθός της πολύ καλά, στο σύνδρομο της υπερκινητικότητας. Γιαυτό ζω και μακριά από την πόλη, γιατί λόγω του συνδρόμου η πόλη με ταράζει. Δεν γνωρίζω ακόμα τα μελλοντικά μου σχέδια ακριβώς, η ενασχόλησή μου αυτή την περίοδο με την πατμιακή κεντητική παράδοση, την οποία εντάσσω και στα έργα μου, που σαν ρεύμα ανήκουν στην outsider art, που είναι ό,τι πιο ελιτίστικο στο κόσμο της τέχνης διεθνώς σαν ρεύμα, θεωρώ ότι είναι μια πολιτική πράξη.

Φαντάζομαι τον ουρανό της Πάτμου ντυμένο με χρυσά τενερίφια, που ενδιάμεσα θα παρεμβάλλεται το ασπρογάλαζο της ελληνικής σημαίας, με ακτίνες φωτός από λέιζερ, που θα πέφτουν μέσα στο Αιγαίο και από κάτω στη στεριά πατινιώτικα βιολιά να παίζουν το «Μες στου Αιγαίου τα νερά αγγέλοι φτερουγίζουν» και ο ήχος να διαπερνά τον αέρα, γιατί στο Αιγαίο μας πραγματικά φτερουγίζουν άγγελοι.

* Η συνέντευξη έχει δημοσιευτεί στην εφημερίδα “axianews”

 

 

Κώστας Ευαγγελάτος: Επίθεση του χρώματος… στο Αργοστόλι

Costas Evangelatos, composition, mixed media.

Το Σάββατο 28 Ιουλίου 2018, ώρα 8:30μμ, ο εικαστικός, λογοτέχνης, περφόρμερ, θεωρητικός τέχνης Κώστας Ευαγγελάτος ανοίγει για το φιλότεχνο κοινό την εικαστική έκθεση του στη Σύγχρονη Πινακοθήκη Villa “Ροδόπη” στο Αργοστόλι της Κεφαλονιάς.
Η Ιστορικός Τέχνης Ευαγγελία Νάκα αναφέρει σε κείμενο της: Στην έκθεση του Κώστα Ευαγγελάτου συναρθώνονται έργα των τελευταίων ετών, έργα αφαιρετικά σε καμβά και σε άλλα υλικά με την τεχνική της επίθεσης χρώματος απευθείας από το σωληνάριο.

Η θεματική των πινάκων είναι κυρίως η προσωπογραφία, μία ιδιότυπη μορφή της, η οποία αποδίδει την πιο κυριολεκτική έννοια του όρου. Το πρόσωπο στοιχειοθετείται περισσότερο ως μια βασική δομή, τύπου Gestalt, αρχετυπική όσο και σύγχρονη, προερχόμενη από ένα υπερχρονικό, ανιστορικό ορίζοντα. Ακόμη και τα σύμβολα που συνοδεύουν την εκάστοτε φυσιoγνωμία, όπως τα κιονόκρανα, φαίνεται περισσότερο να συντονίζονται με την αρχαιοπρέπεια των μορφών και να υπερτονίζουν την εμβέλεια τους στο χρόνο και στο χώρο, χωρίς να επιδιώκουν απαραίτητα την παραπομπή στην αντίστοιχη ιστορική περίοδο.

Costas Evangelatos, Memory, acrylic on paper.

Η επιλογή του ιωνικού στοιχείου με τις καμπύλες γραμμές εξυπηρετεί, μάλλον, αποτελεσματικότερα την απόδοση μιας κομψής, αενάως κινούμενης ατμόσφαιρας. Ο καλλιτέχνης υπερβαίνει, με την διάσταση που δίνει σε αυτές τις προσωπογραφίες, την απόδοση ενός μονοδιάστατου υποκειμενισμού και την έμφαση στην ατομικότητα. Απεναντίας, οι υπαινικτικές, γραμμικές προσωπογραφίες του εναγκαλίζουν και δύνανται να εμπεριέξουν ταυτιστικά το πρόσωπο κάθε θεατή με τρόπο που τις καθιστά διαχρονικά ενεργές αλλά και μόνιμα παρούσες, εφόσον δεν απολιθώνονται στους κόλπους ενός σαφώς προσδιορισμένου χώρου.

Πρόκειται για διαυγή πρόσωπα τα οποία διαφαίνονται μέσα από ένα πυκνό πλέγμα συμβόλων ή αφαιρετικών διάσπαρτων μορφών διατηρώντας άρρηκτη συμφυΐα μαζί τους. Είναι πρόσωπα κατασκευασμένα από το υλικό του κόσμου, του αχανούς, και αστείρευτου σε πλούτο σύμπαντος, το οποίο φαίνεται ταυτόχρονα να ενοικούν, ενώ φέρουν μία έκφραση κατάφωρης αρμονίας. Ορισμένες από τις προσωπογραφίες είναι ζωγραφισμένες σε πολύπλευρες επιφάνειες που παραπέμπουν σε θραύσματα και μοιάζουν να έχουν αποσπαστεί από ένα ευρύτερο περιβάλλον.

Costas Evangelatos, The Rose, acrylic on paper.

“Πανσέληνος στον κήπο”
Η ετήσια εκδήλωση “Πανσέληνος στον κήπο” θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 26 Αυγούστου, ώρα 9μμ, με ποιητική performance και τη συμμετοχή του Χοροθέατρου “Λυδία Λίθος”. Θα παρουσιαστεί στη “Μώβ Σκηνή” από τον χορευτή Κωστή Τσιαμάγκα το ευρηματικό σόλο “Πρόσγειος πτήση”, σε μουσική Κλωντ Ντεμπισί και χορογραφία-σκηνοθεσία της Φένιας Αποστόλου.

INFO
Επισκέψεις- ξεναγήσεις στην έκθεση από τον Κώστα Ευαγγελάτο και συνεργάτες του- κάθε Τετάρτη και Σάββατο από 8:30μμ-10:00μμ.
Διάρκεια έκθεσης από 28 Ιουλίου μέχρι τις 5 Σεπτεμβρίου 2018.
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ VILLA ΡΟΔΟΠΗ
Ι. ΜΕΣΟΛΩΡΑ 7 ΚΑΙ ΒΥΡΩΝΟΣ, ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ
ΤΗΛ: 26710 28501, 6944621286
Είσοδος Ελεύθερη.

K. Ευαγγελάτος, Κ. Τσιαμάγκας, Πρόσγειος πτήση.

Who is who

Κώστας Ευαγγελάτος, Αργοστόλι Κεφαλονιάς, Νοέμβριος 1957. Ζωγράφος, μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Εθνικής Εταιρίας των Ελλήνων Λογοτεχνών, του Κέντρου Μελετών Ιονίου, της Εραλδικής και Γενεαλογικής εταιρίας Ελλάδος κ.α.

Σπουδές: Εικαστικά-θεωρία σύγχρονης τέχνης. University The New School for Social Research, New York. Καθηγητές: Allen David, Pearl Ehrlich. Παράλληλες δραστηριότητες: Λογοτεχνία, θεωρία της Τέχνης, Performance, Γλυπτικές κατασκευές, Φωτογραφία, Ψηφιακές εικόνες.

Κυριότερες Ατομικές εκθέσεις Εσωτερικού

Gallery of the Hellenic American Union, Αθήνα 1981 και 1986. / French Institute of Athens, παρ. Καλαμάτας 1983. / Gallery DADA, Αθήνα 1985, 1987, 1989. / Gallery “F”, Αθήνα 1990. /Art Studio “EST”, 1994, 1995, 2004. / Αίθουσα Τέχνης «Ερμούπολη», Σύρος 1995. / Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων, Πάρκο Ελευθερίας , Αθήνα 1999 και 2010. / Artower Agora, Αθήνα 2000. / Σύγχρονη Πινακοθήκη Villa Ροδόπη, Αργοστόλι 2001-2018. / Δημοτική Πινακοθήκη Ιθάκης, Βαθύ 2004. / Χώρος Τέχνης «Αιγόκερως», Αθήνα 2006. / Down Town Art Gallery-A.M, Αθήνα 2007. / Πινακοθήκη Δήμου Κέρκυρας, Κέρκυρα 2010. / Λουτρά «Παράδεισος» Bey Hamam, Θεσσαλονίκη 2010. / Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, Δήμος Θεσσαλονίκης 2013. / Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών, Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία, Αθήνα 2016-17. / Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, Δήμος Πειραιά 2016 και 2017.

Εξωτερικού

Writers and books INC, Rochester, Νέα Υόρκη 1984. / Fordham University at Lincoln Center, Νέα Υόρκη 1985. /«Les Fontaines» Centre Culturele, Chantilly, Γαλλία 1988. / Gallery “Opus”, Λευκωσία, 1996. / La Maison de la Grece, Παρίσι 2008 και 2010. / School of Physics and Arstronomy-University of LEEDS, U.K., 2017. / Le Centre de Serves, Παρίσι 2007, 2008, 2012, 2017. Κυριότερες Ομαδικές εκθέσεις: Gallery DADA, Αθήνα 1992. / Αίθουσες Τέχνης «Επίπεδα» 1993. / Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων, Πάρκο Ελευθερίας με το Art Studio “EST”, Αθήνα 1993, 1996, 2000. / Χώρος Τέχνης Vicky Dracos, Κολούμπια, 1992. / Art Thessaloniki, Melkart Gallery, Θεσσαλονίκη 2016. / Art Athina, Melkart Gallery, Αθήνα 2017. Κυριότερες Ομαδικές εκθέσεις Εξωτερικού: College Jaques-Cartie-Chauny, Παρίσι 2000. / Μουσείον της Πόλεως της Μόσχας (MOCKBA), 2007. / Akademie Der Kunste, Βερολίνο 2013. / Espace Peugeot, Melkart Gallery, Παρίσι 2016./ LOC’ART PARIS, Galerie Au fil du Canal, Παρίσι 2018.

Βραβεία – Διακρίσεις

Έχει βραβευθεί για τη δράση του από Πολιτιστικούς, Εκπαιδευτικούς, Επιστημονικούς συλλόγους και Ενώσεις καλλιτεχνών στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Διακρίθηκε με «Μεγάλο Έπαινο» στις διεθνείς εκθέσεις «Winterschool 1994”στη Γλασκώβη της Σκωτίας και «European Echoes” στο Γκετενμπόργκ της Σουηδίας το 1997. Έργα του ανήκουν σε πολλές ιδιωτικές, Δημοτικές και Δημόσιες συλλογές.

www.gisi.gr/evangelatos

 

WIMBLEDON 2018: Σπάνιο ρολόι με την υπογραφή της Μαρτίνα Ναβρατίλοβα

Ο Νίκος Μιχαλόπουλος με τη Μαρτίνα Ναβρατίλοβα, τον ιδιοκτήτη της εταιρείας (δεξιά) και τον διαπιστευμένο Πορτογάλο δημοσιογράφο του Wimbledon για θέματα τένις και ρολoγιών Miquel Seabra

Ένα σπάνιο ρολόι παρουσιάστηκε φέτος στο σημαντικότερο τουρνουά τέννις του κόσμου, το ιστορικό Wimbledon, κλείνοντας μέσα του ένα ολόκληρο κομμάτι της ιστορίας του, ένα ολόκληρο κομμάτι της αθλητικής διαδρομής της αθλήτριας με τις περισσότερες κατακτήσεις του τίτλου στην ιστορία του θεσμού.

Ο λόγος για τη Μαρτίνα Ναβρατίλοβα, το θρύλο του αθλήματος με τον αριθμό ρεκόρ κατακτήσεων σε άντρες και γυναίκες, 9 κατακτήσεις στο απλό και 20 κατακτήσεις συνολικά, σε απλό, διπλό και μεικτό.

Η Ελβετική εταιρεία υψηλής ωρολογοποιίας Avantist, παρουσίασε μια μοναδική σειρά ρολογιών, εξαιρετικά περιορισμένου αριθμού, μια και μιλάμε για μόλις 30 ρολόγια για όλο τον κόσμο, τα οποία κρύβουν μέσα στον μηχανισμό τους ένα κομμάτι των χορδών από τις ρακέτες, με τις οποίες η Μαρτίνα Ναβρατίλοβα νίκησε χαρακτηριστικούς τίτλους Grand Slam στην τεράστια καριέρα της με τους 59 τίτλους Grand Slam σε απλό, διπλό και μεικτό και τους 344 συνολικά τίτλους, ένα ασύλληπτο ρεκόρ για άντρες και γυναίκες για όλες τις εποχές.

Ένα από αυτά τα εξαιρετικά σπάνια ρολόγια ανήκει πλέον στον Έλληνα συγγραφέα και πρωταθλητή του ακοντισμού Νίκο Μιχαλόπουλο, με τον οποίο τη συνδέει μια βαθιά φιλία από την εποχή της φιλανθρωπικής τους ανάβασης στο Κιλιμάντζαρο για τους σκοπούς του μεγαλύτερου αθλητικού και φιλανθρωπικού ιδρύματος στον κόσμο, του Laureus Sport For Good Foundation, που χρησιμοποιεί τον αθλητισμό ως μέσο για θετικές κοινωνικές αλλαγές. Μια τέτοια λοιπόν προσπάθεια τον Δεκέμβριο του 2010 έφερε τους δυο τους κοντά, μια και ο Νίκος Μιχαλόπουλος ήταν ο μοναδικός Έλληνας αθλητής στην ομάδα της θρυλικής τενίστριας, στην προσπάθεια κατάκτησης της κορυφής του υψηλότερου βουνού της Αφρικής, στα 6.000μ. με σκοπό να συγκεντρωθούν χρήματα για τα παιδιά των παραγγουπόλεων του Ναϊρόμπι, παιδιά-θύματα βίας, πολέμου και ασθενειών.

Η ανάβαση εξελίχθηκε σε μια μεγάλη περιπέτεια, που λίγο έλειψε να στοιχίσει τη ζωή της Μαρτίνας Ναβρατίλοβα, η οποία έπαθε πνευμονικό οίδημα λόγω υψομέτρου και που από την άλλη οδήγησε τον Έλληνα αθλητή στην κορυφή του βουνού, αλλά και της όλης προσπάθειας, αφού συγκέντρωσε τα περισσότερα χρήματα απ’ όλους τους αθλητές, που συμμετείχαν από όλο σχεδόν τον κόσμο, για τον συγκεκριμένο σκοπό.

Από τότε μια βαθιά φιλία τους συνδέει και κάθε χρόνο τους φέρνει κοντά σε όλα τα Grand Slam ανά τον κόσμο, από το Αυστραλιανό Όπεν της Μελβούρνης μέχρι το Us Open στη Νέα Υόρκη και από το Rolland Garros στο Παρίσι μέχρι το ιστορικό Wimbledon στο Λονδίνο, όπως ακριβώς έγινε και φέτος, με την ευκαιρία της παρουσίασης του συγκεκριμένου ρολογιού, που σκοπό έχει να υπενθυμίζει σε όποιον το φοράει, μέσα από την ίδια τη συγκλονιστική ιστορία της διάσημης τενίστριας, πως ακόμα και τα μεγαλύτερα όνειρα μπορούν να πραγματοποιηθούν. Μια ιστορία που ξεκίνησε από την κομμουνιστική τότε Τσεχοσλοβακία, από την οποία και αυτομόλησε το 1975, με σκοπό να κυνηγήσει τα όνειρά της στον χώρο του τένις, και συνεχίστηκε φυσικά σε όλο τον κόσμο και για πολλά χρόνια μακριά από την οικογένειά της, για να γράψει τις λαμπρές στιγμές που όλοι γνωρίζουμε.

Σύνθημα του συγγραφέα εδώ και χρόνια το “ΟΝΕΙΡΕΥΟΜΑΙ ΘΕΛΩ ΜΠΟΡΩ”, που είναι και τίτλος της best selling σειράς βιβλίων του, με εκατοντάδες παρουσιάσεις σε σχολεία όλης της χώρας, αλλά και όπου υπάρχουν Έλληνες στο εξωτερικό, οπότε ίσως δεν θα μπορούσε να υπάρχει πιο κατάλληλο αντικείμενο για να μετράει τον χρόνο του και τις στιγμές του από το συγκεκριμένο ρολόι και μάλιστα ακόμα πιο κατάλληλο από το No.20 των 30 μόλις που κατασκευάστηκαν και το οποίο επιλέχθηκε για τον ίδιο τον συγγραφέα από τον ιδιοκτήτη της εταιρείας Avantist, Keenan Janin, λόγω της ημέρας που γεννήθηκε και που είναι η 20η Απριλίου.

Επόμενη συνάντηση του Νίκου Μιχαλόπουλου και της Μαρτίνας Ναβρατίλοβα, τον Οκτώβριο στη Σιγκαπούρη, όπου με την ευκαιρία των τελικών WTA του παγκόσμιου γυναικείου τένις, θα δοθεί ένα μεγάλο πάρτι για τους κατόχους των σπάνιων αυτών ρολογιών, που συνδέει με τον καλύτερο τρόπο τις αξίες του αθλητισμού με την ποιότητα ενός χειροποίητου ελβετικού μηχανισμού χρόνου.

Georgia Kotretsos: Γλυπτική εγκατάσταση με τίτλο «4 Cents: On Show for 500 Years»

Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

H Georgia Kotretsos είναι καλλιτέχνης εικαστικών τεχνών, ερευνήτρια και καθηγήτρια με χειμαρρώδη χαρακτήρα και με σημαντική παρουσία στα εικαστικά δρώμενα τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Πρόσφατα παρουσίασε τη νέα εικαστική της έκθεση με τίτλο «4 Cents: On Show for 500 Years», μετά από πρόσκληση του Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη στο πλαίσιο του τριήμερου φεστιβάλ blueFest Crete ’18 Culture & Beyond, που πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης.

Η εγκατάσταση «4 Cents: On Show for 500 Years» (2018) τόνισε στους θεατές τα προβλήματα της περιβαλλοντικής ρύπανσης και την επιβάρυνση του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τα πλαστικά απορρίμματα.

Λίγες μέρες μετά, συναντηθήκαμε στο ατελιέ της στη Βάρκιζα, όπου μας υποδέχτηκε πολύ φιλόξενα.

– Georgia, γεννήθηκες στη Θεσσαλονίκη, τα εφηβικά σου χρόνια τα έζησες στη Νότια Αφρική, όπου και σπούδασες εκεί και στο Σικάγο. Έχεις έντονα δραστηριοποιηθεί επαγγελματικά στο εξωτερικό, όπως στην Κωνσταντινούπολη, στο Rabat, στη Sharjah, στο Μόναχο. Πιστεύεις, ότι αυτή η σύνθεση των πολιτισμών έχει επηρεάσει το έργο σου;

Φυσικά, και μόνο θετικά. Συχνά, θεωρώ ότι είμαι προϊόν τριών διαφορετικών εκπαιδευτικών συστημάτων και τριών πόλεων. Όταν επισκέπτομαι επαγγελματικά μια νέα πόλη, επιχειρώ να την προσεγγίσω επικοινωνιακά. Να δημιουργήσω φιλίες με ανθρώπους εκτός των επαγγελματικών μου πλαισίων. Η διαδικασία από μόνη της, μου είναι οικεία και έχει διαμορφώσει τις παρακάτω πτυχές της δουλείας μου.

α. Μέσα από το έργο μου συνεχώς ερευνώ και επιχειρώ μια νέα τομή και κριτική πάνω στο κατασκεύασμα του “βλέπειν”, μέσω μιας προσέγγισής άναρχης και απελευθερωμένης, ώστε να υπογραμμίσω ότι το “θεωρείν” είναι insitu και αποτελεί μια αδιάρρηκτη σχέση διαδικασίας ανάγνωσης του έργου. Η έρευνα αποτελεί τη βάση της καλλιτεχνικής μου πρακτικής, κατέρχομαι δε υποθετικών προσεγγίσεων στην υποκειμενική ανάγνωση του έργου. Κοινώς, η διαδικασία αυτή, αποτυπώνεται στα έργα μου απενοχοποιημένη από το παραδοσιακό και ιστορικό της πλαίσιο.

β. Επίσης, επιλέγω τα έργα εκείνα που είναι insitu και απαιτούν χρονοβόρες δεσμεύσεις, εμπεριέχουν δε πάντοτε κοινωνική ευαισθησία, που δεν είναι όμως εμφανής από την πρώτη ανάγνωση τους. Σποραδικά, συγκεράζω ηθελημένα διατομεακούς παράγοντες μη συγγενείς με την τέχνη. Αυτή η συνεύρεση είναι μια κινητήρια δύναμη από μόνη της.

γ. Απολαμβάνω τα πνευματικά ταξίδια (mental-holidays).

– Σπούδασες στο “The School of the Art Institute of Chicago (SAIC) και στο “Durban Institute of Technology” στη Νότια Αφρική. Πιστεύεις ότι οι σπουδές, που αφορούν στην τέχνη, δίνουν ώθηση στο έργο του καλλιτέχνη και ποιοι άλλοι παράγοντες συνετέλεσαν στη πολυδιάστατη πρακτική σου;

O τομέας αυτός αποτελείται από μια συγκυρία πραγμάτων. Το πιο πολύτιμο μάθημα, που μπορεί να αποκομίσει κάποιος από την “ακαδημαϊκή” εκπαίδευση είναι η ικανότητα να χτίσει εμπιστοσύνη στις δημιουργικές του αναζητήσεις, και υπευθυνότητα. Το δεύτερο είναι να μην ακινητοποιείται από την κριτική και το τρίτο και πιο σημαντικό είναι να μοιράζεται την χαρά τις επιτυχίας των συγχρόνων του και συνοδοιπόρων του.

Επιστρέφοντας στο πρώτο σκέλος της ερώτησης σου, επιθυμώ να αναφέρω ότι την εμπιστοσύνη μου την ενέπνευσε ο καθηγητή μου Andries Botha στο Durban. Η ακεραιότητα, τo ήθος και ο ακτιβισμός ήταν αδιαμφισβήτητα μεταξύ των καθηγητών της σχολής. Η αέναη αναζήτηση, η δημιουργική διάθεση αποτέλεσαν τις βασικές αρχές τους. Το έτος 1997, 72 φοιτητές ήμασταν οι εισακτέοι στο πρόγραμμα BFA στο Durban Institute of Technology και μόλις 7 αποφοιτήσαμε. Η λήξη του apartheid το 1994 υπήρξε για όλους μας φυτώριο ιδεών, κοινωνικών και καλλιτεχνικών ανακατατάξεων εντός και εκτός της Σχολής.

Τα κείμενα και οι δημοσιεύσεις της Carol Backer αποτέλεσαν τα ερεθίσματα και όξυναν τον εσωτερικό μου διάλογο. Αλλά ο προσωπικός διάλογος μαζί της πραγματοποιήθηκε κατά την διάρκεια του μεταπτυχιακού (MFA) μου στο SAIC, όπου και ήταν τότε η πρύτανης του τμήματος. Ο διάλογος αυτός συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Η παρουσία της στην ζωή μου αποτελεί μια συνεχή υπενθύμιση, ότι ο κόσμος της τέχνης είναι μια αρένα, στην οποία οι γυναίκες συμμετέχουν ενεργά και διαμορφώνουν το ευρύτερο καλλιτεχνικό τοπίο.

Με την ανεξάρτητη επιμελήτρια Mary Jane Jacob συνυπήρξαμε στο SAIC από διαφορετική σκοπιά και ως τώρα συνδεόμαστε με ένα συνεχές “debate”. Η προσωπική επαφή μαζί τους, μου έμαθε το μάθημα δυο και τρία, αλλά και άλλα πολλά τα οποία δεν έχουν να κάνουν αποκλειστικά με την τέχνη, αλλά με τον άνθρωπο και τακτικές που ανοίγουν ορίζοντες για τους ίδιους και τους συνοδοιπόρους τους. Ήταν όμως στο πρόσωπο της Γεωργία Κακούρου-Χρόνη, επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης της Σπάρτης , που γνώρισα τη δημιουργική “γαλήνη” και διέβλεψα τις προσδοκίες μου, αν τυχόν επέστρεφα στην Ελλάδα. Ένα ταξίδι σε πληρότητα. Ήταν για μένα το ακρογωνιαίο κομμάτι του πάζλ που μου προσφέρθηκε απλόχερα ως δια μαγείας.

Και τέλος, διδάσκοντας Γλυπτική στο DEREE στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος στην Αγ. Παρασκευή, η μάθηση είναι αμφίδρομη και η επαφή με νέους ανθρώπους είναι μια πρόκληση και το αποτέλεσμα πολύτιμο για μένα.

– Ας μιλήσουμε για το τελευταίο σου project, για την γλυπτική εγκατάσταση «4 Cents: On Showfor 500 Years»;

Η σύλληψη της ιδέας ήρθε μέτα από πρόσκληση του Σωτήρη Μπαχτσετζής, επιμελητή του Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη, που με προσκάλεσε να προτείνω μια εγκατάσταση ειδικά σχεδιασμένη για τους εξωτερικούς χώρους του ξενοδοχείου Minos Beach art hotel, στην περιοχή του Αγίου Νικολάου στην Κρήτη.

Η αποστολή του Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη είναι να σχεδιάζει, να συντονίζει, να προωθεί και να υλοποιεί προγράμματα και δράσεις που είναι σύμφωνες με το όραμά του και αφορούν στις τέχνες, στον άνθρωπο και στο περιβάλλον. Η ευαισθησία μου για το περιβάλλον με οδήγησε σε αυτήν την ιδέα. Οκτώ εκατομμύρια περίπου τόνοι πλαστικών απορριμμάτων εισέρχονται στους ωκεανούς κάθε χρόνο, ενώ σύμφωνα με τη Greenpeace, το 96% των σκουπιδιών στη Μεσόγειο Θάλασσα είναι πλαστικά.

– Έτσι προέκυψε -από όσο καταλαβαίνω- και ο τίτλος της εγκατάστασης;

Σωστά, το «4 λεπτά» στον τίτλο του έργου αναφέρεται στο λεγόμενο «περιβαλλοντικό τέλος» το οποίο χρεώνεται ανά τεμάχιο πλαστικής σακούλας, ενώ τα «500 έτη» αναφέρονται στον χρόνο που χρειάζεται για να αποσυντεθεί το πλαστικό ακόμα και στην περίπτωση που θα σταματούσε η ρύπανση της θάλασσας, σήμερα.

– Θα ήθελες να αναφερθείς στο μήνυμα που θέλεις να περάσεις στο κοινό με τη συγκεκριμένη εικαστική εγκατάσταση;

Το «4 Cents: On Show for 500 Years» ζητάει να σκεφτούμε τι σημαίνει προσωπική φροντίδα στο πλαίσιο ενός «κοινωνικού συμβολαίου» που προωθεί το αδιαπέραστο, απρόσωπο και εφήμερο. Τι σημαίνει αν, λαμβάνοντας υπόψη τη συνεχιζόμενη ρύπανση, το θαλάσσιο «μουσείο του μέλλοντος» θα αποτελείται από τα απορρίμματα που δεν ανήκουν σε κανέναν αλλά σε όλους μας. Με τον τρόπο αυτό διερευνώ τη σχέση με τον υλικό μας πολιτισμό γενικά, καθώς και τη θέση της γλυπτικής σήμερα.

Γενικά με το έργο μου, προσπαθώ να έχω κριτική στάση απέναντι στο συμβατικό χαρακτήρα της διαδικασίας της θέασης. Πιστεύω ότι το να βλέπει κανείς ένα έργο τέχνης εξαρτάται από τη προσωπική του θέση.

Απώτερος στόχος μου είναι η χειραφέτηση του θεατή. Μελετώ, προτείνω και εφαρμόζω αυτό που ονομάζω απελευθερωτικές και αναρχικές προσεγγίσεις για το πώς θα μπορούσαμε να δούμε εναλλακτικά την τέχνη. Αυτό αποτελεί πηγή γνώσης που δεν μπορεί να βρει κανείς σε ακαδημαϊκά συστήματα σκέψης.

Όπως ανέφερα και σε πρόσφατη συνέντευξη μου στη Huffington post, θα ήθελα να ενθαρρύνω θεωρητικές προσεγγίσεις σχετικά με το τι είναι γνώση και πώς μπορεί να παραχθεί η γνώση της τέχνης. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ένα σημαντικό σημείο αναφοράς του έργου μου είναι η θεσμική κριτική, δηλαδή η διασύνδεση των δρώντων του κόσμου της τέχνης με τους μηχανισμούς διάδοσης και υποδοχής της τέχνης όπως ιδιωτικά ή δημόσια μουσεία και συλλογές.

Επιπλέον, ενδιαφέρομαι ιδιαιτέρως για τις πρακτικές τέχνης στις οποίες εμπλέκεται η κοινωνία, αν και η θέση μου πάνω σε αυτό το ζήτημα είναι μάλλον η κοινωνική αποδοχή και όχι η ευρέως διαδεδομένη στρατηγική υπεράσπισης της κοινωνικής αλλαγής.

-Θα ήθελες να μας δώσεις μια περιγραφή της εγκατάστασης;

Η εγκατάσταση παραπέμπει σε περιβαλλοντικά θέματα που αποτελούν πλέον μέρος της καθημερινότητάς μας. Συνδέει περιβαλλοντικά ζητήματα με τις καθημερινές συνήθειές μας και την έννοια του υλικού πολιτισμού.

Το έργο αποτελείται από 21 πλαστικές σακούλες οι οποίες είναι τοποθετημένες πάνω σε βράχια μέσα και δίπλα στη θάλασσα.

Με τη χρήση υγρού γυαλιού, υαλοβάμβακα και ρητίνης, οι σακούλες μετατράπηκαν σε συμπαγή αντικείμενα που στη συνέχεια περνούν από μια διαδικασία γαλβανοπλαστικής χαλκού, βαφής και στιλβώματος με μαύρο βερνίκι. Τα μαύρα αντικείμενα σε σχήμα πλαστικής σακούλας τοποθετούνται σε συγκεκριμένο μέρος στην βραχώδη παραλία του ξενοδοχείου και προσομοιάζουν έτσι με απορρίμματα από πλαστικές σακούλες στην παραλία. Ενδιαφέρον στοιχείο της εγκατάστασης είναι ότι τα αντικείμενα τείνουν να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται καθώς αλλάζει το φως.

-Με την ευκαιρία της εγκατάστασης του έργου, οργανώσατε επίσης μια δράση καθαρισμού στο λιμάνι του Αγίου Νικολάου. Ιδιαίτερα σημαντική δράση!

-Στο πλαίσιο της έκθεσης, η εθελοντική ομάδα We Dive We Clean, δηλαδή ο Χρύσανθος Χόρμπας, ο Ανδρέας Ζούγκλης και ο Δημήτρης Μπολοβίνος, για να απομακρύνουμε ξένα και ρυπογόνα αντικείμενα που βλάπτουν τη θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα από το λιμάνι του Αγίου Νικολάου, σε συνεργασία με το Pelagos Dive Centre, τον Στέφανο Μπάνη και τον Πέτρο Σταυράκη που βρίσκεται κοντά στο ξενοδοχείο Minos Beach art hotel. Η ομάδα, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, σε 131 εθελοντικές επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα απομάκρυνε τα τελευταία πέντε χρόνια 41 συνολικά τόνους στερεών αποβλήτων.

στόχος της ομάδας We Dive We Clean είναι να αλλάξει την νοοτροπία μέσω της εκπαίδευσης, καλλιεργώντας την περιβαλλοντική συνείδηση που μπορεί να συμβάλει προς ένα καθαρό περιβάλλον

-Ποιός ήταν ο στόχος σας;

-Ο στόχος της ομάδας είναι να αλλάξει την νοοτροπία μέσω της εκπαίδευσης, καλλιεργώντας την περιβαλλοντική συνείδηση που μπορεί να συμβάλει προς ένα καθαρό περιβάλλον. Η δράση της ομάδας εμφανίζεται στο πλαίσιο της έκθεσης, σε μια προσπάθεια να κοιτάξουμε πέρα από τον καλλιτεχνικό συμβολισμό του έργου «4 Cents: On Show for 500 Years».

– Ελπίζουμε το έργο σας να ευασθητοποιήσει όλους μας και να είμαστε όλοι πιο προσεκτικοί με τη ρύπανση του περιβάλλοντος.

Το ελπίζω και γω γιατί η συνεχιζόμενη ρύπανση θα καταστήσει τον υδάτινο κόσμο, «θαλάσσιο μουσείο του μέλλοντος» και θα αποτελείται από τα απορρίμματα που δεν ανήκουν σε κανέναν αλλά σε όλους μας.

* Ευχαριστούμε το Ίδρυμα Γ. & Α. Μαμιδάκη και την εικαστικό, Georgia Kotretsos για τα video και το φωτογραφικό υλικό

“Ναυάγια στις Ελληνικές Θάλασσες” του Νίκου Πονηρού

Στο πλαίσιο του πολιτιστικού προγράμματος του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, «Σύρος Πολιτισμός 2018», υπό την αιγίδα του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Σύρου, πραγματοποιείται η έκθεση μικτής τεχνικής του Νικόλαου Πονηρού με θέμα ΝΑΥΑΓΙΑ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣ, από τις 21 έως τις 31 Ιουλίου 2018, στην Αίθουσα Τέχνης «Γ.&Ε. Βάτη».

Η νέα δουλειά του Ν. Πονηρού με τίτλο: «Ναυάγια στις Ελληνικές θάλασσες», αποτελείται από 21 έργα, στα οποία αποτυπώνει με ρεαλισμό την τραγική ηρεμία μετά τον ορυμαγδό ενός ναυαγίου και το αποτέλεσμα της «απώλειας». Τα υλικά με τα οποία συνθέτει τα έργα του είναι το ξύλο, τα μέταλλα , η σκουριά και τα αγκαλιάζει με το γυαλί. Δημιουργεί το υγρό στοιχείο, τη θάλασσα, όπου κείτονται τα ναυάγια, με ιδιαίτερη φροντίδα και χαρίζει την αυθεντικότητα του φυσικού περιβάλλοντος έτσι ώστε, παρατηρώντας τα έργα, να έχει κανείς την αίσθηση ότι με κάποιο τρόπο βλέπει ένα ναυάγιο εκ του φυσικού! Ναυάγια βυθισμένα μέσα στις ελληνικές θάλασσες και άλλα προσαραγμένα, εγκαταλειμμένα, συχνά κάποια πολύ κοντά στις δραστηριότητες της ανθρώπινης καθημερινότητας, επισημαίνουν με την ιδιαίτερα εύγλωττη σιωπή τους, την δύναμη των στοιχείων της φύσης που συνάντησαν στο ταξίδι τους ή την ανθρώπινη απερισκεψία της στιγμής.

INFO

Εγκαίνια: Σάββατο 21 Ιουλίου 2018 και ώρα 20:45

Ώρες Λειτουργίας: 11:00-14:00 & 19:00-22:00

Ποίηση: Σημαίες μεσίστιες

Γράφει ο Άγγελος Δ. Κανιούρας

Το ποίημα αυτό το έγραψα στις μεγάλες στιγμές στην πλατεία Συντάγματος. Είχα κληθεί από τους εθελοντές γιατρούς του κόσμου να βοηθήσω στο φαρμακείο στο υπόγειο του Μετρό. Χωρίς δεύτερη σκέψη βρέθηκα κοντά τους και με άλλους οκτώ ανώνυμους συναδέλφους οργανώσαμε το φαρμακείο. Εκατοντάδες οι τραυματίες. Κανένα έλεος! Καμία ανακωχή! Μάχες σώμα με σώμα! Κι όλοι αυτοί ήταν οι διπλανοί μας άνθρωποι που συναντάμε κάθε μέρα! Δεν άντεχα όσα είδαν τα μάτια μου! Όταν το πρωί έφτασα στο σπίτι η οικογένειά μου με ρώτησε που ήμουνα. Είχα μέσα μου μεγάλο πόνο και πίκρα. Δεν ήξερα τι να τους απαντήσω. Κλείστηκα στο δωμάτιο κι έγραψα για την στιγμή αυτή της πατρίδα μας. Δεν τους το έδωσα ποτέ να διαβάσουν αυτήν τη απάντησή μου.

Σημαίες μεσίστιες
Ποιοι φεύγουν;
Άλλοι χαίρονται, άλλοι θρηνούνε, άλλοι θεριεύουν
άλλοι πάλι κάτω τσουβαλιάζονται
με μια έντονη θλίψη στα σκοτεινά τους μάτια.
Είναι βαριά η στιγμή, ασήκωτη
και η πεσμένη καρέκλα στάθηκε πρόχειρα.
Κλείσανε τα περάσματα…
Οι φωνές που φτάνανε από παντού
σώπασαν σαν τα ακούρδιστα ρολόγια.
Που είναι οι αγώνες;
Στα υγρά τους χείλη
τα ερειπωμένα αστέρια
ξεβάψανε την μορφή τους.
Μοιάζει στρόγγυλη η πόλη
και τα κοπάδια των λύκων κάνουν γιουρούσι στο πλήθος.
Όλες οι στιγμές αμπαρώθηκαν
σ΄ ένα απαρηγόρητο άστρο
που σκέπασε τις κυψέλες της γλύκας.

Σημαίες μεσίστιες
Δίπλα στο ποτάμι
τα ποτήρια μεγαλώνουν την ζωγραφιά.
Εδώ, την ημέρα με γάντζους κρατούν.
Στο φόρεμά της ένα ήρεμο χαμόγελο
ξεδιαλύνει τις καπνισμένες πέτρες της ενοχής.
Μας συνθλίβει το κατρακύλισμα.
Στη θάλασσα μακριά
αρχαίοι ναυτικοί μας παλεύουν.
Άγνωστη λέξη η αναβολή…
Τρέμει μέσα στο κάματο η υπόσχεση.
Αφουγκράζεται σαν τα πουλιά την άνοιξη.
Όλα έρωτας, θάνατος και λυχνία που καίει
στο μονόκλωνο φυτίλι της.
Ωστόσο, κανείς δεν ακούει.
Κανείς δεν μιλάει.
Κανείς δεν αντιστέκεται…
Κανείς δεν μπορεί να πετάξει,
oύτε τα σπουργίτια που κλώσησαν το θαύμα της Νιόβης.

Σημαίες μεσίστιες
Ποιοι φεύγουν κι είναι η ώρα θαμπή;
Ο ένας πνίγει τον άλλον.
Κουβαλώντας λίγη ανάσα ακόμα
την κρύβει σε εκείνο το μακρινό, το άγνωστο.
Εκεί όλα θα μπορούσαν να μην υπάρχουν
σαν τους ανένδοτους αγώνες με τους αφανείς ήρωες.
Εκεί το άλλο πλευρό μας δεν μας μοιάζει
και γινόμαστε μεγάλοι
σαν τα ταξίδια που δεν τελειώνουν ποτέ.
Η απέραντη πάθησή μας, κατοικεί μέσα μας.
Η χρυσή κορνίζα, δίπλα στον μυστικό μας καθρέφτη, μας μοιάζει.
Το παλιωμένο καθαίρεσαν οι ποιητές.
Το άγριο ταριχεύτηκε.
Τώρα την σκόνη περιγράφουμε σαν δροσιά
και το ιερό σαν σκοτάδι στο δείλι.
Ο τοίχος ψηλά κρέμεται.
Αβασίλευτη η σκέψη κάτω καλπάζοντας σπαράζει.
Ολόκληρο φως σαν χέλι γλιστρά.
Τίποτα δεν θυμάμαι.
Τίποτα δεν τους θυμίζω.
Σημαίες μεσίστιες.
Ποιος φεύγει;
Όλα τα σύννεφα είναι βουβά.
Η πεταλούδα πήρε στους ώμους το πιο βαρύ φορτίο
και το ακούμπησε πάνω στο λόφο.
Τι ήρεμο μοιάζει καθώς το κοιτάς!
Όπως η μπόρα πριν ξεσπάσει αφουγκράζεται,
διαγράφει την διαδρομή
κι ύστερα ξεχύνεται καταπάνω μας.
Το προνόμιο της τύψης μυρίζει θάνατο.
Μακρύ το δοξάρι
κι η έγνοια του θερισμού αυγαταίνει,
το καλοκαίρι στα γαλάζια βουνά χτυπιέται αλύπητα.
Οι κορμοί σωριάζονται σαν σοδειά μες στ΄ αλώνια
σαν θημωνιές στους κρουνούς του Αυγούστου,
σαν σταφύλια στα ποτήρια της φωτιάς,
σαν πανσέληνος δίχως φως στα ξάστερα βράδια.
Στα υπόγεια αναστενάζουν οι βοές.
Σαν πόνος διψούν.
Τι αγκάλιασα;
Τι φίλησα;
Τι ολόφωτο μυστικό αμπάρωσα;
Με το παμπάλαιο κλειδί της τέρψης ποιον ξεγέλασα
κι υποδουλώθηκα σαν το βαρίδι στην ανυπαρξία μου;
Χωρίς να αφήσω διέξοδο
διέλυσα το αδάκρυτο ρήγμα.
Μονάχα οι άγγελοι απόμειναν να σημαδεύουν στους δρόμους τ΄
αστέρια.
Μονάχα η φλόγα τους, να μυρίζει θειάφι και να εμποδίζει το κακό.
Μονάχα το αλάτι να πασπαλίζει την πληγή,
να γιατρεύει τον πόνο και να εμποδίζει το σάπισμα.
Ότι βαφτίστηκε περήφανο, αντιστέκεται.

Σημαίες μεσίστιες
Κανένας δεν φεύγει
Όλοι προσμένουν σαν τα λουλούδια την άνοιξη.
Όλοι, ακόμα και τα μυρμήγκια που μαυρίζουν στον δρόμο του
ήλιου.
Όλοι προσμένουν σαν τον καπνό στην Ιθάκη.
Η μητέρα γη, το υνί,
το πηγάδι τη βροχή,
οι αρμαθιές των αγώνων, τα προσήλια του ονείρου,
τα κρασοπούλια, οι στοχαστές, οι ποιητές,
τα σπίτια τα αδειανά…
Τι όμορφη μέρα!
Σαν την λαμπρή σε γιορτάζουν…
Τι κι αν έσβησαν όλα στο χθες
οι σημαίες μεσίστιες μένουν
κι απάνω η μυθική απεραντοσύνη του Αχιλλέα με την πτέρνα τη
τρωτή να θυμίζουν
την κληρονομιά μας την θνητή.

Ά.Δ.Κ.
Σύνταγμα

 

Μαρία Φραγκουδάκη: “Όταν το σεντόνι γεννά συναίσθημα”

Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

Η Μαρία Φραγκουδάκη είναι μια εικαστικός που εντυπωσιάζει τόσο με τη δουλειά της, όσο και με τα installations που επινοείται. Έπειτα από το πρωτοφανές δρώμενο «Bed Sheets – Ο Δυϊσμός της Ελευθερίας» («The Duality of Freedom») που πραγματοποίησε το 2017 στην πλατεία Συντάγματος, η διεθνής εικαστικός παρουσίασε την ατομική της έκθεση με τίτλο «BedSheets με εξαιρετική επιτυχία στη «S.G. Art Gallery» στον Λυκαβηττό.

Η καλλιτέχνις ήρθε από τη Νέα Υόρκη στην Ελλάδα για να διεγείρει το ελληνικό κοινό με μια σειρά γλυπτών – καμβάδων, τρισδιάστατης μορφής, όπου το σεντόνι παίρνει τη μορφή συναισθήματος. Η κίνηση του υφάσματος παγώνει και ο θεατής «ξαπλώνει» σε διαφορετικούς τύπους κρεβατιών, ανθρώπινων επαφών, εμπειριών.

– Μαρία, το καλλιτεχνικό σου ταλέντο ήταν εμφανές από την παιδική σου ηλικία ή αυτό προέκυψε στην πορεία; Ήθελες από μικρή να ασχοληθείς με τη ζωγραφική και την τέχνη γενικότερα;

Απ’ όσο θυμάμαι τον εαυτό μου πάντα ζωγράφιζα. Τότε δεν είχα τη ζωγραφική σαν σκοπό ζωής. Ήταν μια ασυνείδητη ανάγκη μου να εκφραστώ μ’ αυτόν τον τρόπο.

Στο σχολείο συμμετείχα στους σχολικούς διαγωνισμούς ζωγραφικής με τον παιδικό και εφηβικό ενθουσιασμό, που διακρίνει αυτήν την ηλικία. Στη συνέχεια, αντιλήφτηκα ότι η περιέργεια είναι αυτή που με οδηγεί. Ήθελα πάντα να καταφέρω να συνταιριάξω αταίριαστα υλικά. Θέλοντας να το επιτύχω αυτό με επαγγελματισμό, σκέφτηκα ότι οι γνώσεις στη χημεία ήταν απαραίτητες. Οι καθηγητές μου, για παράδειγμα, με συμβούλευαν ότι πρέπει να αποφεύγεται η ανάμειξη λαδιού με ακρυλικό. Εγώ, όμως, αυτό ήθελα να το καταρρίψω και να δημιουργήσω κάτι δικό μου. Ήθελα πάντα να χρησιμοποιώ τις κατάλληλες κόλλες και να ταιριάζω τα αταίριαστα από αγάπη στην τέχνη.

– Μίλησέ μας για την τεχνοτροπία των έργων σου και τα υλικά που χρησιμοποιείς;

Όταν ξεκίνησα να δουλεύω έδινα έμφαση κυρίως στο χρώμα. Δυνατές πινελιές αποτύπωναν στιγμιότυπα έντασης. Όμως, αυτό εξελισσόταν σιγά – σιγά όσο εξελισσόμουν και εγώ σαν καλλιτέχνις. Σημαντικό ρόλο έπαιζε πάντα αυτός με τον οποίο δούλευα. Πιστεύω ότι η δουλειά και η εξέλιξη κυριαρχεί, ενώ η τεχνοτροπία ακολουθεί. Ξεκίνησα αρχικά να δουλεύω σε δύο διαστάσεις και μετά πέρασα στις τρεις και στη συνέχεια στο γλυπτό. Η performance ήταν η εξέλιξη όλων αυτών.

Σημειώνω βέβαια ότι η εξέλιξη δεν αποκλείει την επιστροφή στο χρώμα. Χρησιμοποιώ διάφορα υλικά, όπως λάστιχο, γύψο, bubble wrap κ.λ.π. Επιθυμώ να ανατρέπω καταστάσεις. Συνήθως, με το wrap τυλίγουμε κάτι πολύτιμο. Στη δουλειά μου το wrap είναι το πολύτιμο και παίζει βασικό ρόλο. Σ’ αυτή την έκθεση επέλεξα να χρησιμοποιήσω κύριο υλικό, το σεντόνι, που παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή μας. Κρύβουν το ανθρώπινο σώμα σε μια στιγμή ελευθερίας, στον ύπνο. Τυλίγει το σώμα, εμπνέει, σχηματίζει, προστατεύει, αποκαλύπτει.

– Από ποιους καλλιτέχνες έχεις δεχτεί επιρροή;

Συνεργάστηκα και επηρεάστηκα αισθητά από τον master printer του Άντι Γουόρχολ, τον Ντόναλντ Σέρινταν. Ο Μιρό ήταν η πρώτη μου επιρροή. Έχω επηρεαστεί από τον Ρίχτερ στον φωτορεαλισμό και από τον αυτοκαταστροφικό Ζαν Μισέλ Μπασκιά. Με τον Μπασκιά ασχολήθηκα πιο πολύ στη Νέα Υόρκη, επειδή περνούσα κάθε μέρα έξω από το στούντιό του. Είχε και αυτός μέντορα τον Άντι Γουόρχολ . Επίσης, ο Λετονός ονειρικός ζωγράφος Μαρκ Ρόθκο με έχει επηρεάσει. Ανήκε στο ρεύμα αφηρημένης εξπρεσιονιστικής ζωγραφικής και έχει προκαλέσει σε μένα ερεθίσματα.

Ξεχωρίζω επίσης, τη Γερμανίδα Eva Hesse για την εξαιρετική μινιμαλιστική της προσέγγιση, τον θρύλο της αμερικανικής μεταπολεμικής avantgarde, Robert Rauschenber για την εναλλαγή των υλικών. Δεν μου αρέσει να μιμούμαι. Απλά και αβίαστα, μετά από μελέτη και επαφή με τη δουλειά καταξιωμένων καλλιτεχνών, βγαίνουν ερεθίσματα. Ίσως στη δουλειά μου η επιρροή αυτή να μη φαίνεται ξεκάθαρα, απλά την νιώθω και την εκφράζω.

“Επηρεασμένη από τη φιλοσοφία του Πλάτωνα εξετάζω τις δΥο έννοιες της ελευθερίας: αυτό που υφίσταται και εκείνο που φαίνεται”

– Συνεργάστηκες με τον master printer του Άντι Γουόρχολ, τον Ντόναλντ Σέρινταν. Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας την εμπειρία σου;

Συνεργάστηκα και θαύμασα τον Ντόναλντ Σέρινταν, που έκανε όλα τα prints του Γουόρχολ. Δουλέψαμε μαζί στο sliks print printing. Όταν τον γνώρισα στο πανεπιστήμιο, δεν ήξερα καν ποιος ήταν. Με κέρδισε η προσωπικότητά του. Εντελώς αντίθετος με τον Άντι Γουόρχολ, χαμηλών τόνων, έξυπνος, ο ιθύνων νους και παρ’ όλα αυτά καθόλου αλαζονικός. Τον εκτίμησα και τον πίστεψα. Πραγματικά σπουδαίος! Τον θεωρώ μια προσωπικότητα μοναδική, που είχε μεγάλη επιρροή σε μένα. Με βοήθησε πολύ στην εξέλιξη μου. Από το εντελώς abstract κομμάτι με έμφαση στο χρώμα, με βοήθησε ουσιαστικά να περάσω σε υλικά, όπως η φωτογραφία, το κολάζ.

– Η έκθεση που παρουσίασες στη «S.G. Art Gallery» είχε τίτλο «BedSheets» και την επιμελήθηκε η Ειρήνη Δημητρακοπούλου. Τι επιθυμείς να εκφράσεις με αυτές τιςδημιουργίες σου;

Επηρεασμένη από τη φιλοσοφία του Πλάτωνα εξετάζω τις δύο έννοιες της ελευθερίας: αυτό που υφίσταται και εκείνο που φαίνεται. Με απασχολεί το συνειδητό και το υποσυνείδητο, το θετικό και το αρνητικό και αφήνω την τελική κρίση σε σας!

 

* Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «axianews»

 

Η “Παραλογή” του Χρήστου Μποκόρου με θέα το Λιβυκό πέλαγος…

Η Πινακοθήκη Βιάννου «Σάββας Πετράκης» στον Κερατόκαμπο του Δήμου Βιάννου με μεγάλη υπερηφάνεια ανακοινώνει πως εγκαινιάζει την καινούργια της περίοδο στις 21 Ιουλίου 2018 με μια έκθεση σημαντική για την περιοχή και για ολόκληρη την Κρήτη.
Ο ζωγράφος Χρήστος Μποκόρος, ένας από τους σπουδαίους ζωγράφους που έχουν χαρακτηρίσει τη σύγχρονη ελληνική ζωγραφική, εκθέτει μια επιλογή από τα έργα του με τον τίτλο «Παραλογή». Έργα με λιτότητα που δεν παραπέμπει καθόλου σε κάποια μοναστική ολιγάρκεια αλλά στην ελάχιστη προσφορά που αρκεί για τη φιλοξενία, για τη σύναψη ενός δεσμού, για τη δημιουργία μιας κοινότητας. Τα έργα του Μποκόρου είναι έργα μιας συνάθροισης που κατασκευάζεται αποκλειστικά με τα υλικά της ζωγραφικής αλλά βυθίζονται βαθιά στην ιστορία και τις ιστορίες, στον αφηγηματικό κόσμο της μνήμης και των ονείρων. Είναι μια ζωγραφική που έχει τον χαρακτήρα «Παραλογής», μιας ιστορίας δηλαδή που μοιραζόμαστε όλοι.

“Ασώματο χέρι”, 2005, λάδι σε ξύλο, 35×100 εκ.

Η «Παραλογή» του Χρήστου Μποκόρου τιμά έτσι μια Πινακοθήκη στην εσχατιά της Κρήτης και της Ελλάδας που έχει φτιαχτεί και ζει με αυτοθυσία και προσφορά που αναβλύζει από την ίδια την κοινότητα. Δημιουργία του αείμνηστου Σάββα Πετράκη με έργα που έχουν συλλεχθεί από προσωπικές δωρεές των ίδιων των καλλιτεχνών, με την έκθεση «Παραλογή» ξεκινά έναν καινούργιο δυναμικό και εμπλουτισμένο κύκλο.

Με την αφορμή της έκθεσης του Χρήστου Μποκόρου θα επανεκτεθεί μέρος της μόνιμης συλλογής της Πινακοθήκης.

“Έαρ συντετριμμμένο”, 2011, λάδι σε πανί και ξύλο, 48×200 εκ.

Η έκθεση «Παραλογή» του Χρήστου Μποκόρου διοργανώνεται από το Σωματείο Φίλων της Πινακοθήκης Βιάννου «Σάββας Πετράκης» και τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Βίγλα» με τη συνδιοργάνωση του Δήμου Βιάννου, της Περιφέρειας Κρήτης και της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου. Εντάσσεται στο φεστιβάλ «Τέχνες του Νότου 2018», που διοργανώνουν ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Η Βίγλα» και το Σωματείο Φίλων της πινακοθήκης Βιάννου κάθε καλοκαίρι στον Κερατόκαμπο.

Την επιμέλεια και των δύο εκθέσεων έχει ο Θεόφιλος Τραμπούλης.

“Κεράσια”, 2018, λάδι σε πανί και ξύλο, 21×131 εκ.

Η έκθεση ζωγραφικής του Χρήστου Μποκόρου τελεί υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Χορηγός επικοινωνίας: ΕΡΤ

Χορηγοί: Minoan Lines, Elounda Gulf Villas, Zaros, SM Xαλκιαδάκης, Πνευματικό κέντρο Άνω Βιάννου «Περικλής Βλαχάκης».

 

INFO

Εγκαίνια έκθεσης 21 Ιουλίου, 20:00, όπου θα πραγματοποιηθεί συναυλία με τον Ρος Ντέιλυ.

Διάρκεια έκθεσης: 21 Ιουλίου-30 Σεπτεμβρίου

Ώρες Λειτουργίας: Καθημερινές 10-12π.μ. και 6-9μ.μ. | Σαββατοκύριακα 10-1π.μ. και 6-9 μ.μ.